Ўзбекистонда 2020 йил 1 октябргача тирикчилик учун зарур энг кам миқдор ва минимал истеъмол саватчасининг ҳуқуқий асослари ишлаб чиқилади. Бу ҳақда Президент Шавкат Мирзиёев раислигида 3 июнь, чоршанба куни камбағалликни қисқартириш масалалари бўйича ўтказилган видеоселектор йиғилишида маълум қилинди.
Йиғилишда Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлигига 2020 йил 1 октябргача тирикчилик учун зарур энг кам миқдор ва минимал истеъмол саватчасининг ҳуқуқий асосларини ишлаб чиқиш вазифаси қўйилди.
Президент ишсизлик даражаси юқори, инфратузилма тармоқлари етишмайдиган туманлар, айниқса, чегарадош ҳудудлар иқтисодиётини ривожлантириш бўйича алоҳида ёндашув бўлиши кераклигини таъкидлади.
Бош вазир ўринбосарларига маҳаллий ҳокимликлар билан биргаликда шундай туманларда аҳоли бандлигини ошириш ва яшаш шароитини яхшилаш, инфратузилмани ривожлантиришга қаратилган дастурлар ишлаб чиқиш бўйича топшириқлар берилди.
Маълум қилинишича, карантин чораларини юмшатиш натижасида 17 мингдан зиёд саноат ва 10 мингта қурилиш соҳасидаги корхоналар фаолияти тикланди. Лекин уларнинг кўпида маблағ оқимлари карантингача бўлган даврдагига нисбатан 3 баравар камайиб кетган.
Марказий банкка ҳисобварағида пул айланмаси етарли бўлмаган корхоналар муаммоларини аниқлаб, уларга кўмаклашиш бўйича кўрсатма берилди.
Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги тизимида 300 минг аҳолини жамоат ишларига жалб қилиш, 265 минг нафарини ишга жойлаштириш, жумладан, вазирлик жамғармаси ҳисобидан шахсий томорқаларга 36 миллиард сўм субсидия ажратиш орқали 18 минг камбағал аҳоли бандлигини таъминлаш имконияти борлиги кўрсатиб ўтилди.
Пандемия оқибатларини юмшатиш мақсадида «Ҳар бир оила — тадбиркор» давлат дастурига қўшимча 1 триллион сўм маблағ ажратилди. Умуман айтганда, 2020 йилда оилавий тадбиркорлик дастурларига 4 триллион сўм маблағ йўналтирилмоқда.
Президент топшириғига кўра, оилавий тадбиркорлик дастурлари доирасида кредитлар ажратиш соддалаштирилди. Ушбу маблағларни самарадорлиги юқори ва кафолатланган иш ўринлари яратадиган кичик ишлаб чиқариш лойиҳаларига йўналтириш муҳимлиги таъкидланди.
2020 йилнинг январь ойида ўша вақтдаги молия вазири, ҳозирги иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазири Жамшид Қўчқоров Ўзбекистонда тирикчилик учун зарур энг кам миқдорнинг қанча эканини айтиш ҳуқуқий саволлар ва Конституцияда белгиланган нормаларни бузишга олиб келишини айтганди.
«Ростини айтганда, биз иқтисодиёт ва саноат вазири Ботир Хўжаев билан биргаликда тирикчилик учун зарур энг кам миқдорни ошкор этиш муайян юридик саволларни вужудга келтиради деган хулосага келдик. Буни очиқ тан олиш лозим. Биз энг кам харажатларни ҳисоблаб чиққанмиз, рақамни аниқ эслай олмайман, 2018 йилда ушбу рақам, тахминан, 700 минг сўмни ташкил этарди, ҳозир 800-900 минг сўм атрофида бўлса керак. Ушбу рақамни ошкор этиш Конституция нормаларини бузиш билан баробар, асосий қонунимизда пенсия ва ижтимоий тўловлар тирикчилик учун зарур энг кам миқдордан кам бўлмаслиги кераклиги қайд этилган», — деганди ўшанда Жамшид Қўчқоров.
Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 39-моддасида пенсиялар, нафақалар, ижтимоий ёрдам бошқа турларининг миқдори расман белгиланган тирикчилик учун зарур энг кам миқдордан оз бўлиши мумкин эмаслиги белгилаб қўйилган.
«Пенсия ва ижтимоий ёрдам пулларини ошириш имконияти йўқ, бюджет бунга йўл бермайди. Ялпи ички маҳсулот даражаси паст, ташқи қарздан бошқа нарса йўқ», — деганди молия вазири.
Ундан аввал эса ўша вақтдаги иқтисодиёт ва саноат вазири Ботир Хўжаев Россиянинг тирикчилик учун зарур энг кам миқдор ва энг кам ойлик иш ҳақини аниқлашига 10 йил сарфлаганини айтганди. Жамшид Қўчқоров Россияда 10 йил вақт энг кам иш ҳақини тирикчилик учун зарур энг кам миқдор ва истеъмол саватчасига мутаносиб қилишга сарфланганини изоҳлаган.
Изоҳ (0)