O‘zbekistonda aholi oziq-ovqat mahsulotlari qimmatlashishi inflyatsiyaga bosim ko‘rsatishini ta’kidlagan — Markaziy bank

Markaziy bank iyun oyi uchun aholining inflyatsion kutilmalarini taqdim qildi (pdf).

Iyul oyida o‘tkazilgan so‘rovlarga ko‘ra, kelgusi 12 oy uchun narxlar o‘sishi bo‘yicha aholining inflyatsion kutilmalari iyun oyiga nisbatan pasayib, 15,5 foizni, inflyatsion kutilmalarning mediana qiymati esa 1,1 foiz bandga qisqarib, 13 foizni tashkil etdi. 

Kutilmalar mart oyiga nisbatan sezilarli kamaygan bo‘lsa-da, yil boshiga nisbatan yuqoriroq darajada shakllandi.

Inflyatsion kutilmalarning pasayishi asosiy turdagi iste’mol narxlari o‘sishi o‘zining yuqori nuqtasidan o‘tgani bilan izohlanadi. 

Bundan tashqari iyul oyida mavsumiy meva-sabzavotlar arzonlashgani, energiya narxlari liberilizatsiyasining keyinroq muddatga qoldirilishi va oxirgi oylarda milliy valyuta almashuv kursining barqarorligi ham inflyatsion kutilmalar pasayishiga asosiy sabab bo‘lgan. 

Aholi kelgusida narxlarga oshiruvchi ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan asosiy omil sifatida import tovarlari va oziq-ovqat mahsulotlarining qimmatlashishini ko‘rsatgan — 55 foiz.

Bundan tashqari aholi narxlarining sun’iy oshirilishi (43 foiz) hamda yoqilg‘i va energoresurslar narxlari oshishi mumkinligini (36 foiz) ham inflyatsiyaga ta’sir qiluvchi asosiy omillardan biri sifatida ko‘rmoqda. 

Inflyatsion kutilmalar — turli guruhlar bo‘yicha mos javobni belgilagan aholi sonining o‘sha javoblar o‘rtacha qiymatiga ko‘paytmalari yig‘indisini jami aholi soniga nisbati (o‘rtacha ko‘rsatkich).

Inflyatsion kutilmalarning mediana qiymati – kelgusidagi inflyatsiya bo‘yicha javoblar variatsion qatorini teng ikkiga bo‘luvchi qiymat.