Deylik, siz o’z xonadoningizda yashab turib, tashqaridagi shovqin va tovushlarni eshitishga majbursiz: qo‘shnilarning gaplashayotgani, liftning ishlayotgani va podyezd eshigining sharaqlayotgani, bolalarning baqir-chaqirlari, derazangiz ostidan mashinalarning o’tayotgani… Bularning barchasi, albatta, noqulay va yoqimsiz holatlar.
Keling, nima uchun bizning uylarimizda eshitiluvchanlik (tovush o’tkazuvchanlik) bunday haddan ortiqligini va unga qarshi qanday kurashish mumkinligini muhokama qilib ko’raylik.
Har birimiz xonalarda tovush izolyatsiyasi bilan bog’liq notinch vaziyatlarga duch kelganmiz. Xuddiki sizdan bir qavat yuqorida fitnes-klub joylashgan-u, u yerda sportchilar gantellarni doimo polga tushirib yuborayotgandek tuyuladi; chap tomondagi xonadonda kuchuk vovullaydi, o’ng tomondagi xonadonda esa kimdir do’q-po’pisa qiladi. Qo‘shnilaringiz shaxsiy hayotingizning barcha ikir-chikirlaridan xabardor bo’lmasliklari uchun beixtiyor pastroq ovozda gapirishga harakat qilasiz. Nima uchun uylarda eshitiluvchanlik (tovush o’tkazuvchanlik) bunchalar yuqori va buni qanday yo’q qilish mumkin? Keling, buni muhokama qilib chiqamiz.
Berilgan: xrushchevka tipidagi uydagi sanuzel, uyning shaxtasi - devor orqasida.
Savol: qo‘shnilarning shovqini, suv oqishi eshitilmasligi uchun devorni qanday materialdan qoplash mumkin?
Hozirgi devorni barpo etishda gipskartondan foydalanilgan, bu bizni mutlaqo qoniqtirmaydi. Men bu masala yuzasidan murojaat qilgan ustalar yana shu gipsokartonni taklif qilishdi, yoki ular bu muammoga hech qachon duch kelishmagan va nimani taklif qilishni bilishmaypti.
Facebook’dagi “Potrebitel.uz” guruhidan
Me’yorlar va normativlar
O‘zbekistonda xonalarni havo shovqinidan izolyatsiyalash 2.01.08-19 “Shovqindan himoya” QMQ bilan tartibga solinadi. Bu qoidalar turar joylarda xonadonlar o’rtasidagi devorlar va pardevorlar uchun izolyatsiyalash indeksi kamida 52 dB ni, xonalar o‘rtasidagi pardevorlarda tovush izolyatsiyasi – eng kamida 43 dB ni tashkil etishi zarurligini belgilab beradi.
Asosan maishiy shovqinlar bu me’yorlarga nisbatan ancha qattiqroq eshitiladi. Shunday ekan, hatto barcha qurilish me’yorlariga muvofiq bo’lgan standart xonadonda ham siz devor ortida nima bo’layotganligini doimo eshitib turasiz.
Agar qonun asosida hech narsani yaxshilab bo’lmasa, tovush izolyatsiyasi masalasini o’z qo’limizga olishga to‘g‘ri keladi.
Xonadonimizni o’zimiz o’zga tovushlardan izolyatsiyalaymiz
Zamonaviy materiallar alohida olingan xonadonda begona shovqinlarni ancha pasaytirish imkonini beradi. Xonani keraksiz tovushdan izolyatsiyalaydigan gips qurilish plitalari (yuqori zichlikdagi gipskarton) bilan qoplash eng yaxshi yechim hisoblanadi. Lekin buning nozik tomoni ham bor: bunday qoplamani to’g‘ri yig‘ish kerak, aks holda natija kutganingizdek bo’lmaydi.
Zichligi yuqori innovasion gips qurilish plitalari (GOST bo’yicha markalanishi DFH3IR) – bu ilgarigi ularga shunchaki bir marta tegib ketilsa uvoqlanib ketadigan kvadrat shift listlari emas. Bunday GQP ning asosi — zich qalin karton. Kartonning ikkita qatlami o’rtasiga namlikni o’tkazmaydigan va mustahkamlovchi qo’shimchalar (masalan, shisha tola) qo’shilgan zich og‘ir gips o’zakdan qatlam joylashtiriladi. Bunday texnologiya gipskartonga yangi xossalar: yuzaning yuqori sifati, olovga, namlikka, zarbalarga bardosh beradi. Material ishonchli va uzoq muddatga chidamli bo’ladi.
.jpg)
Ushbu gipskarton listlardan quruq, normal va nam mikroiqlimli xonalarda foydalaniladi. Ular turar joylar va noturar joylarda devorlarni qoplash, pardevorlar va osma shiftlar qurish uchun ayni muddao. To‘g‘ri montaj qilingan konstruksiyaning shovqindan izolyatsiyalash ko’rsatkichlari yuqori bo’lib, u begona tovushlarni juda yaxshi so’ndiradi. Masalan, xonadonlar o’rtasidagi devorga o’rtasi mineral paxta qatlamli gips kartonning ikki qatlamini qoplash SNiP lar bilan belgilangan 52 dB ga nisbatan 59 dB gacha himoyani ta’minlaydi.
Nima uchun qoplama qilindi-yu, shovqin hamon ketmadi?
Barcha ustalar gipskarton tovushni izolyatsiyalash uchun juda to’g‘ri kelishi haqida aytadilar. O’zakning yuqori zichligi shovqinning juda yaxshi so’ndirilishini ta’minlashi zarur. Lekin bazan devorlariga bunday gipskarton qoplagan odamlar noroziligicha qoladi. Ular muammolar hech hal bo’lmaganidan shikoyat qiladilar. Nima uchun shunday bo’ladi?
Biz yaqinda yangi qurilgan uyga ko‘chib o‘tdik. Bu yerdagi hamma narsa: keng xonadon, yaxshi hudud, samimiy qo‘shnilar yoqadi. Ammo ikki oydan beri nozik bir masalaga ko‘nika olmayapmiz.
Qo‘shnilarning sanuzeli yotoqxonamizning devori orqasida joylashgan. Xonadonlarimiz orasidagi devorlar yupqa shekilli, chunki biz beixtiyor devor ortidagi barcha hodisalarga guvoh bo‘lyapmiz.
Qo‘shnilarni eshitmaslik uchun devorlarning tovush izolyatsiyasini qanday to‘g‘ri amalga oshirish kerak?
Facebook dagi “Potrebitel.uz” guruhidan
Ko’pchilik gipskartonni montaj qilishda tovush xonalar o’rtasidan faqat xonalarni ajratib turuvchi devorlar orqali emas, balki barcha bir-biriga tutash qurilish konstruksiyalari (pardevorlar, shiftlar, pol, deraza, eshiklar) va muhandislik kommunikasiyalari (havo trubalari, suv bilan ta’minlash, isitish, kanalizatsiya trubalari) orqali ham tarqalishini unutib qo’yishadi. Aslida bu elementlarda tovushdan izolyatsiyalash talab etiladi. Agar gipskarton bilan qo’shnilarga yondosh bitta devor qoplansa shovqin darajasi, albatta pasayadi, lekin tovush devorni “aylanib” o’tadi va siz baribir begona hayotning tafsilotlaridan xabardor bo’lasiz. Albatta, eng yaxshi yo’l — butun xonaga, shu jumladan shiftga gips karton listlarini qoplash. Lekin bunday imkoniyat bo’lmasa, eng ko’p uchraydigan bir nechta xatoni bartaraf etish mumkin.
.jpg)
Tovush izolyatsiyasi sifatini pasaytiradigan 4 ta xato
- Ostonalarning mavjud emasligi
Agar xonalararo pardevorlar shovqindan izolyatsiyalovchi materiallardan qurilsa, so’ngra unga ostonasiz eshik montaj qilinsa, tovush eshik ostidan to’siqsiz kiradi.
Yechim. Eshik ramkasining albatta ostonasi yoki eshik polotnosi imkon qadar zich yopilishi uchun harakatchan qismlarida qo’shimcha zichlagichlar bo’lishi kerak.
- Umumiy rozetkalar yoki ventilyatsiya kanali.
Agar devorda teshik parmalab, teshikning har ikki tomonidan rozetkalar o’rnatsangiz, siz aslida devorda orasidan tovush bemalol o’tadigan shunchaki teshikka ega bo’lasiz.
Yechim. Rozetkalar imkon qadar bir-biridan uzoqroqda joylashtirilishi zarur. Agar bunday qilishning imkoni bo’lmasa, unda vaziyatni rozetka tagliklari (podrozetnik) birmuncha yaxshilaydi. Yana bitta variant – ayni shu gips kartonning o’zidan rozetkalar uchun tovush o’tkazmaydigan quticha montaj qilish.
- Tig‘izlovchi lentadan voz kechish
Qoplamalar yoki pardevorlarni montaj qilishda tirqishlar qoladi, bu tirqishlar bo’ylab esa tovush tarqaladi. Ko’pincha bu teshiklar profil polga yoki devorga tutashgan joylarda hosil bo’ladi.
Yechim. Konstruksiyaning perimetri bo’yicha va profil polga yoki devorga tutashgan joylarda yumshoq ko’piklangan tig‘izlovchi lentani yopishtirib chiqish.
- Oddiy ilgaklardan foydalanish.
Agar qoplama yoki shiftni montaj qilishda oddiy ilgaklardan foydalanilsa, tovush ular orqali o’tishiga yo’l qo’yiladi.
Yechim. Konstruksiyalarda vibratsiyani amortizasiyalaydigan va bartaraf etadigan tovushni izolyatsiyalovchi maxsus mahkamlagichlardan foydalanish.
Ma’lumot uchun:
Bu maqolaning hamkori – O‘zbekistondagi KNAUF kompaniyalari guruhi. Kompaniya assortimentida DFH3IR “Sapfir” (Sapfir KNAUF-list) gips qurilish plitalari mavjud bo’lib, ular xonalarni begona tovushlardan himoyalash uchun juda qo’l keladi.
Bu kulrang-moviy rangdagi qalin nemis kartoni asosidagi universal plitalar barcha konstruksiyalarda: pardevorlarda, qoplamalarda va osma shiftlarda qo’llaniladi.
Reklama huquqi asosida.
Izoh (0)