Saudiya Ukraina bo‘yicha tinchlik rejasini taqdim etdi. Unda nimalar aks etgan?

Ukrainada tinchlikka erishish bo‘yicha Jiddada bo‘lib o‘tayotgan muzokaralarda Saudiya Arabistoni o‘zining tinchlik rejasini e’lon qildi. Bu haqda DPA xabar berdi.

Diplomatik manbalariga ko‘ra, yangi tinchlik rejasi Ukraina hududiy yaxlitligini saqlash, barcha jabhalarda o‘t ochishni to‘xtatish, BMT nazorati ostida tinchlik muzokaralarini boshlash, asirlarni almashish kabi bandlarni o‘z ichiga oladi.

Tinchlik rejasini ishlab chiqishda Saudiya Arabistonidan boshqa qaysi davlatlar ishtirok etganiga aniqlik kiritilmagan. Mamlakat rasmiylari bu borada Rossiyani xabardor qilgan. Dastlab muzokarada faqat Zelenskiyning tinchlik rejasi muhokama qilinishi aytilgandi.

Ta’kidlanishicha, reja Rossiyaning Ukraina hududidan chiqib ketishi, Putinning “hibsga olinishi” va Rossiyani “harbiy jinoyatlarda ayblashni” o‘z ichiga olmaydi.

Saudiyaning rejasi Kiyev taqdim etgan tinchlik rejasining rus qo‘shinlarni Ukraina hududidan to‘liq olib chiqib ketish talabiga biroz ziddir.

Ukrainaning tinchlik rejasi qanday edi?

2022-yil noyabr oyida Ukraina prezidenti urushni tugatish bo‘yicha 10 ta shartni ilgari surgandi. Ukraina uchun tinchlik formulasi quyidagi majburiyatlarni o‘z ichiga oladi:

1. Ukrainaning radiatsiyaviy va yadroviy xavfsizligini ta’minlash;
2. Ukrainaning oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash;
3. Mamlakatning energetika xavfsizligini ta’minlash;
4. Barcha mahbuslarni va deportatsiya qilinganlarni ozod qilish;
5. BMT nizomini amalga oshirish va Ukrainaning hududiy yaxlitligini hamda dunyo tartibini tiklash;
6. Rossiya qo‘shinlarini olib chiqib ketish va harbiy harakatlarni to‘xtatish;
7. Adolatning qaytishi;
8. Ekotsidga qarshi kurash;
9. Eskalatsiyaning oldini olish;
10. Urushning tugashiga erishish;

Zelenskiy Rossiya Ukrainaning hududiy yaxlitligini tasdiqlashi, o‘z qo‘shinlarini mamlakat hududidan olib chiqib ketishi, shuningdek, urushdan yetkazilgan zararni qoplashi kerakligini ta’kidlagan. 

Bunga javoban Rossiya tashqi ishlari vaziri Sergey Lavrov Ukraina amalga oshirib bo‘lmaydigan shartlarni o‘rtaga qo‘yayotganini aytgan edi.