Rossiya Ukrainaga qarshi urushning dastlabki 100 kunida qazib olinadigan yoqilg‘ini butun dunyo mamlakatlariga sotish orqali 96,6 mlrd dollar daromad qildi. Bu haqda Sky News xabar bermoqda.
May oyida xalqaro hamjamiyat Moskvaning neft va gazga qaramligini kamaytirishga harakat qilgani uchun eksport hajmi sezilarli darajada pasaygan edi. Biroq daromad miqdori hayratlanarli darajada ko‘payib ketdi.
Energiya va toza havo tadqiqot markazi (CREA) hisobotiga ko‘ra, Yevropa Ittifoqi Rossiyada qazib olinadigan yoqilg‘i eksportining 61 foizini sotib olgan.
Rossiya nefti chegirma bilan sotilayotgan bo‘lsa ham, qazib olinadigan yoqilg‘iga global talabning ortishi va energiya narxlarining o‘sishi Rossiya uchun foyda bo‘lib xizmat qilyapti. Bu darajadagi katta mablag‘ Ukrainadagi urushni moliyalashtirishga yordam berishi mumkin.
CREA yetakchi tahlilchisi Lauri Millivirta Moskvaga qarshi joriy xalqaro sanksiyalar haqida shunday dedi:
Ukrainaning shoshilinch yordamga muhtojligini inobatga olgan holda, hozirgi kunda amalga oshirilayotgan ishlar juda ham sekin bo‘lyapti. Rossiyaga naqd pul oqimini to‘xtatish uchun ancha kuchliroq choralar ko‘rish kerak.
Yevropa Ittifoqi yil oxirigacha Rossiyada neft importini blokirovka qilishga va’da berdi. Biroq tashkilotga a’zo davlatlar Rossiya gaziga qaramligini qanday va qachon tugatish borasida kelisha olmayapti.
Shunga qaramay, Polsha, Amerika, Litva, Finlyandiya va Estoniya kabi mamlakatlar neft importini keskin qisqartirish orqali Rossiya daromadiga katta ta’sir ko‘rsatdi.
CREA tadqiqotiga ko‘ra, Hindiston, Fransiya, Xitoy, Birlashgan Arab Amirliklari va Saudiya Arabistoni importni ko‘paytirdi.
Hindiston Rossiyaning xom neft eksportining 18 foizini sotib oldi va Fransiya qisqa muddatli arzonlashtirilgan suyuq tabiiy gaz va neft yuklarining eng yirik xaridori bo‘ldi.
Rossiya neftini yangi bozorlarga eksport qilish Gretsiya va boshqa Yevropa yuk tashish kompaniyalari tomonidan amalga oshirilmoqda, — deydi Millivirta.
Hindiston va Yaqin Sharqqa Rossiya neftini olib ketayotgan tankerlarning 80 foizi Yevropa yoki AQSHga tegishli. Agar ular tankerlarning faoliyatini to‘xtatsa, daromad keskin kamayishi mumkin.
Bu Yevropa Ittifoqi harakatlarining navbatdagi yo‘nalishi bo‘lishi kerak — deydi tahlilchi
Atrof-muhit va havo ifloslanishi masalalariga e’tibor qaratadigan CREA o‘z tadqiqotini yuk kemalari, yuk tashish ma’lumotlari, gaz quvurlari oqimlarini kuzatish va o‘z narxlash modellari yordamida import qiymatini baholash orqali amalga oshirgan.
Avvalroq Rossiyaning Yevropaga neft eksporti urushgacha bo‘lgan davrdagidan ham oshib ketgani haqida xabar berilgan edi.
Izoh (0)