ЎзАда журналист Сайёра Шоеванинг Ўзбекистонга ташриф буюрган биринчи америкаликлар ҳақидаги мақола чоп этилди. Қуйида мақола эътиборингизга ҳавола этилади.
Тарихий манбаларга мурожаат қиламиз. Ўзбекистон Республикаси кинофотоҳужжатлари марказий давлат архивида сақланаётган ҳужжатлар билан танишдик.
— АҚШ — Ўзбекистон алоқалари 1939 йилда бошлангани ҳақида фотосуратлар сақланмоқда, – дейди архив фондларини бош сақловчиси Умида Акромова. – Тўғри, улар у қадар кўп эмас. Лекин архивимизда сақланаётган суратларда АҚШнинг ҳарбий ҳаво кучлари ва сув ости кемаларининг турли манёврлари акс эттирилган бўлиб, 1939 йилда тасвирга муҳрланган.
Архивда сақланаётган минглаб суратлар орасидан мана шу диққатимизни тортди. Унинг орқа тарафига 1975 йил 28 апрель Ибрагимов олган фотосурат дея ёзилган. У яна совет космонавтлари ва америкалик астронавтлар Мирзо Улуғбек расадхонасида, деган ёзув билан тўлдирилган.
Кўпчилик турли мамлакат вакилларининг ҳамкорликда космосга учиши «Союз — 19» ва «Аполлон» кемаларидан бошланганини билади. Лекин ана шундай тарихий парвоздан олдин космонавт ва астронавтларнинг Самарқандда бўлиб, Мирзо Улуғбек расадхонасини зиёрат қилгани ҳаммага ҳам маълум эмас. Ушбу фотосурат бу саёҳатни тарихга муҳрлаган.
Бу америкаликларнинг илк саёҳати деганлар янглишади. Унга қадар ҳам юртимизга бу ўлкадан турли касб эгалари бир неча бор саёҳат уюштиргани архив фотосуратларида акс этган. Мисол учун, улардан бири фотограф Георгий Пун томонидан 1953 йилда олинган. Унда АҚШдан келган ёшлар делегацияси Тошкентдаги Алишер Навоий давлат кутубхонасида ноёб китоблар билан танишаётган жараёни фотога муҳрланган.
Америкалик журналист Петран хонимнинг Янгийўл туманида колхоз раиси Х. Турсунқулов билан учрашганига нима дейсиз? Бу воқеа 1956 йилда юз бергани фотосурат ортига белгилаб қўйилган.
Америкалик ёзувчи Уильям Стайрон 1968 йилда Ўзбекистонга келиб, Самарқандга саёҳат қилган экан. Унинг самарқандлик қизча билан самимий мулоқоти буни тасдиқлайди.
Қайд этиш жоизки, бу ёзувчи 1925 йилда туғилган бўлиб, унинг кўплаб асарлари ўз ўқувчисига эга. Хусусан, Франциянинг энг оммабоп Le Monde газетаси 1999 йили ХХ асрнинг энг яхши китобларини аниқлаш учун сўров ўтказганда Уильям Стайроннинг 1979 йилда ёзилган «Софининг танлови» асари ҳам рўйхатда юқори ўринларни банд қилган.
Ва яна ўн мингдан зиёд фотосуратлар сақланаётган картотекада фотограф Мазур олган суратда АҚШдан келган сайёҳларнинг Тошкент текстиль комбинати вакиллари билан учрашуви акс эттирилган. 1963 йилда олинган бу суратда самимий мулоқотни кўриш мумкин.
1971 йилда олинган бир фотосуратда АҚШлик меҳмонларнинг Тошкент шаҳридаги болалар боғчасининг фаолияти билан танишаётгани акс эттирилган.
Бу каби фотосуратлар Ўзбекистон кинофотоҳужжатлари марказий давлат архивида жуда кўплаб топилади...
Изоҳ (0)