Бюджет ва иқтисодий ислоҳотлар масалалари қўмитаси раиси: «Яширин иқтисодиёт»да валюта қора бозорининг ўрни жуда катта

Бугун, 12 июль куни Олий Мажлис Сенатининг Бюджет ва иқтисодий ислоҳотлар масалалари қўмитаси томонидан мамлакатни ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан жадал ривожлантиришнинг долзарб масалаларига бағишланган давра суҳбати ўтказилди. Бу ҳақда «Дарё» мухбири хабар берди.

Мунозара шаклидаги тадбирда Қўмита аъзолари томонидан мавжуд тўсиқлар, хусусан, «яширин иқтисодиёт»ни рағбатлантираётган омиллар, муаммоларни бартараф этиш бўйича таклифлар тегишли вазирлик ва идоралар раҳбар ходимлари, иқтисодчи олимлар иштирокида муҳокама қилинди.

Жумладан, тадбирда яширин иқтисодиёт мавзусига ҳам алоҳида тўхтаб ўтилди. Унда Сенатнинг Бюджет ва иқтисодий ислоҳотлар масалалари қўмитаси раиси Мухамет Жумагалдиев қуйидаги фикрларини баён этди:

‘Яширин иқтисодиётнинг мавжудлиги иқтисодиётнинг ўсишига салбий таъсир кўрсатаётгани ачинарли ҳолдир. Албатта, ҳали ҳеч бир мамлакатда ‘яширин иқтисодиётни буткул йўқ қилишга эришилмаган. Кўплаб ривожланган мамлакатларда ‘яширин иқтисодиётнинг улуши ва таъсирини минимал даражада камайтиришга эришилган. Унинг юқорилиги давлат бюджети даромадларига ва иқтисодиёт ривожланишига тўсқинлик қилиши табиий. ‘Яширин иқтисодиётда валюта қора бозорининг ўрни жуда катта ҳисобланади. Мамлакатимизда ҳалигача ҳам энг йирик нақд пул айланмалари АҚШ долларида амалга оширилмоқда (ноқонуний йирик битимлар, яъни уй-жой олди-сотдиси, автомобиль олди-сотдиси ва бошқа кўплаб товарлар олди-сотдиси АҚШ долларида амалга оширилиши ҳеч кимга сир эмас).

Аксарият маҳсулотларнинг четдан нақд пулга сотиб олиб келтирилиши ёки хуфёна битимлар туфайли маҳсулотларнинг мамлакатимизга олиб кириб сотилиши, солиқдан қочиб фаолият юритаётган тадбиркорлик субъектларининг мавжудлиги айрим «қўштирноқ ичидаги» ҳомийларга қўл келмоқда.

Энг ёмони, бу ўз тадбиркорлик фаолиятини ҳалол йўлга қўйган, ишлаб чиқараётган маҳсулотларининг қонуний сотувини амалга оширираётган субъектларга жиддий зиён етказади.

Турли манбаалар маълумотларига кўра, «яширин иқтисодиёт»нинг мамлакат ялпи ички маҳсулотнинг 50 фоизи атрофида бўлмоқда. Бундай шароитда нақд пулга талаб ортади ва пуллар «яшириниб» банкдан ташқари айланмани вужудга келтиради.