• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12413.79
    • RUB154.86
    • EUR14468.27
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +30°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Илм-фан

    Ойда қанча техник чиқинди бор?

    Ойни тадқиқ қилиш жараёни давом этаётган сўнгги бир неча ўн йиллик мобайнида табиий йўлдошимиз сатҳида анча-мунча чиқинди йиғилиб қолди. Яқинда яна бир неча ишдан чиққан ўзиюрар аппаратлар уюми бу чиқиндилар қаторига қўшилди. Биз Ойда жами қанча чиқинди тўпланганини аниқ била оламизми? SunScience илмий канали ушбу саволга жавоб беради.

    Фото: NASA

    Фото: NASA

    Қанча чиқинди борлигини аниқ айтиш қийин, бироқ Ойдаги барча техник ташландиқ чиқитларни йиғса, улар Ерда тахминан 181 000 килограмм тош босган бўларди. Ҳарҳолда Wikipedia’да шундай дейилган. NASA бош солномачиси Уильям Баррининг сўзларига қараганда, бу рақам ҳақиқатга яқин бўлиб, айниқса Ойда бир неча йирик матоҳлар, хусусан, бешта Ой автомобили – роверлар қолдириб кетилгани инобатга олинса, унга ишониш мумкинлиги ойдинлашади.

    Ойдаги чиқиндиларнинг асосий қисмини 1969–1972 йилларда «Аполлон» дастури доирасида Ойга қадам босган астронавтлар томонидан қолдириб кетилган. Қолган барча чиқитлар эса АҚШ, Европа Иттифоқи, Россия, Япония, Ҳиндистон ва бошқа мамлакатларнинг қачонлардир Ойга юборган учувчисиз аппаратларининг қолдиқларидир.

    Энг биринчи чиқиндилар Ой сатҳини ўрганиш илинжида учирилган илк зондлар бўлган эди. 1960 йилларгача келиб урилган астероидлар сонига кўра Ой сирти қандайдир сузиб юрувчи қум уюмидан иборат бўлса керак деган фикр бор эди. Ўша илк зондлар инсон қўли билан ясалган ҳаракатланувчи аппаратлар Ой сиртига бемалол қўна олишини ва юза бўйлаб ҳаракатланиши мумкинлигини кўрсатиб берган.

    Шунингдек, Ойда орбитал аппаратлар, яъни унинг атрофида учиб юриб тадқиқот олиб борган ва якунда ишдан чиққан Ой сиртига қулаган аппаратлар ғарами бор. Сўнгги пайтларда учирилган аппаратлар эндиликда асосан реголит таркибини ўрганиш ва сув излаш билан шуғулланган. Масалан, LCOSS (Lunar Crater Observation and Sensing Satellite) водород қидириш билан машғул бўлган.

    NASA астронавтларига келадиган бўлсак, уларнинг Ойга парвозлари аввал бошдан шундай режалаштирилганки, ортга қайтишда ҳеч қандай ортиқча нарсани юк қилиб олмаслик керак эди. Ишлатилган барча нарса ўша жойнинг ўзида ташлаб кетилган. Бундан мақсад, парвоз учун энг зарур нарса – ёқилғини тежаш бўлган. Қўйилган асосий вазифа астронавтларни Ойга элтиш, зарурий намуналарни олиш ва яна ортга бехатар қайтишдан иборат бўлган.

    Айтганча, NASA нуқтаи назарига кўра, Ойда қолдириб кетилган нарсаларни чиқинди деб эмас, узоқ муддатли эксперимент объекти деб қаралади. Унга кўра, олимлар кейинчалик ушбу нарсаларни текшириш орқали вакуум ва космик нурланишларнинг бу материалларга қандай таъсир қилганини ўрганиши мумкин экан. Режага кўра, келажакда Ойда доимий база барпо этилгач ва у ёққа сайёҳлар қатнай бошлаганидан сўнг «Аполлон» кемалари қўнган жойлар музейга айлантирилар эмиш.

    18.08.2019, 09:45   Изоҳ (0)   59018
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    АҚШда ДНКни тезкор таҳлил қилиш усулини кашф этган Нобель совриндори вафот этди

    16.08.2019, 21:35

    Инновацион ривожланиш вазирлиги 15 нафар ёш олимни Германияга юборади

    13.08.2019, 22:27

    Тошкентда Мирзо Улуғбек номидаги мактаб-интернатга улкан телескоп ўрнатилди (фото)

    07.08.2019, 16:35

    Олимлар чучук сувда яшовчи дунёда энг кекса — 112 ёшли балиқни тутди(фото)

    07.08.2019, 14:43

    Ўзбекистонлик ёш олимлар Беларусда суперкомпьютер имкониятларини ўрганмоқда

    02.08.2019, 19:54

    Инсоният 2019 йил учун Ер ресурслари захирасини тугатди

    30.07.2019, 08:58
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Accor Тошкентда Swissôtel Tashkent очилишини нишонламоқда, швейсария услубидаги ҳашшаматни Ўзбекистон пойтахтига олиб келмоқда


    BI Group Ўзбекистонда турар жой биносининг зилзилабардошлигини очиқ синовдан муваффақиятли ўтказди


    Uzbekistan Airways билан Истанбулга фойдали парвоз қилинг!


    “Бизнесни ривожлантириш банки” 1 трлн 273 млрд сўмлик ипотека кредити ажратди


    Pepsi Taste Challengе 2025: Pepsi яна олдинда — Ўзбекистонда 59,28% овозга сазовор бўлди  


    Келажак – бугунги қилган ҳаракатингиз самарасидир. Ўзингизга ишонч эса ҳар қандай ютуғингизнинг бошланиши 


    Kapitalbank ва Корпоратив спорт ассоциацияси ҳамкорлик меморандумини имзолади


    Mobiuz Андижон, Наманган ва Фарғона вилоятларида 5G нинг янги имкониятларини очмоқда


    Imzo Glass маҳсулотлари Буюк Британияга экспортга юборилди


    “Трастбанк” кичик бизнесни ривожлантириш учун 1 млрд сўмгача кредит таклиф этади


    UZTELECOM симли интернетни модернизация қилмоқда: абонентлар GPON ва FTTx орқали 100 Мбит/с дан юқори тезликка эга бўладилар


    HAVAL Ўзбекистонда янги моделларни намойиш этди: HAVAL H6 Facelift ва HAVAL H9 тақдимот кечаси


    HONOR талабаларни қўллаб-қувватловчи акцияни эълон қилди 


    Smart Business Ўзбекистонда UZCARD ва Humo карталарини қабул қилиш учун ягона ечимни тақдим этади 


    Universalbank ўзини ўзи банд қилган фуқаролар учун янги “Микрокредит 300 ”ни ишга туширди 

     

    Тавсия этамиз

    “Руснинг шармандали блицкриги”. Уруш тақдирини белгилаб берган Киев жанги қандай якунланган эди?

    22 август, 20:08

    Ислом Каримовнинг собиқ матбуот котиби “Отамдан қолган далалар” фильми тақиқланиш сабабини ошкор қилди 

    21 август, 11:58

    Туркияда оёқ суякларини синдириб, бўйни ўстириш операцияси оммалашмоқда (фото)

    21 август, 11:52

    Ҳисоб палатаси нега ҳисобдор эмас?

    20 август, 19:50
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Ўзбекистонда нечта оила борлиги очиқланди

    Ўзбекистон | 23 август, 09:40

    АҚШ ҳукумати Intel кампаниясининг 10 фоиз улушини сотиб олди

    Дунё | 23 август, 09:10

    Уларнинг кўпчилиги орамизда йўқ: “И операцияси” актёрлари йиллар давомида қанчалик ўзгарган?

    Кино | 23 август, 09:00

    Андижонда 811 та ҳолатда жамоат жойларида тиғли буюмлар олиб юрган фуқаролар аниқланди

    Ўзбекистон | 23 август, 00:05

    Бухорода икки йилда бир марта халқаро санъат биенналеси ўтказилади

    Ўзбекистон | 22 август, 23:50

    “Ишламаса, ана катта кўча” — Эркинжон Турдимов Сирдарёда боқимандалар кўпайиб кетганини айтди

    Ўзбекистон | 22 август, 23:41

    Руминия иттифоқчиларга ҳарбий базаларини очишга тайёрлигини билдирди

    Дунё | 22 август, 23:35

    Венесуэла АҚШ билан урушга тайёрланяпти

    Дунё | 22 август, 23:25

    Ўзбекистон реал иш ҳақи ошиши бўйича қўшни давлатлардан ортда қолмоқда — ҳисобот

    Иқтисодиёт | 22 август, 23:15
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.