O‘zbekistonning qaysi hududlari “ishbilarmonroq” ekani ma’lum bo‘ldi
O‘zbekistonda 2022-yilning 1-yanvaridan 27-iyunigacha bo‘lgan davrda ishbilarmonlik faolligi e’lon qilindi. Bu haqda Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi “Daryo”ga ma’lum qildi.
Monitoring natijalariga ko‘ra, yil boshidan beri O‘zbekistonda soliq tushumlari hajmi o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 15,3 foizga oshgan.
Shu bilan birga, soliq tushumlarining sezilarli o‘sishi:
- Farg‘ona — 37,6 foizga;
- Surxondaryo — 37,5 foizga;
- Samarqand — 35,9 foizga;
- Buxoro — 35,9 foizga;
- Xorazm — 35,2 foizga;
- Andijon — 33,6 foizga;
- Toshkent — 44,6 foizga qayd etildi.
Tahlil qilingan davr uchun bojxona to‘lovlari bo‘yicha tushumlar 2021 yilning shu davriga nisbatan 41,2 foizga oshdi.
Bojxona tushumlarining eng yuqori o‘sishi:
- Xorazm — 77,9 foizga;
- Sirdaryo — 70,6 foizga;
- Andijon — 61,3 foizga;
- Buxoro — 56,3 foizga;
- Jizzax — 49,8 foizga;
- Qoraqalpog‘istonda — 68 foizga kuzatildi.
Davlat bojxona qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, joriy yil boshidan 27 iyunga qadar tovarlar eksporti hajmi o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 25,4 foizga oshgan.
Tovarlar eksporti hajmining sezilarli o‘sishi
- Qashqadaryo — 61,6 foizga;
- Navoiy — 52,5 foizga;
- Samarqand — 44,5 foizga;
- Andijon — 33,5 foizga;
- Namangan — 26,9 foizga;
- Toshkent — 53 foizga qayd etildi.
O‘zbekiston eksportining o‘sishi sanoat mahsulotlari, oziq-ovqat mahsulotlari, kimyo va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari eksportining o‘sish sur’atlari bilan izohlanadi.
Tovarlar eksportining kamayishi Buxoro (22,2 foizga), Surxondaryo (6,8 foizga) viloyatlarida va Qoraqalpog‘istonda (17 foizga) kuzatildi.
Buxoro viloyatida eksportning kamayishiga 2022-yilning yanvar—iyun oylarida paxta tolasining eksport hajmi kamaygani sabab bo‘lmoqda, bu esa ushbu mahsulotlarning ichki bozorga yo‘naltirilganligi bilan bog‘liq.
Qoraqalpog‘istonda eksport hajmining kamayishi plastmassa va undan tayyorlangan mahsulotlar, ip-kalava va farmatsevtika mahsulotlari eksportining kamayganligi bilan izohlanadi.
O‘z navbatida, Surxondaryo viloyatida eksport hajmining kamayishi meva-sabzavot mahsulotlari eksportining kamayishi hamda paxta tolasi va ip-kalavaning ichki bozorga yo‘naltirilishi bilan bog‘liq.
Tahlil qilinayotgan davrda O‘zbekiston Respublika tovar-xomashyo birjasida tuzilgan bitimlar hajmi 42,8 foizga oshdi.
Birjada savdo faolligining sezilarli darajada o‘sishi:
- Xorazm — 68,1 foizga;
- Navoiy — 65,4 foizga;
- Jizzax — 54,6 foizga;
- Qoraqalpog‘istonda — 49,8 foizga;
- Toshkent shahrida — 68,5 foizga kuzatilmoqda.
Ushbu hududlarda tuzilgan bitimlar hajmining o‘sishi texnik urug‘lar, mineral o‘g‘itlar, shakar, o‘simlik yog‘i, etil spirti, avtomobil benzini, dizel yonilg‘isi, qurilish va maishiy materiallar, qora va rangli metallar va boshqalar kabi tovarlarni savdosini ko‘paytirish orqali ta’minlandi.
Sirdaryo viloyatida 7,2 foizga pasayish kuzatildi. Bu polipropilen, paxta tolasi, texnik urug‘lar, o‘simlik yog‘i, shrot va po‘stlog‘i, qora metall, sement, bug‘doy, sovun mahsuloti va chorva ozuqasi bilan savdo qilish bo‘yicha bitimlar soni va hajmining kamayishi bilan izohlanadi.
