Тармоқларда Тошкентдаги «Асака» маҳалла фуқарорлар йиғини ҳудудида 19 сентябрь куни дарахтлар ноқонуний кесилаётгани ҳақида хабарлар тарқалди ва бу жамоатчиликнинг кескин норозилигига сабаб бўлди, ижтимоий тармоқларда дарахтларнинг кесилишини қораловчи кўплаб танқидий постлар қолдирилди. Ушбу масалага ойдинлик киритиш мақсадида «Дарё» мухбири суриштирув олиб борди.
Дарахтларни буталаш ва кесишга рухсат берилган
Тошкент шаҳар экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бошқармаси томонидан 1 август куни давлат ўрмон фондига кирмайдиган дарахт ва буталарни кесиш учун 38-сонли хулоса берилган.Хулосада «Асака» маҳалла фуқаролар йиғини ҳудудида диаметри 70 сантиметрли терак, 180 сантиметрли эман, 135, 65, 39 сантиметрли чинор соғлом ва диаметри 40, 43 сантиметр бўлган акация қисман зарарланган деб топилган. Ушбу дарахтларнинг кесилиши рад этилиб, қуриган шохларини буталаш тавсия этилган.
Шунингдек, диаметри 20,7 сантиметрли заранг, 12 сантиметрли сафора, 18 сантиметрли ўрик, 25 сантиметрли айлантус, 45 сантиметрли акация, 40 сантиметрли эман дарахтлари табиий омиллар таъсирида зарарланган, касалланган ва қуриган деб топилган.
Ушбу дарахтлар «Ўсимлик дунёсини муҳофаза қилиш ва ундан фойдаланиш тўғрисида»ги қонуннинг 37-моддаси 3-қисмига асосан, (табиий омиллар ёки ўсимликлар зараркунандалари, касалликлар таъсирида зарарланган, қуриётган ёки қуриб қолган, шунингдек, инсоннинг ҳаёти ва соғлиғи, юридик ва жисмоний шахсларнинг мол-мулки хавфсизлигига таҳдид солаётган дарахтлар ва буталарни кесиш маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш органлари билан келишилган қарорига кўра ҳақ тўламасдан амалга оширилади) кесишга хулоса берилган.
«Асака» маҳалласи ҳудудидаги қолган дарахтларни агротехник меъёрларга риоя қилинган ҳолда буталаш тавсия этилган. Дарахт ва буталарнинг кесиш ва буталашда табиатни муҳофаза қилиш қоидаларига қатъий риоя қилиниши лозимлиги кўрсатиб ўтилган.
Ҳокимликдан ҳам рухсат
Тошкент шаҳар Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бошқармаси хулосасига асосланиб, Мирзо Улуғбек тумани ҳокимининг ижроия маҳкамаси томонидан 23 август куни давлат ўрмон фондига кирмайдиган дарахт ва буталарни кесиш учун 38-сонли рухсатнома берилган.
Унда «Асака» маҳалла фуқаролар йиғини ҳудудида қўриқхоналар ва бошқа табиий муҳофаза ҳудудларидан ҳамда табиат ёдгорликларидан ташқари ҳудудларда қонун бўйича, бинолар, иншоотлар ва коммуникациялар қурилиши ҳамда фуқаролар хавфсизлигини таъминлаш билан боғлиқ санитария тартибида диаметри 20,7 сантиметр бўлган заранг, 12 сантиметр бўлган сафора, 18 сантиметр бўлган ўрик, 25 сантиметр бўлган айлантус, 45 сантиметр бўлган акация, 40 сантиметр бўлган эман дарахтларини кесишга рухсат берилган.
Рухсатнома муддати 2019 йилнинг 23 августидан 2 сентябригача амал қилиши кўрсатилган.
Бу ерда нима ноқонуний?
«Асака» маҳалласидаги уй-жой мулкдорлари ширкати раҳбари Салоҳиддин Тўхташевнинг айтишича, унинг қўлида дарахтларни буталаш учун ҳокимликдан берилган рухсатнома бўлган. 18 сентябрь куни бир неча фуқаро ўзини туман ободонлаштириш бошқармаси ходими деб таништириб, дарахтларни кесиш учун келганини айтган. Лекин улардан ҳеч қандай ҳужжат сўралмаган. Туман ҳокимлиги томонидан берилган рухсатноманинг амал қилиш муддати 2 сентябрда ўтиб кетганига эътибор берилмаган.Дарахт кесувчилардан бири «Дарё» мухбири билан суҳбат вақтида дастлаб Қибрай тумани ободонлаштириш бўлимида ишлашини айтди. Кейин эса ободонлаштириш бўлимида доимий эмас, балки ёрдам учун, чақиришса бориб туришини билдирди.
Дарахт кесувчилардан яна бирининг сўзларига кўра, «Асака» маҳалласида яшовчи бир аёл қуриган дарахт шохларини кесиб беришни сўраган. «Биз ўзимиздан ўзимиз келмаймиз-ку — телефон қилиб чақиришди, келдик. Ўша кўп қаватли уйда яшовчилардан бири дарахтни қуриган шохларини кесиб беришимизни илтимос қилди. Ҳақиқатан ҳам ўша дарахтлар қуриб бўлган. Шамол бўлса синиб тушиши аниқ» — деди у.
Ҳукуматнинг 2019 йил 17 январдаги 43-сонли қарорининг 4-боб, 38-бандига асосан кесиш ишларини ободонлаштириш бошқармалари томонидан амалга оширилиши белгиланган. «Нима учун дарахтларни буталаш учун туман ободонлаштириш бошқармасига ўз вақтида мурожаат қилмадинглар?», — деган саволга уй-жой мулкдорлари ширкати раҳбари ҳам, маҳалла раиси ҳам бир неча бор қилган арзлари зое кетганини билдирди. Мирзо Улуғбек тумани ободонлаштириш бошқармаси бошлиғи Умиджон Ҳалилов эса ҳеч қандай мурожаат бўлмаганини билдирди.
«Ушбу маҳалладан май ойида бир марта хат келиб тушган. Ушбу хатга дарахтларни кесиш учун Тошкент шаҳар Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бошқармасининг хулосаси кераклиги ҳақида жавоб юборилган. Туман ҳокимининг ижроия маҳкамаси томонидан 23 август куни берилган 38-сонли рухсатнома бошқармага етиб келмаган», — деди Умиджон Ҳалилов.
Маҳалла аҳли нима дейди?
«Асака» маҳалласида истиқомат қилувчи аёллардан бирининг айтишича, бу муаммолар бир неча йиллардан буён давом этиб келмоқда.
«Машиналар устига неча марта дарахт шохлари синиб тушди. Болаларимиз, невараларимизнинг устига қулаб тушса нима бўлади, нега вақтида келиб буни ҳал этишмайди? Дарахт кесганлардан норози эмасман. Дарахтларни бутаб, чиройли қилиб қўйиб, яна у айбдор бўладими? Келтирилган зарарни у қандай қилиб тўлайди ахир, ўтин сотиб кун кўрадиган одам экан», — деди у.
Маҳалла мутахассиси ҳам унинг гапларини маъқуллаб: «Биз инсоннинг хавфсизлигини ўйлаб, дарахтларнинг шохини кесишни сўраяпмиз», дея қўшимча қилди.
Ноқонуний дарахт кесганлар кимлар ва уларга қандай чора кўрилади?
Ушбу ҳодиса юзасидан Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитаси матбуот хизмати «Дарё»га тақдим этган маълумотга кўра, Қибрай туманида истиқомат қилувчи фуқаролар — А.К ва М.К. диаметри 112,7 сантиметр бўлган бир дона чинор дарахтининг ноқонуний кесилиши натижасида ўсишдан тўхтайдиган даражагача, икки дона чинор дарахти нотўғри буталаниши оқибатида шикастлангани аниқланган. Натижада ўсимлик дунёсига жами 86,6 миллион сўмлик зарар етказилган.
Етказилган зарар кўп миқдорда бўлганлиги сабабли тўпланган ҳужжатлар Жиноят кодексининг 198-моддаси (экинзор, ўрмон ёки бошқа дов-дарахтларга шикаст етказиш ёки уларни нобуд қилиш) билан жиноий иш қўзғатиш ҳамда айбдор шахсларга тегишли чоралар кўриш учун Тошкент шаҳар прокуратурасига юбориш учун тайёрланмоқда. Ушбу модда бўйича айбдор деб топилганлар камида энг кам иш ҳақининг 50 баравари (11 150 000 сўм)гача миқдорда жаримага тортилади, кўпи билан уч йилгача озодликдан маҳрум этилиши мумкин.
Изоҳ (0)