Oltin va neftning jahon narxlari O‘zbekistonga qanday ta’sir qiladi?
Markaziy bank oltin va neftning jahon narxlari O‘zbekistonga qanday ta’sir ko‘rsatayotganini ma’lum qildi.
Oltin
Jahon bozorida o‘tgan yilda oltin narxi 1 710—1 870 dollar oralig‘ida shakllangan bo‘lsa, 2022-yilning boshida keskin tebranishlar qayd etib, yil boshiga nisbatan 1,7 foizga qimmatlashdi.
Xususan, birinchi chorak davomida oltin narxi o‘zining tarixiy maksimum darajasiga (2053 doll./tr.un.) ko‘tarildi:
2021-yilda oltin narxining tebranishiga pandemiya sharoiti bilan bog‘liq xatar va noaniqliklar asosiy sabab bo‘lgan edi.
Biroq 2022-yil boshida mintaqadagi geosiyosiy notinch vaziyat natijasida global iqtisodiyotdagi noaniqliklar investorlarning oltinga bo‘lgan alternativ tanlov sifatidagi qiziqishini kuchaytirdi.
Jahon bozorida oltin narxining keyingi dinamikasi dunyodagi geosiyosiy vaziyatga bog‘liq bo‘ladi.
BMO Capital Markets tahlilchilari ma’lumotlariga ko‘ra, 2022-yilda oltin narxi o‘rtacha 1 unsiyasi uchun 1 895 dollarni tashkil etishi prognoz qilinmoqda (avvalgi prognozdan 8 foizga yuqori). 2023-yil uchun prognoz 1 750 doll./tr.un.gacha yuqorilagan.
Shuningdek, Goldman Sachs tahlilchilari keyingi 12 oyda oltin narxi 2 500 doll./tr.un.gacha yuqorilashi mumkinligi prognoz qilishgan.
Bunday o‘sishga hozirda dunyoning deyarli barcha davlatlarida inflyatsiya darajasining ko‘tarilishi va tashqi iqtisodiy sharoitlardagi noaniqliklar asosiy sabablar qilib ko‘rsatilgan.
Jahon bozorida oltin narxining oshishi O‘zbekiston uchun qo‘shimcha daromad olib kelish imkoniyatini yaratishi mumkin.
Neft
2022-yil fevral—mart oylarida yuzaga kelgan keskin vaziyat jahon bozorida neft narxining sezilarli darajada oshishiga olib keldi.
Xususan, Brent markali neft narxi 2022 yil boshidan 11,3 foizgacha oshdi va 1 barreli uchun 108 dollarga yetdi. Shuni ta’kidlab o‘tish joizki, 2022-yil mart oyida neft narxi 1 barreli uchun 129 dollargacha ko‘tarildi:
Goldman Sachs bankining neft narxiga oid prognozi pasayuvchi tendensiyaga ega bo‘lib, yil oxiriga kelib 115 dollargacha pasayishi prognoz qilinmoqda.
Joriy prognoz Xitoyda pandemiya bilan bog‘liq cheklovlarning kuchaytirilishi natijasida neftga bo‘lgan talabning pasayishi hamda AQSH neft ishlab chiqarishni oshirishi bo‘yicha prognozlar mavjudligi bilan izohlangan.
Jahon bozorida neft mahsulotlarining oshishi O‘zbekistonda ham benzin narxining biroz qimmatlashishiga olib kelishi mumkin.
Avvalroq O‘zbekiston martda 600 million dollarga oltin sotgani va bu mamlakatning asosiy eksporti haqida xabar berilgan edi.
