• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12895.55
    • RUB159.38
    • EUR14338.56
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentда
      +23°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Илм-фан

    Ойда қанча техник чиқинди бор?

    Ойни тадқиқ қилиш жараёни давом этаётган сўнгги бир неча ўн йиллик мобайнида табиий йўлдошимиз сатҳида анча-мунча чиқинди йиғилиб қолди. Яқинда яна бир неча ишдан чиққан ўзиюрар аппаратлар уюми бу чиқиндилар қаторига қўшилди. Биз Ойда жами қанча чиқинди тўпланганини аниқ била оламизми? SunScience илмий канали ушбу саволга жавоб беради.

    Фото: NASA

    Фото: NASA

    Қанча чиқинди борлигини аниқ айтиш қийин, бироқ Ойдаги барча техник ташландиқ чиқитларни йиғса, улар Ерда тахминан 181 000 килограмм тош босган бўларди. Ҳарҳолда Wikipedia’да шундай дейилган. NASA бош солномачиси Уильям Баррининг сўзларига қараганда, бу рақам ҳақиқатга яқин бўлиб, айниқса Ойда бир неча йирик матоҳлар, хусусан, бешта Ой автомобили – роверлар қолдириб кетилгани инобатга олинса, унга ишониш мумкинлиги ойдинлашади.

    Ойдаги чиқиндиларнинг асосий қисмини 1969–1972 йилларда «Аполлон» дастури доирасида Ойга қадам босган астронавтлар томонидан қолдириб кетилган. Қолган барча чиқитлар эса АҚШ, Европа Иттифоқи, Россия, Япония, Ҳиндистон ва бошқа мамлакатларнинг қачонлардир Ойга юборган учувчисиз аппаратларининг қолдиқларидир.

    Энг биринчи чиқиндилар Ой сатҳини ўрганиш илинжида учирилган илк зондлар бўлган эди. 1960 йилларгача келиб урилган астероидлар сонига кўра Ой сирти қандайдир сузиб юрувчи қум уюмидан иборат бўлса керак деган фикр бор эди. Ўша илк зондлар инсон қўли билан ясалган ҳаракатланувчи аппаратлар Ой сиртига бемалол қўна олишини ва юза бўйлаб ҳаракатланиши мумкинлигини кўрсатиб берган.

    Шунингдек, Ойда орбитал аппаратлар, яъни унинг атрофида учиб юриб тадқиқот олиб борган ва якунда ишдан чиққан Ой сиртига қулаган аппаратлар ғарами бор. Сўнгги пайтларда учирилган аппаратлар эндиликда асосан реголит таркибини ўрганиш ва сув излаш билан шуғулланган. Масалан, LCOSS (Lunar Crater Observation and Sensing Satellite) водород қидириш билан машғул бўлган.

    NASA астронавтларига келадиган бўлсак, уларнинг Ойга парвозлари аввал бошдан шундай режалаштирилганки, ортга қайтишда ҳеч қандай ортиқча нарсани юк қилиб олмаслик керак эди. Ишлатилган барча нарса ўша жойнинг ўзида ташлаб кетилган. Бундан мақсад, парвоз учун энг зарур нарса – ёқилғини тежаш бўлган. Қўйилган асосий вазифа астронавтларни Ойга элтиш, зарурий намуналарни олиш ва яна ортга бехатар қайтишдан иборат бўлган.

    Айтганча, NASA нуқтаи назарига кўра, Ойда қолдириб кетилган нарсаларни чиқинди деб эмас, узоқ муддатли эксперимент объекти деб қаралади. Унга кўра, олимлар кейинчалик ушбу нарсаларни текшириш орқали вакуум ва космик нурланишларнинг бу материалларга қандай таъсир қилганини ўрганиши мумкин экан. Режага кўра, келажакда Ойда доимий база барпо этилгач ва у ёққа сайёҳлар қатнай бошлаганидан сўнг «Аполлон» кемалари қўнган жойлар музейга айлантирилар эмиш.

    18.08.2019, 09:45   Изоҳ (0)   58928
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    АҚШда ДНКни тезкор таҳлил қилиш усулини кашф этган Нобель совриндори вафот этди

    16.08.2019, 21:35

    Инновацион ривожланиш вазирлиги 15 нафар ёш олимни Германияга юборади

    13.08.2019, 22:27

    Тошкентда Мирзо Улуғбек номидаги мактаб-интернатга улкан телескоп ўрнатилди (фото)

    07.08.2019, 16:35

    Олимлар чучук сувда яшовчи дунёда энг кекса — 112 ёшли балиқни тутди(фото)

    07.08.2019, 14:43

    Ўзбекистонлик ёш олимлар Беларусда суперкомпьютер имкониятларини ўрганмоқда

    02.08.2019, 19:54

    Инсоният 2019 йил учун Ер ресурслари захирасини тугатди

    30.07.2019, 08:58
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    MAGIC SAFARI — Марказий Осиёдаги биринчи тематик сафари-парк 15 май куни ўз эшикларини очади!


    Зиффлеръдан катта тақдимот: янги қиёфа, замонавий дизайн ва ақлли маиший техникалар


    InfinBANK Global Money Week 2025 да иштирок этди


    UZCARD SHERDOR премиум картаси энди МКБАНКда мавжуд


    ОСТИМ Глобал: 100 гектарлик замонавий саноат ҳудуди


    CHERY билан ўз орзунгизни амалга оширинг: барча моделлар учун бошланғич тўлов пасайтирилди! 


    Coca-Cola 139 йиллик илҳом, ажойиб кашфиётлар, машҳур кампаниялар ва бутун дунё севиб қолган таъмни тақдим этмоқда 


    Ўзбекистон Миллий банки “Олтин омонат”ни ишга туширмоқда


    ОКМК 2,3 миллиард доллар кредит маблағларини жалб қилди ва 125 миллион доллар молиявий харажатларни иқтисод қилди


    Молиявий фирибгарлик: мураккаб схемалар бўйича содда тушунчалар 


    GWM Аuto Shanghai 2025 да ўзининг глобал стратегиясини тақдим этди: Ўзбекистон асосий ҳамкорлар қаторида 


    HONOR компанияси HONOR 400 Lite смартфонини тақдим этди. Қизиқ, у нимаси билан лол қолдира олади?


    Silk Avia Шаҳрисабзга кўпроқ парвоз қилади


    Kapitalbank 2024 йилги Brand Awards International мукофотига сазовор бўлди


    Парвоз — катта шаҳар характерига эга қулай бизнес-класс турар жой

     

    Тавсия этамиз

    Улар доим дунёда энг яхшиларидан бўлган — покистонлик ҳарбий учувчилар ҳақида

    12 май, 21:30

    Си ва Путин тандеми: Россия ва Хитойнинг “чегарасиз дўстлиги” Марказий Осиёдаги мувозанатга қандай таъсир қилади?

    12 май, 19:00

    “АҚШ ёрдам бермаганида, ғалабага эриша олмасдик” — Иккинчи жаҳон урушида СССР ютуғини таъминлаган яширин ҳақиқатлар

    10 май, 15:00

    “Улар ўз ватани мустақил бўлиши учун курашган эди” — Туркистон легионининг аянчли тарихи

    8 май, 15:09
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Фуқароларни хорижга ишга жўнатишни ваъда қилган лицензиясиз ташкилотлар жаримага тортилди

    Ўзбекистон | 12 май, 23:50

    “Дарё” дайжести: 12 майнинг энг муҳим хабарлари

    Ўзбекистон | 12 май, 23:30

    Андижонда Equinox тез ёрдам машинаси билан тўқнашди (видео)

    Ўзбекистон | 12 май, 22:50

    Самарқандда уч киши бир болани калтаклади (видео)

    Ўзбекистон | 12 май, 22:40

    Тошкентда электр тармоқлар корхонасининг икки ходими 10 минг доллар пора олаётганда ушланди

    Ўзбекистон | 12 май, 22:30

    Навоийда мактаб директори ўқувчиларни калтаклади

    Ўзбекистон | 12 май, 22:20

    Европа Иттифоқи Украинага Россиянинг музлатилган активларидан 900 млн евро ажратади

    Дунё | 12 май, 22:20

    Пентагон мигрантларни Гуантанамога олиб бориш ва қайтариш учун миллионлаб доллар сарфлади 

    Дунё | 12 май, 22:10

    Қамчиқ довонида икки киши юк машинаси хандаққа тушиб кетиши оқибатида кабинага қисилиб қолди (видео)

    Ўзбекистон | 12 май, 21:50
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.