Олтин ва нефтнинг жаҳон нархлари Ўзбекистонга қандай таъсир қилади?

Марказий банк олтин ва нефтнинг жаҳон нархлари Ўзбекистонга қандай таъсир кўрсатаётганини маълум қилди.

Олтин

Жаҳон бозорида ўтган йилда олтин нархи 1 710—1 870 доллар оралиғида шаклланган бўлса, 2022 йилнинг бошида кескин тебранишлар қайд этиб, йил бошига нисбатан 1,7 фоизга қимматлашди.

Хусусан, биринчи чорак давомида олтин нархи ўзининг тарихий максимум даражасига (2053 долл./тр.ун.) кўтарилди:

2021 йилда олтин нархининг тебранишига пандемия шароити билан боғлиқ хатар ва ноаниқликлар асосий сабаб бўлган эди.

Бироқ 2022 йил бошида минтақадаги геосиёсий нотинч вазият натижасида глобал иқтисодиётдаги ноаниқликлар инвесторларнинг олтинга бўлган альтернатив танлов сифатидаги қизиқишини кучайтирди.

Жаҳон бозорида олтин нархининг кейинги динамикаси дунёдаги геосиёсий вазиятга боғлиқ бўлади.

BМО Capital Маrkets таҳлилчилари маълумотларига кўра, 2022 йилда олтин нархи ўртача 1 унцияси учун 1 895 долларни ташкил этиши прогноз қилинмоқда (аввалги прогноздан 8 фоизга юқори). 2023 йил учун прогноз 1 750 долл./тр.ун.гача юқорилаган.

Шунингдек, Goldman Sachs таҳлилчилари кейинги 12 ойда олтин нархи 2 500 долл./тр.ун.гача юқорилаши мумкинлиги прогноз қилишган.

Бундай ўсишга ҳозирда дунёнинг деярли барча давлатларида инфляция даражасининг кўтарилиши ва ташқи иқтисодий шароитлардаги ноаниқликлар асосий сабаблар қилиб кўрсатилган.

Жаҳон бозорида олтин нархининг ошиши Ўзбекистон учун қўшимча даромад олиб келиш имкониятини яратиши мумкин.

Нефть

2022 йил февраль—март ойларида юзага келган кескин вазият жаҳон бозорида нефть нархининг сезиларли даражада ошишига олиб келди.

Хусусан, Brent маркали нефть нархи 2022 йил бошидан 11,3 фоизгача ошди ва 1 баррели учун 108 долларга етди. Шуни таъкидлаб ўтиш жоизки, 2022 йил март ойида нефть нархи 1 баррели учун 129 долларгача кўтарилди:

Goldman Sachs банкининг нефть нархига оид прогнози пасаювчи тенденцияга эга бўлиб, йил охирига келиб 115 долларгача пасайиши прогноз қилинмоқда.

Жорий прогноз Хитойда пандемия билан боғлиқ чекловларнинг кучайтирилиши натижасида нефтга бўлган талабнинг пасайиши ҳамда АҚШ нефть ишлаб чиқаришни ошириши бўйича прогнозлар мавжудлиги билан изоҳланган.

Жаҳон бозорида нефть маҳсулотларининг ошиши Ўзбекистонда ҳам бензин нархининг бироз қимматлашишига олиб келиши мумкин.

Аввалроқ Ўзбекистон мартда 600 миллион долларга олтин сотгани ва бу мамлакатнинг асосий экспорти ҳақида хабар берилган эди.