23-fevral kuni Tojikiston energetika va suv xo‘jaligi vaziri hamda O‘zbekiston suv xo‘jaligi vaziri tomonidan transchegaraviy Katta Farg‘ona va Shimoliy Farg‘ona kanallari bo‘ylab ikkita o‘lchash stansiyalari ochildi. Bu haqda “Daryo”ga Shveysariyaning O‘zbekistondagi elchixonasi matbuot xizmati maʼlum qildi.
Bu — Shveysariya hukumatining Markaziy Osiyodagi Blue Peace tashabbusi doirasida amalga oshirilgan. Bu suv resurslarining katta qismi ikki yoki undan ortiq davlatga tegishli. Shveysariya 2017-yilda mintaqadagi suv resurslarini boshqarishda transchegaraviy yondashuv zarurligini hisobga olib, Moviy Tinchlik Markaziy Osiyo (Blue Peace Central Asia) tashabbusini boshlagan edi.
Helvetas tomonidan amalga oshirilgan loyiha Tojikiston va O‘zbekiston o‘rtasidagi muloqotni boshlab berishga xizmat qildi, natijada Patar va Sarvak transchegaraviy o‘lchash stansiyalarini birgalikda qayta tiklash va ulardan foydalanish, uskunalarga texnik xizmat ko‘rsatish, mamlakatlar o‘rtasida olingan maʼlumotlar almashinuvi va ulardan foydalanish uchun ikki tomonlama asos yaratildi.
Transchegaraviy suv resurslarini boshqarishning ushbu innovatsion loyiha har ikki hukumat tomonidan ustuvor ahamiyatga ega tarzda baholandi.
“Patar va Sarvat o‘lchash stansiyalarida suv oqimlari to‘g‘risidagi maʼlumotlarni real vaqt rejimida hisobga olish hamda Tojikiston va O‘zbekistonga yetkazishni avtomatlashtirish transchegaraviy kanallarda suv resurslarini samaraliroq boshqarishni taʼminlaydi va tezkor qabul qilinishini taʼminlash orqali tomonlar o‘rtasidagi ishonchni oshiradi”, – degan Tojikiston energetika va suv resurslari vaziri Daler Juma.
Shuningdek, O‘zbekiston suv xo‘jaligi vaziri: “Erishilgan muvaffaqiyatlarga qaramay, mamlakatlarimiz transchegaraviy suv resurslaridan birgalikda foydalanish bo‘yicha o‘zaro manfaatli hamkorlikni yanada rivojlantirish va mustahkamlash uchun katta imkoniyatlarga ega”, deb taʼkidladi.
Shveysariya qariyb yigirma yildan beri Tojikiston va O‘zbekistonni suv islohoti jarayonlarida hududiy darajada suv resurslarini kompleks boshqarish yondashuvidan foydalangan holda, qo‘llab-quvvatlab kelmoqda. Bundan tashqari, Blue Peace Central Asia Markaziy Osiyodagi barcha odamlarining suv xavfsizligini taʼminlash uchun ishonchni mustahkamlash va mintaqaviy hamkorlik standartlarini belgilashga ko‘mak berib kelmoqda.
Katta va Shimoliy Farg‘ona kanallari Sirdaryoning yuqori oqimidan suv oladi va uni avval O‘zbekistonga, keyin esa Tojikistonga qishloq xo‘jaligi yerlarini sug‘orish uchun tortish kuchi bilan yetkazib beradi. Ishonchli suv o‘lchash tizimlari mavjud bo‘lmaganligi sabab, transchegaraviy suv resurslarini boshqarish va suv olish limitlariga rioya qilishni taʼminlash murakkabligicha qolmoqda. Boshqa ko‘plab daryolar singari Sirdaryo havzasida ham to‘g‘ri ishlaydigan avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimi mavjud emas. Shveysariya ko‘magidan oldin suv oqimi chegaraning har ikki tomonida kanallar bo‘ylab joylashgan eskirgan o‘lchash stansiyalari bilan o‘lchangan. To‘plangan maʼlumotlar ishonchsiz edi va chegaraning ikkala tomonidagi stansiyalar ko‘pincha tafovutli o‘lchovlar berishar edi.
Blue Peace Central Asia tashabbusi doirasida Shveysariya Tojikiston va O‘zbekistonning qo‘shma “Patar” va “Sarvak” transchegaraviy o‘lchash stansiyalarini tiklash va tezkor boshqaruv tizimini yo‘lga qo‘yish borasidagi saʼy-harakatlarini qo‘llab-quvvatladi. O‘lchov stansiyalarining ochilishi Markaziy Osiyo transchegaraviy daryolarining suv resurslaridan kompleks foydalanish bo‘yicha Tojikiston—O‘zbekiston ishchi guruhining oltinchi yig‘ilishi doirasida bo‘lib o‘tdi, unda ikki davlat o‘rtasida hisob-kitoblarni avtomatlashtirish hamda real vaqt rejimida ikkita stansiyadan oqim maʼlumotlari Tojikiston va O‘zbekistonga uzatilishi bo‘yicha bayonnoma imzolandi.
Ikki o‘lchash stansiyasida qo‘shma monitoring O‘zbekiston va Tojikiston o‘rtasidagi Savdo-iqtisodiy hamkorlik bo‘yicha hukumatlararo komissiyaning 2020-yil 29-sentyabrdagi yettinchi majlisi qarori va Markaziy Osiyo transchegaraviy daryolarining suv resurslaridan kompleks foydalanish bo‘yicha Tojikiston-O‘zbekiston ishchi guruhining 2021-yil 31-may to‘rtinchi majlisining keyingi qaroriga muvofiq amalga oshirilib kelinmoqda.
Izoh (0)