Коронавирус тобора кенг тарқалаётгани сабабли кўпчиликда супермаркетдан харид қилинган маҳсулотларни дезинфекция қилиш керакми, деган савол туғилиши табиий. «Korrespondent.net» шу ҳақда материал тайёрлади.
Коронавирус буюмлар юзасида қанча яшайди?
АҚШ саломатлик миллий институти олимлари гуруҳи янги турдаги коронавирус турли буюмлар ва маҳсулотлар юзасида қанча яшашини ўрганди.
Дастлаб олимлар коронавирус ҳаво-томчи йўли билан юқишини айтган эди, кейинроқ коронавирус анча оғир вирус эканлиги, у ҳавода узоқ вақт сақланмай, бирон юзага ўрнашиб олиши маълум бўлди. Шунинг учун коронавирус юқишининг асосий омилларидан бири ифлос қўллар ҳисобланади.
Шу сабабли Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти ҳамда бошқа тиббий ташкилотлар қўлларни ювиш ва гигиена қоидаларига риоя этиш коронавирус билан курашишда муҳим аҳамиятга эга эканлигини бир неча бор таъкидлади.
Бошқа респиратор вируслар каби коронавирус ҳам касалланган инсон аксирганида ёки йўталганида ажраладиган томчилар орқали бошқаларга юқади. Касал одам аксирганида миллионлаб вирус зарраларига эга уч мингтагача томчи ажралиб чиқиши мумкин.
Америкалик олимларнинг тадқиқотларига кўра, коронавирус турли юзаларда уч соатгача яшаши мумкин.
Шунингдек, тадқиқот коронавирус картон қутилардан бошлаб пластик ва металлар юзасида анча вақт яшашини ҳам кўрсатди. Бироқ вақт ўтган сайин унинг концентрацияси ва инсонга юқиш хусусияти камаяди.
Тадқиқот муаллифлари коронавирусни аэросол кўринишида пуркаб кўрди. Барча текширувлар 21—23 даража ҳароратда ўтказилди. Ҳавонинг намлик даражаси 40 фоизни ташкил этди.
Гонконглик олимлар коронавирус турли юзаларда қанча яшаши бўйича рўйхат тузди:
- Қоғоз – 3 соат.
- Мис – 4 соат.
- Картон - 1 кун.
- Ёғоч ва материаллар – 2 кун.
- Пластик ва пўлат— 3-7 кун.
- Пул ва шиша – 4 кун.
- Тиббий ниқоб – 7 кунгача.
Тадқиқотлар вирусни бир дақиқада 60 ва ундан юқори фоизли спирт ёки таркибида гипохлорит натрий мавжуд 0,5 фоизли оқартирувчи ёрдамида ўлдириш мумкинлигини кўрсатди.
Вирусга, шунингдек, ҳарорат ҳам таъсир кўрсатади. Агар +4 даража вируснинг ҳаёт фаолияти учун идеал ҳарорат ҳисобланиб, унинг фаоллигини икки ҳафтагача сақлаб қолса, +70 даража вирусни беш дақиқада ўлдиради.
Кўп марталик материалдан тикилган ниқобларни 60 даражада ярим соатдан кам бўлмаган вақт мобайнида ювиш керак. Коронавирус 37 даража ҳароратда икку кун яшайди.
Супермаркетдан сотиб олинган маҳсулотларни ювиш керакми?
Бу саволга аниқ жавоб йўқ, бироқ Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти ҳамда касалликлар профилактикаси ва назорати Америка марказлари бундай ҳолатда вирус юқиши эҳтимоли кам эканлигини таъкидламоқда.
Бошқа экспертлар ҳам ушбу фикрни қўллаб-қувватлаган.
Биринчидан, картон қутиларни совунлаб ювиб бўлмайди, уларга антисептик билан ишлов бериш ҳам имконсиз. Чунки картон ивиб қолади.
Иккинчидан, антибактериал воситалар таркибидаги моддаларнинг инсон организмига тушиши соғлик учун зарарли бўлиши мумкин. Ҳатто сабзавотлар ва меваларни ҳам совунсиз, оддий сув билан ювиш тавсия этилади.
Изоҳ (0)