Zamonaviy axborot jamiyatida elektron hukumat davlat taraqqiyotining ajralmas qismiga aylanib bormoqda. O‘zbekistonda davlat organlari va fuqarolarning o‘zaro samarali hamkorligini taʼminlash, ko‘rsatilayotgan xizmatlarning qulaylik darajasi va sifatini oshirish imkonini beruvchi “Elektron hukumat” tizimini takomillashtirishga alohida eʼtibor qaratilmoqda.
Yangi texnologiyalar va raqamli vositalar hukumat bilan o‘zaro hamkorlik jarayonlarini sezilarli darajada soddalashtiradi, davlat sektorida shaffoflik va hisobdorlikni yaxshilamoqda va milliy iqtisodiyot rivojiga hissa qo‘shib kelmoqda.
Hozirga kelib, Elektron hukumatning Yagona identifikatsiya tizimi (id.egov.uz) takomillashtirilib, foydalanuvchilar soni 7 mln dan ziyodni tashkil etib, mazkur tizim orqali fuqarolar davlat idoralarining 245 dan ziyod axborot resursidan foydalanish imkoniyati yaratildi.
Yagona interaktiv davlat xizmatlari portalida (YAIDXP, my.gov.uz) 400 dan ortiq davlat xizmatidan inson omilisiz elektron tarzda foydalanish imkoniyati yaratildi va elektron xizmatlarga bo‘lgan talab 10 barobarga oshdi (937 mingdan 9,5 mln taga yetdi).
Yagona portal orqali 2020-yilda 9,8 mln ta xizmat ko‘rsatilgan.
Bugungi kunda mazkur portalda ro‘yxatdan o‘tgan foydalanuvchilar soni 3,6 milliondan ortgan. Shuningdek, foydalanuvchilar tomonidan portal xizmatlaridan yil boshidan jami 7,9 mln. marotaba foydalanilgan (o‘tgan yil shu davriga nisbatan o‘sish 145 foiz).
Shu bilan birga, Yagona portalning mobil ilovasida 168 ta (o‘sish 160%) elektron davlat xizmatlari aholi va yuridik shaxslarga taqdim etilmoqda.
Aholi va tadbirkorlarga davlat xizmatlarini ko‘rsatishda qulayliklar yaratish maqsadida, hududlarda 1 038 ta pochta aloqasi obyektlarida YAIDXP platformasidan foydalangan holda 62 turdagi davlat xizmatlarini taqdim etish yo‘lga qo‘yilgan.
Elektron hukumatning Idoralararo integratsion platformasi takomillashtirilib, 2022-yil davomida davlat organlarining 120 dan ortiq axborot tizimlari o‘rtasida 1 500 mln dan ortiq axborot almashinuvi amalga oshirildi, bu esa faqatgina qog‘oz xarajatlari uchun oyiga 8,3 mlrd so‘m, yiliga esa 100 mlrd so‘m mablag‘ tejab qolinishiga erishilmoqda.
Shu bilan birga, 2023-yil I choragi davomida Elektron hukumatning idoralararo integratsion platformasi orqali 595 mln dan ortiq axborot almashinuvi amalga oshirildi. Joriy yil yakuniga qadar mazkur ko‘rsatkichni 2 000 mln. marotaba yetkazish orqali qog‘oz xarajatlari uchun yiliga 140 mlrd so‘mni tejashga erishiladi.
Shuningdek, davlat organlari va tashkilotlarining maʼlumotlarini tijorat tashkilotlariga taqdim etish Raqamli maʼlumotlar platformasi orqali yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, unga ulangan xizmatlar soni 64 tani, qabul qiluvchi tashkilotlar soni esa 33 tani tashkil etmoqda. Platforma orqali amalga oshirilayotgan kunlik so‘rovlar soni 32,8 mingga, choraklik ko‘rsatkich esa 2,9 mln ga yetgan.
Bundan tashqari, Elektron hukumatning maʼlumotnomalar va klassifikatorlar registri (cs.egov.uz)ga bugungi kunga kelib 16 ta tashkilot tomonidan 49 ta klassifikator kiritilgan.
Axborot tizimlari va resurslarining yagona reyestri axborot tizimi (reestr.uz) ishga tushirilib, 157 ta davlat organlarining 730 ta axborot tizimilari va resurslari ro‘yxatga olindi.
Elektron hukumatning Idoralararo integratsion platformasi takomillashtirilib, davlat organlarining 130 dan ortiq axborot tizimlari o‘rtasida 2023-yil 1-sentyabr holatiga 1 500 mln dan ortiq axborot almashinuvi amalga oshirildi.
Elektron hujjat almashinuvini ko‘zda tutuvchi “Ijro.gov.uz” ijro intizomi idoralararo yagona elektron tizimi ishlab chiqilib, bugungi kunda 19 575 ta vazirlik, idoralar va ularning tizim tashkilotlarning 83,8 mingdan ortiq foydalanuvchilari ulangan bo‘lib, tizim orqali 3 631 ta O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining hujjatlaridan kelib chiqadigan 107 250 mingdan ortiq topshiriqlarning markazlashgan monitoringi olib borilmoqda.
Shuningdek Respublika ijro etuvchi hokimiyat organlarining 70% ga “Ijro.gov.uz” ijro intizomi idoralararo yagona elektron tizimining takomillashtirilgan talqini “edo.ijro.uz” elektron hujjat aylanish moduli o‘rnatildi.
Davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari hamda mahalliy davlat hokimiyati organlari, ularning xodimlari o‘rtasida xizmat yozishmalarini himoyalangan tarzda amalga oshirish uchun HUMO milliy messenjeri joriy qilindi va bugungi kunda 52 917 ta foydalanuvchi mavjud.
Davlat organlari va tashkilotlari xodimlari uchun maʼmuriy tartib-taomillarni optimallashtirish va boshqaruv jarayonini avtomatlashtirish – “Digital office” elektron tizimi ishlab chiqilib, tajriba sinov tarzida joriy etildi.
Mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan qabul qilinadigan qarorlarni ishlab chiqish, kelishish va ro‘yxatdan o‘tkazishning yagona elektron tizimi (e-qaror.gov.uz) tizimi orqali bugungi kunda umumiy 387 299 ta hujjatlar rasmiylashtirildi. Xususan: 215 133 ta hokim qarorlari, 92 437 ta farmoyishlari va 79 729 ta kengash qarorlari imzolangan.
Erishilgan natijalar O‘zbekistonning xalqaro reytinglardagi o‘rnini yaxshilanmoqda. Xususan, Elektron hukumat reytingida (E-Government Development Index – EGDI) mamlakatimiz 193 ta davlat orasida 2020-yilda 87-o‘rinni egallagan bo‘lsa, o‘tgan yilda 18 pog‘onaga yuqorilab, 69-o‘ringa ko‘tarildi.
“Open data Inception”ning Ochiq maʼlumotlar manbalari va ular soni bo‘yicha 201 ta mamlakat orasida O‘zbekiston 4-o‘rinni egalladi.
Bu saʼy-harakatlarni yanada rivojlantirish maqsadida eng zamonaviy tipdagi maʼlumotlarni saqlash markazi tashkil etildi. “Elektron hukumat” tizimini rivojlantirish davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biridir. Elektron hukumat fuqarolar va tadbirkorlik subyektlariga ko‘rsatilayotgan davlat xizmatlarini avtomatlashtirish va takomillashtirish uchun axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan (AKT) foydalanishni nazarda tutadi.
Biroq, mamlakatimizda yelektron hukumatni rivojlantirish hali ham takomillashtirishni talab qiladi. Elektron xizmatlar foydalanuvchilari duch keladigan baʼzi muammolar orasida qulay interfeysning yo‘qligi, elektron identifikatsiya qilish imkoniyatlarining cheklanganligi va eng yuqori talab davrida serverlarga yuqori yuklanish kiradi.
Mamlakatimizda e-hukumatni rivojlantirishni qo‘llab-quvvatlash uchun axborot tizimlari va AKT infratuzilmasini modernizatsiya qilish, dasturiy taʼminotni yangilash va yangi elektron xizmatlarni ishlab chiqish zarur. Shuningdek, barcha toifadagi fuqarolar, jumladan, nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun elektron xizmatlardan foydalanish imkoniyatini taʼminlash zarur.
Bundan tashqari, e-hukumat tizimini rivojlantirish elektron identifikatsiyalash va axborot almashishning markazlashtirilgan tizimini taʼminlash uchun turli davlat organlari va idoralari o‘rtasidagi hamkorlikni taqozo etadi.
Umuman olganda, mamlakatimizda “Elektron hukumat” tizimini rivojlantirish davlat xizmatlari ko‘rsatishni takomillashtirish, davlat apparati faoliyatining ochiqligi va samaradorligini oshirish, shuningdek, fuqarolar hayotini yaxshilash va tadbirkorlikni rivojlantirish uchun katta imkoniyatlarga ega. Biroq, bu potensialni ro‘yobga chiqarish AKT va tegishli islohotlarni davom ettirishni talab qiladi.
Izoh (0)