Koronavirus pandemiyasi butun dunyoda inson huquqlari holatining sezilarli darajada yomonlashishiga olib keldi. Bu haqda Amnesty International tashkilotining 2020—2021-yillardagi hisoboti xulosalariga tayanib, “RBK” xabar berdi.
Foto: “TASS”
Inson huquqlari himoyachilarining fikriga ko‘ra, ko‘p yillar davomida mamlakatlar rahbarlari tomonidan qo‘llab-quvvatlanib kelingan tizimli diskriminatsiya koronavirus infeksiyasi tarqalishi paytida, ayniqsa kuchaygan. Bundan tashqari, fuqarolarning eng zaif toifalari — ayollar, jinsiy ozchiliklar, qochqinlar, mehnat muhojirlari, sog‘liqni saqlash xodimlari, iqtisodiyot sektorlaridagi “qora ishchilar”ning huquqlari bilan bog‘liq vaziyat o‘ta yomonlashgan.
“COVID-19 pandemiyasi mamlakatlararo va o‘zaro tengsizlikni keskin ravishda fosh qildi va kuchaytirdi, shuningdek, davlat rahbarlarining insoniy qadriyatlarga nisbatan beparvoligini ko‘rsatdi”, — dedi tashkilot bosh kotibi Anes Kallamar.
Tashkilotning bayonotiga ko‘ra, rasmiylarning koronavirus inqirozidan inson huquqlarining yanada buzilishi uchun bahona sifatida foydalangani tufayli pandemiyaga qarshi ko‘rilgan chora-tadbirlarning obro‘si tushgan.
Ta’kidlanishicha, izolyatsiya va boshqa karantin choralari oilalarda zo‘ravonlikni avj oldirdi. Bu, ayniqsa, Sharqiy Yevropa va Markaziy Osiyo mamlakatlarida sezilarli ko‘zga tashlangan. Ushbu hududlardagi ayollar himoya muassasalariga murojaat qila olmagan va zo‘ravon turmush o‘rtog‘i bilan bir uyda yashashga majbur bo‘lgan.
Amnesty International statistik ma’lumotlariga ko‘ra, pandemiya avjiga chiqqan paytda O‘zbekistonda zo‘ravonlik qurbonlari murojaat qilishi mumkin bo‘lgan 197 ta ko‘mak boshpanalardan faqat beshtasi faoliyatini davom ettirgan.
Tashkilot, shuningdek, Yevropadagi o‘nta davlat koronavirusga qarshi kurashda Inson huquqlari to‘g‘risidagi konvensiyadan chiqib ketgani, vaholanki, bunday xatti-harakatlar yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan epidemiya tahdidiga nomutanosib bo‘lgani haqida ma’lum qildi. Hisobotda “vaksinalar uchun jang”, jahon iqtisodiyotini tiklash bo‘yicha jamoaviy sa’y-harakatlarning pasayishi va xalqaro aloqalarning buzilishi haqida eslatib o‘tilgan. “Pandemiya og‘ir xalqaro ehtiyoj davrida dunyo malakatlarining samarali hamkorlik qila olmasligini yaqqol ko‘rsatib berdi”, — dedi Kallamar.
Avvalroq Koronavirus pandemiyasi fonida 2020-yilda dunyo bo‘ylab global erkinlik darajasi pasaygani haqida xabar berilgandi. Unga ko‘ra, hozirda dunyo aholisining 20 foizidan kamrog‘i “erkin” mamlakatlarda, 38 foizi “erkin bo‘lmagan” davlatlarda yashaydi.
