“Olomonni tarqatish maqsadida qizil rangli bo‘yoq suvga aralashtirib sepilgan” — Milliy gvardiya
1-iyul kuni Nukusda sodir bo‘lgan tartibsizlikni tinchitish va olomonni tarqatish maqsadida namoyishchilarga suvga aralashtirilgan qizil bo‘yoq sepilgan. Bu haqda Qoraqalpog‘iston Respublikasi bo‘yicha Milliy gvardiya boshqarma boshlig‘ining o‘rinbosari Abdijan Abduvaliyev ma’lum qildi, deb xabar berdi “Daryo” muxbiri.
Abdijan Abduvaliyevning aytishicha, qizil rang tartibsizliklarda ishtirok etganlarni ajratib olish maqsadida qo‘llanilgan.
“Mana bu qizil bo‘yoq olomonni tarqatish maqsadida sepiladi. Bundan maqsad tartibsizliklarda ishtirok etganlarni ajratib olish. Buning insonlarga nisbatan hech qanday zarar tomoni yo‘q. Qizil rang tez ajratib olish uchun qo‘llaniladi, shuningdek, u ko‘zga tez tashlanadi”, — deydi u.
Ommaviy tartibsizliklar vaqtida namoyishchilarni tarqatish uchun qizil rangli maxsus suyuqlik sepilishi boshqa davlatlarda ham uchrab turadi. Xususan, 2020-yilning sentyabrida Belarusda bo‘lib o‘tgan ommaviy norozilik harakati ishtirokchilariga qarata vodomyotlardan rang qo‘shilgan suv sepilgan.
Nukus voqealari xronologiyasi
1-iyul kuni soat taxminan 15:00 lardan boshlab Nukusda ayrim fuqarolar amalga oshirilayotgan konstitutsiyaviy islohotlarni noto‘g‘ri talqin qilib, kutilmaganda ko‘cha yurishlarini tashkil qildi. Nukusning Markaziy dehqon bozorida to‘planib, namoyishlar uyushtirildi. Jamoat tartibining buzilishining oldini olish hamda fuqarolar tomonidan turli tartibbuzarliklarni sodir etishlariga yo‘l qo‘ymaslik maqsadida dehqon bozori hududiga huquqni muhofaza qilish organlarining kuch va vositalari jalb etildi.Shavkat Mirziyoyev 2-iyul kuni Nukusga bordi va Jo‘qorg‘i Kenges deputatlari, Qoraqalpog‘iston faxriylari va faollari bilan uchrashuv o‘tkazdi. Uchrashuvda prezident Konstitutsiyaning Qoraqalpog‘istonga tegishli moddalarini amaldagi tahrirda o‘zgarishsiz qoldirish zarurligini aytdi. Qoraqalpog‘iston xalqiga murojaat qilib, Konstitutsiyaviy qonun loyihasi referendumdan keyingina qonuniy tusga kirishini aytib, fuqarolarning xohish-irodasi, taklif va fikrlaridan kelib chiqqan holda, ushbu loyiha o‘zgarib, takomiliga yetkazilishini ta’kidladi.
“Nega menga telefon qilib aytmading odamlar norozi bo‘layotganini? Menga ham Qoraqalpog‘istonning ertasi, tinchligi kerak”, — degan Shavkat Mirziyoyev.
Davlat rahbari hozirgi vaziyatda barcha fuqarolarni hamjihatlik va birdamlikka, oqilona ish ko‘rishga, turli g‘arazli chaqiriq va harakatlarga berilmaslikka da’vat etdi.
Shundan so‘ng prezident farmoni bilan Qoraqalpog‘istonda 3-iyuldan 2-avgustgacha favqulodda holat joriy etilib, bir qator chora va vaqtinchalik cheklovlar o‘rnatildi. Favqulodda holat amal qilishi davrida O‘zbekiston Mudofaa vazirligi kuchlari va vositalari qo‘shimcha ravishda jalb etilishi belgilandi.
3-iyul kuni Shavkat Mirziyoyev yana Nukusga borib, videoselektor o‘tkazdi. Tuman hokimlari va huquqni muhofaza qiluvchi organlar rahbarlari fuqarolarning xavfsizligini ta’minlash, qonuniylik va huquq-tartibotni mustahkamlash bo‘yicha ko‘rilayotgan chora-tadbirlar yuzasidan axborot bergan. Davlat rahbarining murojaatidan keyin vaziyat barqarorlashgani, hayot o‘z maromiga qaytayotgani ma’lum qilindi.
4-iyul kuni O‘zbekiston Bosh prokuraturasi “Meni Qoraqalpoqqa bosh qilib, izimdan yurishingizni so‘rayman”, deya xalqni mitingga chorlagan bloger Konstitutsiyaviy tuzumga tajovuzda ayblanayotganini ma’lum qildi.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi hududi komendanti, general mayor Rustam Jo‘rayev Qoraqalpog‘istondagi tartibsizliklarda 14 nafar fuqaro tartibsizliklar sodir bo‘lgan joyda turli darajadagi jarohatlardan vafot etgani, ulardan 13 nafari alkogol va giyohvand moddalar ta’sirida bo‘lganini ma’lum qildi. Shuningdek, xizmat burchini bajargan huquq-tartibot organlari xodimlaridan ham 4 nafari halok bo‘lgan.
