SCHS yoki surunkali charchoq sindromi — kuchli charchoq, ish qobiliyatining pasayishi, mushaklar kuchsizligi va uzoq dam olishdan keyin ham tarqab ketmaydigan doimiy charchoq hissi bilan tavsiflanadigan kasallikdir.
Surunkali charchoq sindromining asosiy belgilari:
- uyqudan keyin ham ketmaydigan charchoq;
- uyqu buzilishi - uyquchanlik yoki uyqusizlik, yoki ehtimol ikkalasi;
- unutuvchanlik;
- diqqatni jamlolmaslik;
- haddan tashqari asabiylashish;
- sababsiz depressiya;
- shish yoki qizarish kabi og‘riqlar
- bosh og‘rig‘i;
- mushaklarning umumiy zaifligi;
- mushaklardagi og‘riq yoki noqulaylik;
- limfa tugunlarida og‘riq;
- tomoq og‘rig‘i;
- haroratning biroz ko‘tarilishi.
Kasallikning katalizatorga aylanishi mumkin bo‘lgan ko‘plab sabablar mavjud. Asosiy va eng keng tarqalgani quyidagilar:
Kam harakatlilik
Odatda ko‘pchilik doimiy ravishda ofisda o‘tirib ishlaydi yoki ko‘chani aylanib kelish uchun ham mashinadan foydalanadi.
Haddan tashqari hissiyotga berilish
Bu holat ko‘pincha rahbarlarda uchraydi. Har kuni turli xil qarorlar qabul qilishingiz, ko‘p sonli odamlar bilan muloqot qilishingiz, ularga ko‘rsatmalar berishingiz va bo‘limingizda sodir bo‘layotgan har bir narsa uchun katta mas'uliyat yuklashingiz kerak.
Immunitet zaiflashishi
Bu tonzillit, SARS, gripp va boshqa virusli kasalliklardan so‘ng paydo bo‘lishi mumkin. Ba'zi shifokorlar surunkali charchoq sindromi shunday kasalliklardan keyin sodir bo‘ladi, deb hisoblashadi va qolgan hamma narsa vaziyatni shunchaki og‘irlashtiradi.
Yomon ekologiya
Chang, zaharli gaz va chiqindilar — bularning barchasi organizm uchun zarardir. Ammo ilgari bularning barchasi fiziologik kasalliklar sababchisi deb hisoblanilgan bo‘lsa, hozirda yomon ekologiya psixologik holatga ham ta’sir qiladi.
Zararli odatlar
Chekish nafaqat o‘pkaga zarar yetkazadi, balki organizmdagi energiya zaxiralarini ham yo‘qotadi. Spirtli ichimliklar miya hujayralarini o‘ldiradi, u yoki bu tarzda tanadagi barcha jarayonlar va organlarning ishi miya bilan bog‘liq.
Ushbu sindromni davolash uchun shifokor bilan maslahatlashish lozim. Biroq kasallikni mustaqil ravishda yengishning bir necha yo‘li mavjud.
Sigaret va ichimliklardan voz kechish yoki kamaytirish
Mastlik, tananing shlaklanishi va maishiy alkogolizm surunkali charchoqning sabablaridan biridir. Ehtimol, bu narsalarni rad etish yetarli bo‘ladi va tanangiz normal holatga qaytadi.
Yog‘li ovqatlarni yemaslik/kamaytirish
Yuqorida aytib o‘tganimizdek, noto‘g‘ri ovqatlanish nafaqat jismoniy, balki psixologik holatga ham ta'sir ko‘rsatadi. Kuniga uch marta ovqatlaning, gazaklardan, to‘yib yeyishdan voz keching, oq go‘sht, sabzavot va mevalarni diyetangizga kiritishni odatga aylantiring.
Kuningizni optimal tarzda rejalashtiring
Kunni muhim holatlar bo‘yicha emas, balki vaqt bo‘yicha rejalashtirish qulayroq bo‘ladi. Masalan, soat 8:00 dan 10:00 gacha - yugurish, 10:00 dan 12:00 gacha - ish, 14:00 dan 15:00 gacha - tanaffus. Vaqt o‘tishi bilan kundalik vazifangizni ancha osonlashtiradi.
Yetarlicha dam oling
Diqqatni va aqliy faoliyatni talab qiladigan ishlarni bajarayotganda, 5 daqiqa davomida stulda o‘tiring, ko‘zingizni yuming va hech narsa haqida o‘ylamaslikka harakat qiling. Bunday tanaffuslarni kamida har soatda qiling.
Aromaterapiya
Ofisda bo‘lganingizda, ro‘molchaga bir oz lavanda moyini quying va asablaringizni tinchlantirish uchun uning hididan nafas oling. Uyda hammomda xushbo‘y shamlar yoqib qo‘ying. Sandal daraxti va lavanda moylari qo‘shilgan iliq vanna qabul qiling.
Shifobaxsh menyu
6 hafta davomida kuniga kamida bir marta qizilmiya ildizi, ehinatsiya, otquloq yoki moychechak qo‘shilgan choy iching. Bu o‘tlar immunitet tizimini mustahkamlaydi va organizmni stressga chidamliligini oshiradi.
Izoh (0)