Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институти талабалари — Ботир Абдураҳмонов ҳамда Абдуазим Илҳомов томонидан суратга олинган «Мама» («Она») қисқа метражли фильми Венецияда бўлиб ўтган Ca’ Foscari short film халқаро кинофестивалида олий мукофотни қўлга киритди. Ёш режиссёрларнинг фильми кинофестивалда олий ўринни қўлга киритгани билан уларнинг ўзи халқаро тадбирда бевосита иштирок эта олмади.
Улар бунинг сабаблари ва ёш кинорежиссёрларни ўйлантираётган бошқа муаммо ва камчиликлар ҳақида журналист Феруз Муҳаммадга берган интервьюсида тўхталиб ўтди.
Маълумот учун, «Мама» қисқа метражли фильми «Ўзбеккино» миллий агентлиги ҳамда «Ўзбеккинофонд» томонидан ажратилган маблағ эвазига, таниқли режиссёр Ёлқин Тўйчиевнинг сценарийси ҳамда бадиий раҳбарлигида, талабалар — Ботир Абдураҳмонов ва Абдуазим Илҳомов томонидан суратга олинган. Постановкачи оператор — Жамшид Ғаниев, постановкачи рассом — Шамсиддин Ибрайимов. Фильмда бош ролларни Фарҳод Абдуллаев ва Илмира Раҳимжонова ижро этган. Фильм 2017 йили Хоразм вилоятида суратга олинган.
Фильм Иккинчи жаҳон уруши даври ҳақида бўлиб, унда урушдан қочган болаларни асраб олган она ҳақида ҳикоя қилинади. Ҳозиргача фильм ҳужжатлари еттита халқаро кинофестивалга топширилган. Жумладан, ёш режиссёрлар бу фильм билан Қирғизистонда ўтган МДҲ кинофестивалида ҳам қатнашган, фильм қирғиз жамоатчилиги томонидан илиқ кутиб олинган.
«Афсуски, институтимиздан биз кутган жавоб бўлмади»
Венецияда саккизинчи бор ташкил этилган Ca’ Foscari short film халқаро кинофестивали талабалар учун мўлжалланган бўлиб, унда 30 га яқин мамлакат вакиллари қатнашди. Катта-катта давлатлардан иштирокчилар келган, шунга қарамай, бизнинг «Мама» номли фильмимиз «Энг яхши фильм» номинациясида олий мукофотни қўлга киритди. Нега фестивалга боролмадик? Ҳар фестивалнинг ўзига яраша талаблари, шарт-шароитлари бор. Масалан, Қирғизистондаги кинофестиваль ташкилотчилари барча харажатлари, хусусан, сафар харажатларини ҳам ўз зиммасига олган эди. Италиядаги фестиваль талаблари бошқачароқ — Ўзбекистондан Венециягача бўлган йўл ҳақини ўзимиз кўтаришимиз керак, қолган харажатларни фестиваль ташкилотчилари қоплаб берарди. Даставвал, фестивалдан келган таклифномалар ва маълумотларни ўзимиз таҳсил олаётган Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институтига тақдим қилиб, фильмимиз фестивалга қабул қилингани, шу муносабат билан Венецияга боришимиз учун амалий ёрдам беришларини сўраб мурожаат қилдик. Лекин афсуски, институтимиздан биз кутган жавоб келмади. Хоҳлашмадими ёки бу қандайдир нотоғри ишмиди, билмадим. Улардан: «Биз талабаларнинг сафар харажатларини молиялаштирмаймиз», мазмунида жавоб олдик.«Аламлиси, фестиваль ғолиби бўлсак-да, уни фақат Facebook орқали кузатдик»Абдуазим Илҳомов, «Мама» фильми режиссёри
Абдуазим институтда ўқиб туриб, фестивалга сафар масаласини ҳал қилишда у ердан ёрдам ололмагач, мен Ўзбекистон Ёшлар иттифоқининг Ёш киноижодкорлар кенгашига мурожаат қилдим — ўша вақтда Кинематографияни ривожлантириш марказининг «Art house» лойиҳасида иштирок этаётган эдим. Ёш киноижодкорлар кенгаши: «Биз бу масалани ҳал қилолмаймиз, ‘Ўзбеккино’ агентлигига мурожаат қилинг»,— дейишди.«Миллий кино масъуллари томонидан қўллаб-қувватланмаган ёш режиссёрлар биргина биз эмас»Буни айтиш тўғрими ёки нотоғрими билмадим — асосийси, биз бирор-бир инсонни ёмонламоқчи эмасмиз: бир томондан, фестивалда ғолиб чиққанимиздан хурсандмиз, лекин алам қиладиган жойи шуки, Тошкент вақти билан ярим тунда бўлган фестиваль тақдимотини биз фақат Facebook орқали кузатиб тура олдик холос, мукофотимизни бизнинг ўрнимизга фестиваль ташкилотчилари чиқиб қабул қилиб олишди.
Ботир Абдураҳмонов, «Мама» фильми режиссёри
Фильмлари бундай халқаро фестивалларга қабул қилинган талабалар бир биз эмасмиз, истеъдодли талабалар жуда кўп. Шундай талабалардан бири, курсдошим Шокир Холиқовнинг «Бизни тушунишмайди» номли қисқа метражли фильми Швейцарияда бўлиб ўтган халқаро кинофестивалнинг асосий конкурсига ўтган эди. Унда ҳам худди шундай вазият бўлди: Шокир ҳам «Ўзбеккино»га борган, хат ва маълумотларни тақдим қилган, аммо ҳеч қандай натижага эриша олмаган — унга ҳаммасини «тўғри тушунтириб» юборишган.«Фестивальда ўрнимизга видеомурожаатимиз қатнашди»Абдуазим Илҳомов, «Мама» фильми режиссёри
Биз фестивалларда ўз номимиздан эмас, балки Ўзбекистон номидан қатнашамиз. 30 га яқин давлат орасида Ўзбекистон фильми фестивалда биринчи бўлди, аммо, Ўзбекистон номидан ҳеч ким мукофотни олишга чиқмади. Эҳтимол, ўзимиз ҳам борганимизда у ердаги иштирокчиларда, ҳакамларда, одамларда юртимиз ҳақида янада яхши таассуротлар уйғотган бўлардик. Венецияга бормаслигимиз аниқ бўлгач, фестиваль ташкилотчилари бизга хат йўллаб, «Мама» фильми барча ҳакамларга бирдек ёққанлигини ва бизга олий ўринни берилганини, шу боис, Венецияга боролмасак, тақдимот маросими учун видеомурожаат йўллашни илтимос қилишди. Уларга инглиз тилида субтитрлари билан ўзбек тилида видеомурожаат йўлладик.Абдуазим Илҳомов, «Мама» фильми режиссёри
«Ёш киноижодкорлар кенгашидагилар: ‘Соврин олишингиз ҳақида хат юборишсин’, — дейишди»
Қўлимиздаги хатлар, таклифномалар билан Ёш киноижодкорлар кенгашига бордик, лекин улардан ҳам кутган жавобни ололмадик. Муаммо нимадалигини билмадим, лекин маблағ масаласи улар учун муаммо бўлади, деб ўйламайман. Иккинчидан, биз ўз манфаатимизни кўзлаб, шахсий ишимизни битириш учун ёрдам сўрамадик — ёшларни қўллаб-қувватлаш уларнинг вазифаси бўлса, биз ҳам ўша ёшларнинг бир вакили ўлароқ ёрдам сўрадик. Кенгашдагилар: «Агар фестиваль ташкилотчилари сизларга соврин берилиши аниқ деган мазмунда маълумотнома юборса, ёрдам беришимиз мумкин, шунда ҳам фақат биттангизга», дейишди. Бу нима деган гап? Фестивальнинг асосий конкурсига тушганимизнинг ўзи бир ютуқ. Боз устига, ҳеч бир кинофестиваль, у хоҳ катта, хоҳ талабаларники бўлсин, фестиваль якунига етмай, унинг асосий конкурсига ўтган фильмларни барча ҳакамлар кўриб чиқмагунича натижа ҳақида ҳеч қандай маълумот бермайди.«Иқтидорли ёшларимиз кўмак излаб эшикма-эшик юрибди»Абдуазим Илҳомов, «Мама» фильми режиссёри
Ўзимиз ҳали талабамиз, шартнома асосида ўқиймиз, муаммоларимиз ўзимизга маълум ва етарли. Шу боис, ариза берган фестивалларимизнинг ташкилотчилари: «Келасизларми? Нега келолмайсизлар?» деб сўраб қолса, нима дейман дея одам бир ғалати бўлади. Биз мурожаат қилган ташкилотлар бизга ҳақиқатан ҳам қандайдир ёрдам бериши керакми-йўқми, билмадим, лекин бошқа давлатларнинг вакиллари, мукофот олмаса, кўпинча, ўз давлатининг кўмаги билан шу фестивалларда бевосита қатнашиб келаяпти. Қозоғистон, Беларусь, Германия, Қирғизистон, Ҳиндистон вакилларининг чиқишларини чин дилдан кузатиб ўтирдик, «Қани энди ‘Ўзбекистон!’ деганда, мукофотни ўзимиз чиқиб олсайдик», деган фикр тонггача уйқу бермади. Бизда қобилиятли, истеъдодли ёшлар жуда кўп — хат-қоғозларни тўлдириб, бу эшикка боришади, у эшикка боришади, бироқ тайинли жавоб олишолмайди.Суҳбат давомида Абдуазим Илҳомов ва Ботир Абдураҳмонов бугунги кунда ёш режиссёрларни қийнаб келаётган бошқа муаммолар ҳақида ҳам тўхталиб ўтди. Жумладан, Абдуазим Илҳомов 2017 йил декабрида «Ўзбеккино»га тақдим этган қисқа метражли фильм сценарийси бўйича ҳозирга қадар ҳеч қандай жавоб ололмаганлигини маълум қилди. Шунингдек, улар халқаро кинофестивалларда қатнашиш учун керакли хат-ҳужжатларни миллий кинога масъул бирор ташкилот кўмагисиз, ўзлари мустақил равишда тайёрлаб, жўнатганини алоҳида қайд этиб ўтди.Ботир Абдураҳмонов, «Мама» фильми режиссёри
Изоҳ (0)