«Маърифат» газетасининг электрон версиясида Халқ таълими вазири Шерзод Шерматов билан умумий ўрта таълим тизимини ислоҳ қилиш ва ривожлантириш масалалари ҳамда бу борада амалга оширилаётган янгиликлар ҳақида уюштирилган интервью эълон қилинди.
Вазир ўқитувчиларнинг ҳақ-ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, педагоглик касбининг нуфузини ошириш борасида бажарилаётган ишлар ҳақида тўхталиб ўтди.
— Бу ҳақда сўзлашдан аввал айни пайтдаги ҳолат хусусида муайян тасаввур ҳосил қилиш зарур, — деди Шерзод Шерматов. — Сир эмаски, авваллари ўқитувчиларга ҳурмат юқори даражада бўлган. Ота-оналарнинг аксарияти фарзанди ўқитувчи бўлишини ният қилган. Бугун юртдошларимизнинг 7 фоизигина фарзанди ўқитувчи бўлишини истайди. Ўқитувчиларнинг эса атиги 3 фоизи ўғил-қизи ўз касбини давом эттириши тарафдори. Бошқа давлатлар билан солиштирганда бу ниҳоятда паст, ачинарли кўрсаткич. Масалан, хитойликларнинг 55 фоизи фарзанди ўқитувчи бўлишини хоҳларкан.
Уларда бу касб эгалари ниҳоятда қадрланади. Чунки Хитойда ўқитувчи имижи бутунлай бошқача шаклланган, обрў-эътибори ҳам ўзгача. Японлар ҳам бу борада хитойликлардан қолишмайди. Япония бош вазирига мамлакат иқтисодиёти қандай қилиб бу даражага етгани ҳақида савол берилганда, у: «Ўқитувчиларга император ҳурматини, бош вазир маошини, дипломат дахлсизлигини бериш эвазига шу даражага эришдик», деб жавоб берган. Ёки Жанубий Кореяни олайлик. Бир вақтлар узоқ давом этган урушдан сўнг бу давлат энг қашшоқ мамлакатлардан бирига айланиб қолган эди. Шундай бўлса-да, таълим соҳасини ривожлантириш, ўқитувчиларни қўллаб-қувватлаш масалаларига эътиборни сира сусайтирмади. Натижада Корея Республикаси табиий бойликларсиз ҳам таълим соҳаси ва инсон капиталини ривожлантириш ҳисобига дунёнинг энг илғор мамлакатларидан бирига айланди.
Юртимизда эса ўқитувчилар ойлик маоши камлиги етмагандек, бепул ишчи кучи сифатида мунтазам мажбурий меҳнатга жалб этилган. Давлатимиз раҳбари олдимизга ўқитувчиларни мажбурий меҳнатга жалб қилишни қатъиян тўхтатиш вазифасини қўйганига қарамай, айрим жойларда бу ҳолат ҳамон давом этмоқда.
Мажбурий обуна масаласи ҳам педагогларнинг оғриқли нуқталаридан саналади. Узоқ йиллар давомида арзимаган ойлик олиб ишлаган мактаб ўқитувчилари йилига бир нечта, айрим жойларда ўнтагача нашрга мажбурий обуна қилинган. Яна концерт, спектакл ва бошқа тадбирларнинг ўтмай қолган чипталарини ҳам ўқитувчилар мажбуран харид қилган.
Ачинарлиси, шу вақтга қадар ўқитувчиларнинг ҳақ-ҳуқуқларини ҳимоя қиладиган, уларнинг сўзига қулоқ тутадиган киши бўлмаган. Бугун улар ўз муаммолари, фикр-мулоҳаза ва таклифларини очиқ айтишлари, келгусида барча савол ва талабларини вазирликнинг ишга туширилиши режалаштирилаётган www.ustozovozi.uzedu.uz сайти ёки ustoz-ovozi Telegram ботида қолдиришлари мумкин.
Ўқитувчиларнинг ҳақ-ҳуқуқларини ҳимоя қилиш мақсадида лойиҳаси муҳокама этилаётган ҳуқуқий-меъёрий ҳужжатларда қатор бандлар киритилган. Жумладан, ўқувчилар, ўқитувчилар ва халқ таълими тизимидаги ходимларнинг шахсиятига ҳурмат кўрсатиш, уларни тўлиқ ҳимоя қилиш механизмлари йўлга қўйилади.
Шунингдек, халқ таълими тизими ходимларининг шаъни ва қадр-қиммати оёқости қилингани ҳақида ҳуқуқ-тартибот органларига ахборот юбориш, юқоридаги ҳолатлар бўйича келтирилган фактлар асосида журналист суриштируви олиб бориш, ўқитувчиларни моддий ва ижтимоий қўллаб-қувватлашни таъминлаш кўзда тутилган.
Халқ таълими муассасалари ходимларини мажбурий меҳнат, шу жумладан, туманларни ободонлаштириш ва кўкаламзорлаштириш, металлолом ва макулатура йиғиш, шунингдек, қишлоқ хўжалиги ва бошқа мавсумий ишларга, йиғилишлар, сайловолди ташвиқот тадбирлари ва уларнинг касбий фаолияти билан боғлиқ бўлмаган бошқа фаолият турларига жалб қилиш, давлат таълим муассасалари ходимларининг шаъни ва қадр-қимматини камситиш, ҳуқуқ ва эркинликларини бузиш, турли товарларни (ишларни, хизматларни) сотиш, маблағ йиғишга мажбурлаш қатъий тақиқланиши алоҳида қайд этилган.
Изоҳ (0)