Ijtimoiy tarmoqlarda Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti, Respublika ta’lim markazi muallif-xodimlarining prezident Shavkat Mirziyoyevga yo‘llagan videomurojaati tarqaldi. Ular tarmoq foydalanuvchilarining maktab darsliklari mazmuniga oid salbiy fikrlarini asossiz deb atamoqda.
Jumladan, Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetida pedagogik va ilmiy faoliyat olib borayotgan Komil Jalilovning fikricha, ayrim fuqarolar tomonidan sizdirilgan turli xil mish-mishlar jamoatchilikning kitoblar sifatiga doir qarashlarini noto‘g‘ri tomonga qarata boshlagan. Darsliklar ijarasi bilan bog‘liq mojarolar asta-sekin ularning mazmunini ham shubha ostiga olgan.
“Hurmatli Shavkat Miromonovich, 2016-yilda Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti ochilishiga bosh-qosh bo‘lganingizda bizni yig‘ib, metodikamizni yangilash, unga jahon nafasini, yangi tendensiyalarni olib kirish, jahon bilan bo‘ylashadigan ta’lim darsliklarini yaratish vazifasini qo‘ygan edingiz.Bizning jamoa mana shu vazifani bajarish ustida kecha-yu kunduz ishladik. Yangi, zamonaviy, XXI asr talablariga javob beradigan, o‘quvchini mustaqil fikrlashga, muammolarni yechishga, qaror qabul qilishga, kreativ bo‘lishga undaydigan darsliklar yaratildi”.
Uning aytishicha, darslik yaratish oson ish emas. Bu ijodiy muhitni, ijodiy atmosferani talab qiladigan jarayon. Lekin oxirgi paytda ijtimoiy tarmoqlar orqali sizdirilayotgan har xil asossiz xabarlar ijodiy muhitni so‘ndiradi va mualliflarning ishi, rag‘batini ham o‘ldiradi.
“Darsliklarning ijarasi bilan boshlangan mojaro keyinchalik ularning mazmuniga ulanib ketdi. Asossiz ravishda darsliklarning sifatiga ham shubha bilan qaray boshlashdi.Universitetning yana bir mas’ul xodimi Zulxumor Mirzayevaning ta’kidlashicha esa, hozirgi jarayonlar mualliflarning g‘oyalari aks etgan kitoblarning xalq ichiga kirib borishiga soya solmoqda:Biz qarshi emasmiz, darsliklarning mazmunini o‘rganish kerak bo‘lsa, o‘rganishsin. Faqat bunga bahoni xolislar bersin. Zamonaviy metodikani, tendensiyalarni, hozirgi o‘quvchilarga nimani qanday o‘rgatish kerakligini tushunadigan mutaxassislar, ekspertlar baho bersin. Bularning ortidan o‘zining qandaydir biznes manfaatlarini ko‘zlayotgan amaldorlar baho bermasin bu narsalarga. Chunki bu holatda baho xolis bo‘lishiga hech qanday kafolat yo‘q.
Yana bir narsa, halol raqobatdan qo‘rqmaymiz. Marhamat, agar kimda-kim hozirgi ta’lim standartlariga javob beradigan darslik yaratmoqchi bo‘lsa, yaratsin. O‘qituvchining oldiga tanlov qo‘yaylik, u o‘ziga ma’qulini tanlasin. Halol raqobatdan hamma yutadi. Lekin parda ortidagi asossiz gaplardan, bunaqangi nosog‘lom kurashdan millat zarar ko‘radi, ta’lim zarar ko‘radi, oxir-oqibat hammamiz zarar ko‘ramiz.
Sizdan iltimosimiz — mana shuni nazoratga olsangiz. Chunki Yangi O‘zbekistonning qanaqa bo‘lishini belgilaydigan eng asosiy omil bu ta’lim mazmuni”, — deydi Komil Jalilov.
“Biz qandaydir taraflarni himoya qilish uchun emas, o‘z g‘oyalarimizni, ta’limni himoya qilish uchun sizga murojaat qilyapmiz. Meni xafa qilayotgani, bugungi manfaatlar o‘rtasidagi ziddiyatlar, qarama-qarshiliklar ta’limning rivojlanishiga to‘sqinlik qilmoqda. Bundan ta’lim, millat, muallif jabr ko‘ryapti.Videomurojaatchi mualliflardan yana biri sifatli darslik yaratishga bo‘lgan ishtiyoqi baland bo‘lganini, ammo feyk xabarlar, tuhmat fikrlar bu ijodiy muhitni sustlashtirganini aytib o‘tgan.Tarixda qilingan xatolarni qaytarmaslikni juda ham istardim”.
“Sizdan yordam so‘ragan bo‘lardikki, ‘ta’lim sifati, ta’lim jarayoni yomon holatga keldi’ degan yot g‘oyalari bilan bizga xalal berishmasin”.Hali darsliklar maktablarga yetib bormasidanoq boshlangan, kitoblarning nufuzini tushirishga yo‘naltirilgan kampaniya ta’sirida ommaning, jamoatchilikning ta’lim siyosatiga bo‘lgan ishonchi so‘nib qoldi. Bu murojaatda so‘z olgan Respublika ta’lim markazi xodimi Sa’dullo Quronovning fikrlari.
“Vaholanki, bu mualliflarning hammasi xorijiy tajribani o‘rgangan, aksariyati xorijda tahsil olgan, sizning ta’lim islohotidagi ilk qadamlaringizdanoq o‘zingizning tavsiyangizga amal qilgan, suhbatingizni olgan mualliflar hisoblanadi.Bundan tashqari, YUNESKO, YUNISEFning doimiy ekspertlari darsliklarni yaratishda ishtirok etdi. Va ular kitoblarga juda yuqori baho berdi.
Mana endi o‘quvchilar yangi yondashuvdagi darsliklarga ko‘nikib borayotgan paytda bunday xabarlar ta’lim siyosatiga bolta uradi. Jadal qadamlar bilan boshlangan ijodiy jarayonni to‘xtatib qo‘yadi”, — deya Quronov so‘zlarini yakunlagan.
Darsliklar mazmuni yuzasidan e’tirozlar
So‘nggi vaqtlarda ijtimoiy tarmoqlarda umumiy o‘rta ta’lim maktablari o‘quvchilariga mo‘ljallangan darslik kitoblarida turli xatoliklar mavjud ekani yuzasidan xabarlar tarqalmoqda. Jumladan, 10-sinf o‘quvchilari uchun o‘zbek tilidagi “Biologiya” darsligida ruscha so‘zlardan foydalanilgani, tahrirda muammolar borligi bo‘yicha murojaat e’lon qilindi. Respublika ta’lim markazi holatga bergan munosabatida internetda tarqalgan sahifa darslikning ishchi fayli bo‘lib, kitobning original maketida ushbu xatoliklar kuzatilmasligini ma’lum qildi.Prezident Administratsiyasi nima deydi?
Davlat rahbarining maktab darsliklariga oid tegishli topshirig‘idan so‘ng Prezident administratsiyasi rahbari Sardor Umurzoqov mazkur masala bo‘yicha tanqidiy yig‘ilish o‘tkazgan. Unda barcha maktab darsliklarini kompleks tekshiruvdan o‘tkazish, ulardagi mavjud xato va kamchiliklarni aniqlash, sifatini yaxshilash bo‘yicha Prezident administratsiyasi, Xalq ta’limi vazirligi, Ta’lim sifatini nazorat qilish inspeksiyasi va yana bir qator tashkilotlarning mas’ul vakillaridan iborat katta ishchi guruh tuzilgan. Ta’kidlanishicha, darsliklarni nashr etishda korrupsion sxemalarga yo‘l qo‘ymaslik shart.Bundan tashqari, Prezident administratsiyasi rahbari o‘rinbosari Komil Allamjonov maktab darsliklari bo‘yicha muammo va yechimlar haqida murojaatlar yo‘llashni so‘radi.
“Agarda sizda shu yo‘nalishdagi muammolar, ularning yechimi haqida takliflar bo‘lsa, iltimos, mening ‘k.allamjonov@adm.gov.uz’ elektron manzilimga yuborishingizni so‘raymiz.Shuningdek, Oliy Majlis Qonunchilik palatasi spikeri o‘rinbosari, “Milliy tiklanish” demokratik partiyasi markaziy kengashi raisi Alisher Qodirov yangi avlod pedagoglarini tayyorlash uchun bir qator takliflarni ilgari surmoqda. Jumladan, Qodirovning fikricha, Ta’lim sifatini nazorat qilish inspeksiyasi va funksiyasini Oliy Majlisga o‘tkazish zarur.Sizning ma’lumotingiz va taklifingiz bizga albatta holatga aniq diagnoz qo‘yish va uning davosini belgilashda katta yordam bo‘ladi, — deb yozgan Allamjonov.
Hozircha yuqoridagi videomurojaat yuzasidan rasmiy munosabat bildirilmadi.
Izoh (2)
Juda tòğri yozishgan ishtimoiy tarmoqlarda oldingi darsliklar yaxshi edi buni hattoki òqtuvchilarni òzi xam etishyabdi umuman tushunarsiz berilgan darsliklar masalan berilgan audio yordamida matn tuzing deb qoyilgan deyarli barcha mashqlarda kechirasizlaru respublikamizi xamma xuxudida xam audio eshitadigan sharoitlar yo bola maktabda eshitgan audiosi yordamida uyda uyga vazifani bajaraolmaydi eski pragramalarga òtsan juda yaxshi bolardi baraka topkurlar bolar onlayn dars òtaverib shundogam savodsiz bolib boryabdi sizlari bizneslariz kelajakga daxl qilyabdi men 129bal bn unversitetga kirolmaganman 2010 yilda xozirgilar 70bal bn kirvoti bujetga bu bilim pasayib ketganini isboti emasmi
ушбу мурожаатнинг ўзида бир қанча грамматик ва орфографик хатолар ҳам, дарсликлар қандай аҳволда бўлиши кўрсатиб турибди.