Germaniyaning dan pearlman Group kompaniyasi Toshkent hayvonot bog‘ini rekonstruksiya qilish loyihasini ishlab chiqishga yordam ko‘rsatadi. Kompaniya Germaniya, Gruziya, Italiya, Buyuk Britaniya, Daniya, Janubiy Koreya va boshqa mamlakatlarda hayvonot bog‘larini rivojlantirish rejalari va dizaynlarini ishlab chiqqan. Bu haqda “Gazeta.uz” xabar bergan.
Poytaxt hayvonot bog‘ini rekonstruksiya qilish hukumatning 2019-yil dekabrdagi qarorida ko‘zda tutilgan. Avval xabar qilinganidek, hayvonot bog‘i davlat tashkilotidan mas’uliyati cheklangan jamiyatga aylantirilib, uning ishonchli boshqaruvi Wildlife Care kompaniyasiga topshirilmoqda.
Wildlife Care bosh direktori Abdumalik Siddiqovning ma’lum qilishicha, birinchi bosqichda nemis mutaxassislari hayvonot bog‘ining hozirgi holatini baholashi kerak. Dushanba kuni ular hayvonlarni saqlash sharoitlari, jonivorlar ekspozitsiyasi va hayvonot bog‘i infratuzilmasi bilan tanishgan.
Bir oydan so‘ng dan pearlman Group o‘z tavsiyalarini taqdim etadi, shundan so‘ng uch oyda yakunlanishi rejalashtirilgan rekonstruksiya loyihasini ishlab chiqish boshlanadi.
Mutaxassislar hayvonlar uchun qulay muhitni buzmagan holda qanday qilib volyerlarni rekonstruksiya qilish yoki kengaytirish, shuningdek, hayvonot bog‘ida ko‘ngilochar joylar, do‘konlar va kafelarni qoldirish mumkinligi haqida tavsiyalar beradi. Abdumalik Siddiqovning so‘zlariga ko‘ra, attraksionlar hayvonot bog‘ining uzoq qismiga ko‘chiriladi yoki mutaxassislar ulardan voz kechishni tavsiya qilsa, ular buzib tashlanadi.
“Biz hal qilishimiz kerak bo‘lgan juda ko‘p vazifalar mavjud. Shunga asoslanib, ertaga biz xalqaro standartlarga (Yevrosiyo hayvonot bog‘lari va akvariumlar assotsiatsiyasi talablariga) muvofiq kelishuv imzolashimizni e’lon qilishimiz mumkin”, — dedi Abdumalik Siddiqov.
Uning qo‘shimcha qilishicha, Toshkent hayvonot bog‘i “ko‘p jihatdan” hayvonlarni saqlash bo‘yicha xalqaro standartlarga javob beradi. Biroq to‘siqlar to‘g‘ri o‘rnatilmagan, temir panjaralarga esa ehtiyoj yo‘q. Hayvonlar va odamlarni himoya qilish uchun malakali muhandislik yechimlari mavjud.
“Volyerlar (yirtqichlar) standartlarga mutlaqo mos emas. Ammo biz monolit binolarni nimadir qilishimiz kerak. Xalqaro standartlarga ko‘ra, odamlar hayvonlarga tepadan qarashi noto‘g‘ri. Bu hayvonlarni asabiylashtiradi. Bunday holatda ular o‘zlarini himoyasiz his qiladilar. Ular ko‘z bilan bir darajada bo‘lishi kerak va biz biron bir konstruktiv me’moriy yechimga kelishimiz lozim”, — dedi Siddiqov.
Primatlar uchun pavilyon ham xalqaro standartlarga javob bermaydi, shuning uchun maymunlar uchun volyerlar yoniga yozgi volyer qurish imkoniyati o‘rganilmoqda. Hayvonlar saqlash uchun xorijiy tajribalar o‘rganiladi.
“Biz nafaqat odamlarni hayvonlardan, balki hayvonlarni ham odamlardan himoya qilishimiz kerak. Bizning vazifamiz odamlarning (buyumlarni volyerlar ichiga) tashlay olmasligi, hayvonlarni boqa olmasligini, lekin jonivorlarning tabiiy hayotini o‘rgana olishlarini ta’minlashdan iborat”, — degan Wildlife Care bosh direktori.
Hayvonot bog‘i hududida sotishga ruxsat berilgan oziq-ovqat mahsulotlari ro‘yxatini tuzish va do‘konlar sonini uch baravarga qisqartirish rejalashtirilmoqda. Hayvonot bog‘ida doimiy ishlaydigan xodimlar sonining ortishi tashrif buyuruvchilar tomonidan hayvonlarning ovqatlantirilishiga chek qo‘yadi. Videokuzatuv tizimini o‘rnatish hamda tashrif buyuruvchilarga hayvonlar to‘g‘risida ma’lumot beradigan yo‘lboshlovchilar ham bunga yordam beradi.
“Hayvonlarni xavfli oziq-ovqatdan himoya qilishga kuchimiz yetadi deb o‘ylayman. Bu ko‘p jihatdan rekonstruksiyaga bog‘liq. Bu vazifani biz chet ellik mutaxassislar oldiga ham qo‘ydik, chunki biz ko‘plab volyerlarni panjara o‘rniga shisha bilan o‘raymiz”, — dedi Abdumalik Siddiqov.
Uning ta’kidlashicha, so‘nggi olti oy ichida Toshkent hayvonot bog‘ida hayvonlar o‘limi kamaygan. Hayvonlarning sifatli tekshirilishini ta’minlash maqsadida ular uchun reabilitatsiya markazi barpo etiladi.
“Biz hayvonlar turlarini saqlash tarafdorimiz. Hayvonot bog‘i bu — aslida pul olib kelmaydigan zararli korxona. Bu biz uchun ijtimoiy loyiha… Hayvonot bog‘i bu — turlar saqlanadigan genetik bank. Biz hayvonlar qanday qilib tutqunlikda yashashini anglab yetishimiz kerak, ular uchun tabiiy yashash muhitini, kichik changalzorlarni barpo etamiz”, — deya xulosa qildi Abdumalik Siddiqov.
dan pearlman Group asoschilaridan biri Kiaran Stenli hayvonot bog‘iga tashrif buyuruvchilarga hayvonlar bilan muloqotda hissiy tajribalar tortiq etishi kerakligini ta’kidladi. Agar bunga erishilsa, tashrif buyuruvchilarda hayvonot bog‘iga yana tashrif buyurish niyati paydo bo‘ladi.
2024-yilgacha Wildlife Care hayvonot bog‘ini rivojlantirish uchun 5 million dollar sarmoya kiritadi. Abdumalik Siddiqov xodimlarning ish haqini oshirish, samarali boshqaruv va shaffof xaridlar tizimini yaratish rejalashtirilganligini ta’kidladi.
Hayvonot bog‘i besh yil ichida foydaga kirishi kutilmoqda, olingan foyda ham keyinchalik uni rivojlantirishga qayta yo‘naltiriladi.
Izoh (0)