Olimlar Antarktidaning muzliklari ostida fizika qonunlariga zid anomal signallarni aniqladi. Bu haqda CNN xabar berdi.
G‘ayrioddiy radioto‘lqinlar neytrino deb nomlanuvchi yuqori energiyali kosmik zarralarni izlash paytida aniqlangan. Kosmosdan Yerga yetib kelgan neytrinolar ko‘pincha “arvoh” deb ataladi. Chunki ular juda o‘zgaruvchan va bug‘li bo‘lib, har qanday materiyadan o‘zgarishsiz o‘ta oladi.
So‘nggi 10 yil ichida tadqiqotchilar neytrinolarni izlash uchun suv va muz maydonlaridan foydalangan holda ko‘plab tajribalar o‘tkazgan. Ushbu loyihalardan biri NASAning ANITA tajribasi bo‘lib, u 2006—2016-yillar oralig‘ida Antarktida ustida asboblar ortilgan sharlarni uchirgan. Aynan shu paytda neytrinoga o‘xshamaydigan anomal radioto‘lqinlar aniqlangan.
Signallar ufq ostidan kelib, detektorga yetib borguncha minglab mil toshlar orasidan o‘tgan. Lekin radioto‘lqinlarni tog‘ jinslari qaytarishi kerak edi. ANITA jamoasi bu anomal signallar fizika qonunlariga to‘g‘ri kelmasligini aytmoqda.
Yaqinda Argentinadagi Pyer Oje rasadxonasi tomonidan o‘tkazilgan tahlillarda bunday signallar topilmagan. Pyer Oje’ning natijalari mart oyida Physical Review Letters jurnalida chop etilgan.
Pensilvaniya davlat universitetining fizika, astronomiya va astrofizika kafedrasi dotsenti Stefani Vissel anomal signallarning kelib chiqishi noma’lumligicha qolayotganini ta’kidlagan.
“Bunday signallar Pyer Oje rasadxonasi tajribasida ilgari kuzatilmagan. Demak, bu yangi fizika qonuni borligidan dalolat bermaydi, balki yanada ko‘proq ma’lumot o‘rganishimiz lozimligini anglatadi”, dedi Vissel.
Olimlar yanada katta va sezgirroq detektorlar ushbu sirni ochishi mumkinligini qo‘shimcha qilgan. Yerda neytrinolarni aniqlash tadqiqotchilarga ularning manbalari haqida o‘rganishga yordam beradi. U asosan sayyoramiz atmosferasiga tushadigan kosmik nurlar hisoblanadi.
Koinotdagi kosmik nurlar asosan protonlar yoki atom yadrolaridan tashkil topgan va ular koinot bo‘ylab keng tarqalgan. Ularni ishlab chiqaradigan manba shu qadar kuchliki, u Katta Adron Kollayderining (dunyodagi eng katta va quvvatli zarracha tezlatkichi) imkoniyatlarini yengib o‘tishga qodir.
Neytrino astronomlarga kosmik nurlarni va ularni koinot bo‘ylab nima tarqatayotganini yaxshiroq tushunishga yordam beradi. Ammo neytrinolarni topish qiyin, chunki ularning massasi deyarli bo‘lmaydi.
Izoh (0)