Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги ваколатлари муддати тугашига ҳам оз фурсат қолди. Парламент қуйи палатаси фаолиятининг сўнгги уч йили Президент Шавкат Мирзиёев томонидан таклиф этилган ислоҳотлар йўлини амалга ошириш билан бевосита боғлиқ ҳолда кечди. Бу ҳақда Қонунчилик палатаси спикери Нурдинжон Исмоилов фикр юритган.
2017 йилдан эътиборан янги демократик институт — Президентнинг Олий Мажлисга Мурожаат билан чиқиш институти жорий қилинди. Ушбу муҳим институт парламентнинг мамлакат ҳаётидаги роли ва ўрнини чинакамига ошириш, Ўзбекистонни ривожлантиришнинг янги сиёсий йўлидаги муҳим устуворликлар ва вазифалар бўйича ижтимоий ҳамжиҳатликни таъминлаш учун кенг имкониятлар эшигини очди. Ушбу вазифаларга мувофиқ, Олий Мажлис Қонунчилик палатасида қонун ижодкорлиги, назорат-таҳлил фаолияти соҳасидаги ишлар қисқа муддатда қайта кўриб чиқилиб, сифат жиҳатидан янги шакл ва усуллар жорий этилди.
Биринчидан, жойларда парламент назоратини амалга ошириш, депутатларнинг сайлов округларидаги сайловчилар билан ҳамкорлигининг шакллари ва усуллари, ижро этувчи ҳокимият органларига мавжуд муаммоларни ҳал этишда кўмаклашиш, ҳудудларда таъсирчан парламент назоратини амалга ошириш механизмлари ўзгартирилди. 2017—2018 йилларнинг ўзида республиканинг 137 та туман ва шаҳридаги ҳақиқий ҳолат бевосита жойларга чиқиб ўрганилди. Шу аснода кўплаб таҳлилий ва амалий ҳужжатлар тўпланиб, мазкур ҳужжатлар асосида маҳаллий давлат ҳокимияти ҳудудий органларининг фаолияти танқидий жиҳатдан кўриб чиқилди.
Фуқароларни ташвишлантираётган муаммоларни, тадбиркорликни ривожлантириш йўлидаги тўсиқларни аниқлаш учун хонадонма-хонадон, уйма-уй юрилиб, 400 минг нафардан зиёд фуқаролар ҳамда 14 мингдан ортиқ тадбиркорлик субъекти вакиллари билан суҳбатлар ўтказилди. Ижро этувчи ҳокимият органлари билан биргаликда аниқланган муаммоларни бартараф этиш юзасидан тизимли ишлар йўлга қўйилди.
Иккинчидан, депутатлар корпуси қонун ижодкорлиги фаолиятининг натижадорлиги ошди. Агар 2016 йил мобайнида депутатлар ташаббуси билан жами 11 та қонун киритилган бўлса, 2017 йил мобайнида бу кўрсаткич 27 тани ташкил этиб, 2,5 баравар ўсди. Кейинги йилларда ҳам шундай ўсиш кузатилди.
Учинчидан, парламент фаолиятининг асосий йўналишлари самарадорлигини оширишни таъминлаш мақсадида унинг янги тузилмавий бўлинмалари ташкил этилди. Масалан, Олий Мажлис ҳузурида Қонунчилик муаммолари ва парламент тадқиқотлари институти ташкил қилинди. Ушбу институт фаолияти парламент ишини ахборот-таҳлилий жиҳатдан таъминлаш сифатини оширишга, унинг иши самарадорлигини кучайтириш бўйича янги илғор услубиёт ва технологияларни жорий этиш учун кўмаклашишга қаратилгани билан аҳамиятли.
Парламент томонидан соғлиқни сақлаш тизимини ислоҳ қилиш, коррупцияга қарши курашиш борасидаги фаолиятнинг кўп қирралилиги инобатга олинган ҳолда, Қонунчилик палатасида Фуқароларнинг соғлиғини сақлаш масалалари ҳамда Коррупцияга қарши курашиш ва суд-ҳуқуқ масалалари қўмиталари ташкил этилди. Оила ва хотин-қизлар масалалари бўйича комиссия, шунингдек, Ёшлар масалалари бўйича комиссия ташкил этилиб, улар фаолияти самарали йўлга қўйилди.
Тўртинчидан, ахборот майдонида депутатлар фаолияти сезиларли даражада фаоллашди, жамоатчиликни мамлакатда амалга оширилаётган ислоҳотларнинг мазмун-моҳияти ва аҳамияти тўғрисида хабардор этиш борасида уларнинг роли кескин ошди. Ижтимоий тармоқларда шахсий саҳифалардан фойдаланилиши, Қонунчилик палатаси расмий веб-сайтидаги барча фуқаролар учун очиқ бўлган «депутатнинг виртуал қабулхонаси» хизмати халқ вакилларининг барча сайловчилар билан муносабати сифати ва тезкорлигини, улар фаолиятининг шаффофлиги ҳамда ҳисобдорлиги даражасини жиддий тарзда оширди.
Ҳозирги вақтда айнан депутатлар одамларни безовта қилаётган долзарб масалалар бўйича жамоатчилик билан олиб борилаётган фаол мулоқотнинг ташаббускори бўлмоқда. Қисқа муддат ичида депутатлар ўзларининг кўплаб дадил ва очиқ чиқишлари билан жамиятда обрў-эътибор, ҳурмат қозонишга муваффақ бўлди. Парламент томонидан қонунларнинг моҳияти ва аҳамиятини, уларни амалда қўллашнинг ўзига хос хусусиятларини аҳолининг турли қатламларига тушунтириш борасида кенг кўламли ишлар олиб борилмоқда.
Бешинчидан, парламент назоратини юритишнинг янги шакли — ҳукуматнинг ҳар чораклик ҳисоботини эшитиш депутатлар фаолияти самарадорлигини ошириш йўлидаги муҳим қадам бўлди.
Қабул қилинган қонунларнинг, ижтимоий, иқтисодий, сиёсий тараққиётимиз бобидаги вазифаларнинг давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари томонидан сифатли, ўз вақтида бажарилиши борасидаги парламент мониторинги миллий қонунчиликни, парламентнинг назорат фаолиятини ривожлантиришнинг истиқболли режаларини шакллантириш негизига, жамиятда қонунийлик ва ҳуқуқ-тартиботни таъминлашнинг муҳим омилига айланди.
Депутатларнинг ҳар ой 10 кун давомида бевосита сайлов округларида ишлаши натижасида халқ ноиблари ўз сайловчиларининг эҳтиёжлари ва муаммолари тўғрисида ахборот олишини таъминловчи барқарор механизм шаклланди. Шунингдек, икки томонлама ҳисобдорлик тизими яратилди.
Халқ депутатлари маҳаллий Кенгашларининг иши ҳам янги мазмун-моҳият билан бойиди. Парламент аъзолари бу Кенгашларнинг ишида доимий асосда иштирок эта бошладилар. Маҳаллий ва республика даражасидаги депутатларнинг биргаликдаги саъй-ҳаракатлари билан узоқ йиллар давомида ўз ечимини топмай келаётган кўплаб масалалар тезкор равишда ҳал этилмоқда.
Мамлакат раҳбарининг давлат ҳокимияти турли тармоқларининг ўзаро бир-бирини тийиб туриш ҳамда мувозанатини сақлаш механизмлари тизимида парламентнинг ролини оширишга қаратилган ташаббуслари алоҳида эътибор ва эътирофга лойиқдир. Натижада Олий Мажлиснинг фаолиятига ҳукумат иши устидан парламент назоратининг муҳим тури — мунтазам равишда ўтказиладиган «ҳукумат соати» жорий этилди.
Ҳукумат аъзоларининг номзодларини тасдиқлаш борасида Президент томонидан илгари сурилган тажриба Олий Мажлиснинг назорат қилиш ваколатларини кенгайтириш йўлидаги яна бир муҳим қадам бўлди.
Ўзбекистон тараққиётининг янги босқичида парламент Президент ташаббуси билан ишлаб чиқилган, очиқ, ўзаро манфаатли ва амалий ташқи ҳамкорликка қаратилган, Ватанимиз миллий манфаатларини ҳимоя қилишга ҳамда илгари суришга асосланган ташқи сиёсий йўлнинг фаол иштирокчисига айланди.
Мамлакат парламенти самарали халқаро алоқалар сиёсатини амалга ошира бориб, қисқа муддат ичида кўплаб нуфузли парламентлараро бирлашмаларнинг фаол иштирокчисига айланди. Парламентлараро Иттифоқ, МДҲга аъзо мамлакатларнинг Парламентлараро Ассамблеяси шулар жумласидан бўлиб, Ўзбекистон парламенти аъзолари мазкур ташкилотлар раҳбарлик тузилмаларидаги юқори лавозимларга тайинландилар. Бундан ташқари, Ўзбекистон 2017 йилдан эътиборан ўзининг ЕХҲТ Парламентлараро Ассамблеясидаги иштирокини қайта тиклади.
Парламент ташқи сиёсат борасида белгилаб берилган устувор йўналишлар — Марказий Осиёда тинчлик ва барқарорликни сақлаш ҳамда мустаҳкамлаш, дунёнинг етакчи давлатлари, халқаро ташкилотлар билан стратегик шерикликнинг кўп қиррали тизимини шакллантириш, республикамиз ҳудудидан ташқаридаги Ўзбекистон Республикаси фуқаролари ва юридик шахсларининг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳар томонлама ҳимоя қилишни таъминлаш соҳаларида фаол иштирок этмоқда.
«Ишончимиз комилки, халқ сайлаган вакиллар орқали фуқаролар манфаатларини ифодаловчи ҳақиқий демократик орган сифатида шаклланган, давлат ҳокимияти органлари тизимида муносиб ўрин эгаллаган, мамлакатда амалга оширилаётган улкан ва кенг кўламли ислоҳотларга жалб этилган Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси келгусида ҳам давлат раҳбарининг халқ фаровонлиги, Ватан гуллаб-яшнашига қаратилган Янги сиёсий йўлининг фаол иштирокчиси ва давомчиси бўлиб қолади», — дейди Нурдинжон Исмолилов.
Изоҳ (0)