Бундан 10 йил аввал экранларга чиққан «Ер сайёраси» сериали ёввойи табиат ҳақида ҳикоя қилувчи аъло даражадаги ҳужжатли киноасар сифатида тан олинган, бироқ унинг давоми — «Ер сайёраси II» эса ундан-да яхшироқ чиқди — ҳужжатли телесериалнинг ҳар бир қисмини 10 миллион томошабин кузатиб борди. Meduza нашри «Ер сайёраси II»нинг ақлбовар қилмас кадрлари қандай қилиб суратга олингани ва тасвирга олиш гуруҳи 2016 йилнинг энг асосий ҳужжатли сериалини съёмка қилишда қандай қийинчиликларга дуч келгани ҳақида ҳикоя қилди.
«Ер сайёраси II» олти қисмдан иборат. Сериал тайёр бўлгунига қадар унинг ижодкорлари жаҳоннинг 40 мамлакатида 117 та тасвирга олиш жараёнини уюштирди. Уникал кадрларни олиш учун операторлар 4K-камералар, дронлар, параглайдерлар ва ҳатто бургутлардан фойдаланди. Масалан, ўнлаб илонлардан қочаётган янги туғилган игуана билан боғлиқ даҳшатли саҳна дронлар ва ердаги икки оператор ёрдамида олинган — улардан бири штатив ва узун фокусли объективлар билан лавҳаларни катталаштириб тасвирга олган бўлса, иккинчи оператор оддий камерада ишлаган.
Жасур игуаналарни тасвирга олиш ишлари Галапагос оролларида бўлиб ўтди ва бу ҳолат ҳам ишга ёрдам берди: бу ердаги жониворлар одамдан қўрқмайди. Шу сабабли операторларнинг яшириниб ўтиришига ҳам ҳожат йўқ эди. Игуаналар ҳақидаги эпизод икки йил давомида суратга олинган, бу вақт ичида тасвирга олиш гуруҳи Галапагос оролларига икки марта 18 кунлик саёҳатни ташкил этди. Намойиш учун тайёрланган видео эса 9 дақиқадан иборат.
Сериал ижодкорларининг қайд этишича, монтажнинг энг асосий вазифаси — тасвирга олинган материални телевизион форматга мослаб қадоқлаш, сиқиш ва зичлаштиришдан иборат. Масалан, «Жунгли» сериясида жаннат қушлари ҳақида ҳикоя қилинади: асосий ҳикоя мода қушнинг эътиборини тортиш мақсадида рақсга тушаётган нар қуш нуқтаи назаридан суратга олинган. Рақс ярим соатгача давом этиши мумкин, бироқ видео қисқартирилган — шу сабабли эпизодга мода қуш ва нарнинг рақобатчилари нуқтаи назаридан олинган кадрларни ҳам киритишнинг уддасидан чиқилган.
Лекин гризли айиқларига бағишланган лавҳада BBC One муаллифлари видеони бошқачароқ монтировка қилган: дастлаб томошабинларга Шимолий Америка тоғларидаги кучли кўчки, сўнг овқат излаб юрган айиқлар кўрсатилди. Кўчки кадрлари 10 йил аввалги бўлиб чиқди — бу табиат ҳодисаси биринчи сериал учун олинган эди. Бу ҳолат баъзи томошабинларни аччиқлантирди, бироқ сериал ижодкорлари бунда муаммо кўрмаяпти: «Биз айиқлар ҳозиргина кўчки бўлган шу қоядан юриб келаяпти, деб айтганимиз йўқ. Биз кўчкилар умуман олганда муаммо эканинини кўрсатмоқчи бўлдик». «Би-би-си»дагиларнинг эътирофича, тежамкорлик мақсадида эски кадрлардан фойдаланилган.
«Ер сайёраси II»нинг худди шу эпизоди Альп тоғларининг ҳаводан олинган кадрлари учун ҳам танқид қилинди. Баъзи лавҳалар бургутга ўрнатилган камера орқали олинган; дастлаб томошабинлар сериал ижодкорлари йиртқич қушни «эгарлашга» муваффақ бўлганидан ҳайратини яшира олмади, бироқ кейинроқ бу қўлга ўргатилган бургут экани маълум бўлди (унга ҳақиқатан ҳам камерани қотириб қўйишган эди). «Би-би-си» эса қушнинг келиб чиқишини ҳам яшириб ўтиргани йўқ: бургутнинг лақаби Словак экани ва у Францияда яшаши серия охирида намойиш этилган суратга олиш жараёни ҳақидаги лавҳада айтиб ўтилган.
Тасвирга олиш ишлари вақтида тез-тез кутилмаган ҳодисалар юз берган. Атлантика океанининг жанубида жойлашган Завадовский вулқон-оролига экспедиция бир йил давомида режалаштирилди; жамоа Атлантика пингвинлари истиқомат қиладиган бу оролгача етти кун сузди. Тўфон вақтида камера шалаббо бўлди. Бошқа шундай камерани топиш имкони йўқ эди, шу сабабли қурилмаларни грелкалар ёрдамида қуритишга тўғри келди. Охир-оқибат, камера кемадаги ошхона плитасида тўла қуритилди.
Операторлардан бири шаффоф қурбақаларни тасвирга олаётган вақтида ҳаётини жиддий тарзда хавф остига қўйди. Судралиб юрувчиларни излаб топишга кўмаклашган олим сайёрадаги энг хавфли илон яшайдиган унча катта бўлмаган кўл яқинида истиқомат қиларди. Шунга қарамай, оператор уч ҳафта давомида шу кўл ичида ўтириб, қурбақани тасвирга олди ва арилар қурбақанинг тухумини қачон ўғирларкин, деб кутди.
Мадагаскарда тасвирга олиш гуруҳи бошқа муаммога дуч келди. Чигирткаларни видеога олиш режалаштирилган жойда операторларни қуролланган одамлар кутиб тургани маълум бўлди. Тасвирга олиш ишларини зудлик билан тўхтатиш ва хавфли ҳудудни тарк этишга тўғри келди. Бироқ, «Ер сайёраси»нинг операторлари уйга муҳим кадрларсиз қайтишни истамай, вертолёт излаб топишди ва чигирткаларни барибир суратга олишди.
Қозоғистонда эса операторлар гуруҳи сайғоқларнинг оммавий қирилиши гувоҳига айланди. Тасвирга олиш ишлари юз минглаб урғочи сайғоқлар бир вақтнинг ўзида авлод қолдираётган жойда бўлиб ўтаётган эди. Сўнг қандайдир оғир касаллик сабаб, уларнинг 150 мингтаси уч кун ичида қирилиб кетди.
Диққат, диққат! «Дарё»нинг Telegram’даги расмий канали — «Toshqin ‘Daryo’» (@toshqindaryo)га обуна бўлиб, янгиликлардан овозли кўринишда баҳраманд бўлишингиз мумкин.
Изоҳ (0)