«Дарё»га Фарғона вилояти, Бувайда туманидаги «Зуҳра–Мадина» фермер хўжалиги (ҳозирда тугатилган) раҳбари мурожаат қилиб, унга туман прокурорининг оғзаки топшириғи билан аллақачон пишиб, етилган буғдойни йиғиштириб олиш учун комбайн берилмаётганини маълум қилди. Мазкур ҳолатни батафсил ўрганиш мақсадида «Дарё» мухбири Фарғонанинг ушбу туманида бўлди.
Равшанбек Имомов раҳбарлигидаги «Зуҳра–Мадина» фермер хўжалиги ерлари «Тошкент–Андижон» йўли ёқасида жойлашган. Пахта-ғаллага ихтисослашган хўжаликда қўшимчасига 25 бош қорамол парвариш қилиняпти. Дала шийпони, ерга ишлов бериш учун техникалари мавжуд. Қарийб 36 гектар ерга пахта, 28,70 гектар ерга буғдойнинг «Аср» нави экилган.
Айни пайтда, барча фермерлар 2019 йил ғалла ҳосилини ўз вақтида ўриб-йиғиб олиш ҳамда давлат эҳтиёжлари учун бошоқли дон харид қилиш бўйича тузилган шартнома режасини қисқа муддатларда бажариш тараддудида. Режани бажарган деҳқонлар ғалладан бўшаган майдонларни пешма-пеш сомондан тозалаб, шудгорлаб, такрорий экин экиш ишларига киришган. Қисқаси, бундай пайтда деҳқон учун ҳар бир кун, соат ғанимат.
Лекин «Зуҳра–Мадина» фермер хўжалиги далаларидаги буғдой пишиб, тўкилиш жараёнига келган бўлса-да, ҳалигача комбайндан дарак йўқ.
— Буғдойим чиллаки. Аллақачон пишган. Аслида 10 июндан кечикмай ўримга тушишимиз керак эди. Негадир прокурор буғдойни ўриб, топширишимга тиш-тирноғи билан қарши бўлмоқда. Донни бошқа фермернинг номидан топширишга рози бўлсам, кейин рухсат беришар экан. Ўтган йилнинг кузидан то шу кунгача унинг парваришини ўзим қилдим. Вақтида сувини қўйдим, вақтида ўғит солдим. Давлатдан бу йилги ғалла учун фақат уруғлик дон олганман холос. Қолган ишлар учун 25 миллион сўмдан ортиқ ўз маблағимни сарфладим. Шунча харажат, шунча меҳнат қилиб, энди бошқа фермерга бериб юборавераманми ҳосилни? Бугун ҳудудимиздаги охирги фермернинг буғдойига комбайн тушди. Эртага комбайнлар бошқа ҳудудга ўтиб кетади», – дейди «Зуҳра–Мадина» фермер хўжалиги раҳбари Равшанбек Имомов.
Туман қишлоқ хўжалиги бўлимидан олинган маълумотга кўра, фермер хўжаликлари отрядларга бириктирилган. Ғалла отрядлари томонидан ўрим навбати билан амалга оширилиши белгиланган. Яъни, битта фермер хўжалиги далаларидан шартнома режасига етарли миқдорда буғдой ўриб олинади. Режа бажарилгач, ғалла отряди комбайнлари билан бошқа хўжаликнинг буғдойини ўргани ўтиб кетади. Чунки бошқа хўжаликлардаги пишган ғалла ўрилиши ва улар ҳам режани тўлдириши керак. Ҳудуддаги барча хўжаликлар ўз режасини бажариб бўлгач, комбайнлар яна қолиб кетган майдонларни ўришга киришади. Фермер хўжаликларининг кетма-кетлиги қуръа ташлаш йўли билан аниқланади.
— «Зуҳра–Мадина» фермер хўжалиги 10-отрядга бириктирилган. Буғдой ўримига тушилаётган пайтда адолат ва шаффофликни таъминлаш мақсадида отряд раҳбари Ғайратжон Мамажонов қуръа ташлаш йўли билан кимнинг буғдойи нечанчи ўринда ўрилишини аниқлаб берган. Ўшанда фермер хўжалиги раиси Равшан Имомовга 2-ўрин тушди. Ҳозир ҳудудимиздаги барча фермерларнинг буғдойи ўриб бўлинди. «Зуҳра–Мадина» фермер хўжалиги туман прокурорининг протести билан тугатилиб, бошқа фермерга қўшиб юборилган. Улар буғдойни ўриб, топширгани билан онлайнда кўринмайди. Бошқа фермернинг номидан топширишга эса рози бўлишмаяпти. Шу муаммони катталар ҳал қилиши керак. Бизда комбайн тайёр, рухсат беришса бўлди», – дейди «Мадад» ММТП раҳбари Ғолибжон Усмонов.
Аслида муаммонинг тарихи узун экан. Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 9 январдаги 14-сонли ҳамда вилоят ҳокимининг 2019 йил 12 январдаги 16-сонли қарорларига асосан тумандаги фермер хўжаликлари мақбуллаштирилган. Мақбуллаштириш жараёнида «Зуҳра–Мадина» фермер хўжалиги ерлари «Лазизбек Бойтуманов» ва «Зуҳриддин ишончи» фермер хўжаликларига қўшиб юборилган. Бу қарордан норози бўлган фермер хўжалиги раҳбари ерларини қайтариб олишга астойдил ҳаракат қилган. 2019 йилнинг 4 февраль куни Бувайда тумани ҳокимининг 591-сонли қарори асосида «Зуҳра–Мадина» фермер хўжалигини яна қайтадан ташкил этишга эришган. Шу даврда ҳам ғалла парваришини, агротехник тадбирларни ўз вақтида амалга оширган. Қарийб 36 гектар ерга чигит эккан.
Орадан маълум вақт ўтгач, яъни 2019 йил 14 май куни туман прокурори бу қарорни бекор қилиш ҳақида 11-19–сонли «Туман ҳокимининг 04.02.2019 йилдаги 591-сонли қарорини бекор қилиш ва қонунга мувофиқлаштириш тўғрисида» протест киритган. Туман ҳокими эса 2019 йил 25 майда 5526-сонли қарор чиқариб, бу протестни қаноатлантирган. Ҳамда 4 февралдаги 591-сонли қарорининг 1-иловасини ўзгартирган. Шундай қилиб, «Зуҳра–Мадина» фермер хўжалиги бир йилда икки марта тугатилган. Лекин расман тугатилгани билан амалда бошқа фермер хўжаликлари каби зиммасидаги барча вазифаларни вақтида бажарган. Ғалла етиштирган, чигит экиб, уни ҳозиргача парваришлаб келган. Хирмон кўтариш вақти келганда, бир йиллик меҳнатига куйган деҳқон ўзи етиштирган ҳосилни бошқаларнинг номидан топширишга рози бўлмаяпти. Оқибатда, 28,70 гектар ердаги ғалла, қарийб 36 гектар ердаги пахта аросатда қолиб кетган.
Кечувда отлар алмаштирилмайди, дейишади. Чигит экиб, парваришланадиган, ғалла ўриб-йиғиладиган долзарб паллада фермер хўжалигини тугатишдан кимга фойда? Шунча меҳнат қилган, маблағ сарфлаган, ғалладан мўл ҳосил етиштирган фермернинг (ҳозирда собиқ) тақдири нима бўлади? Далада эса 30 гектарга яқин ўрилмаган буғдой ётибди. Аслида, буғдой пишганидан сўнг қисқа муддатда йиғиштириб олинмаса, бошоқдаги дон тўкила бошлайди. Ҳосилнинг баракаси кетади. Қолаверса, буғдойни тезроқ ўриб, ерни такрорий экинга тайёрлаш керак.
Туман ҳокимлиги, сектор раҳбари бу муаммога зудлик билан ечим топмаса, вазият тобора чигаллашиб бораверади.
«Дарё» яна бу мавзуга қайтади.
Изоҳ (0)