Vazirlar Mahkamasi qarori bilan O‘zbekistonda jinsini o‘zgartirganlar endi ism-familiyasini ham o‘zgartirishiga ruxsat berildi. Adliya vazirligi qarorni noto‘g‘ri talqin qilinmaslikni so‘rab, holatga izoh berdi.
Unga ko‘ra, qonunchilikka muvofiq bolaning tug‘ilishini qayd etish vaqtida uning jinsiga oid ma’lumotlar tibbiyot muassasasi tomonidan beriladigan tibbiy guvohnoma asosida yoziladi. Biroq har yili o‘rtacha 5-6 nafar bola jinsi noaniq holatda tug‘ilishi holati uchrab turadi.
Bunda dastlabki tekshiruvlar bolaning jinsini o‘g‘il yoki qiz deb ko‘rsatsa-da, keyinchalik bola 5-10 yosh, ayrim holatlarda esa 10-16 yoshdan oshganda bolaning jinsi o‘g‘il emas qiz ekani yoki aksincha qiz emas o‘g‘il ekani aniqlanmoqda.
Shu kabi holatlarda tibbiyot muassasasining xulosasi bilan jinsga oid ma’lumotlarga tuzatish kiritiladi.
Ma’lumot uchun: bu kabi holatlarda jinsini tuzatish mumkinligi Oila kodeksining 229-moddasida belgilangan bo‘lib, mazkur huquqiy normalar yangi joriy etilmagan, aksincha 1998-yil 1-sentyabrdan buyon amalda hisoblanadi.
Bu borada qonunchilik hujjatlarida ayrim huquqiy bo‘shliqlar mavjud bo‘lgan. Misol tariqasida, 2008-yilda tug‘ilgan bolaning jinsini aniqlash imkoni bo‘lmasdan o‘g‘il deb yozilgan va o‘g‘il bolaning ismi qo‘yilgan. Keyinchalik bola 16 yoshga to‘lgach tibbiy tekshiruvlarda uning jinsi qiz ekani aniqlanib, tibbiyot muassasasining xulosasiga asosan jinsiga oid ma’lumotlarga tuzatish kiritilgan.
Biroq ushbu xulosa asosida uning familiya, ism va ota ismini qiz bolalarga mos ravishda o‘zgartirish imkoni bo‘lmagan.
Mazkur huquqiy bo‘shliqlarni bartaraf etish maqsadida Vazirlar Mahkamasining 2025-yil 12-iyundagi 362-son qarori qabul qilinib, tibbiyot muassasasining xulosasiga asosan jinsiga oid ma’lumotlar tuzatilganda bolaning familiya, ism va ota ismini jinsiga mos ravishda o‘zgartirishi belgilandi.
Bunga qadar (139-bandga ko‘ra) jinsini o‘zgartirgan taqdirda tug‘ilganlik, vafot etganlik, nikoh va boshqa guvohnomalarga o‘zgartirish kiritish mumkin edi, biroq ism-sharifni faqat tarixiy va milliy an’analar asosida, “Davlat tili to‘g‘risida”gi qonunning 15-moddasiga binoan o‘zgartirishga ruxsat berilgan edi.
Izoh (0)