Chinozda bolalar ko‘p qavatli uylar kanalizatsiya tarmog‘idan ariqqa ochiqdan-ochiq oqizib qo‘yilgan oqova suvlarda o‘ynab, qo‘l yuvish va hatto ichish holatlari ham uchrab turibdi. Bu haqda O‘zAga Toshkent viloyati Chinoz tumani fuqarolari tomonidan kanalizatsiya tarmog‘i va toza ichimlik suvi muammosi zikr etilib yo‘llangan murojaatni o‘rganish jarayonida Yangiobod mahallasi aholisi ma’lum qildi.
Eski Toshkent yo‘li bo‘ylab Chinoz shahriga kiraverishda yo‘lning o‘ng tomonida Yoshlik, chap tomonida Yangiobod mahallasi joylashgan. Ushbu mahallalarda jami 3 mingga yaqin aholi istiqomat qiladi.
Mahalliy odamlar tilida “1-mikrorayon“, deb ataluvchi “Yoshlik“ mahalla fuqarolar yig‘ini hududida 17 ta ko‘p qavatli uy mavjud. Uylarning kanalizatsiya tarmog‘i tortilganiga yarim asr bo‘lgan va o‘tgan vaqt mobaynida quvurlar ma’nan eskirgan. Muammo shundaki, tarmoq butunlay yaroqsiz holga kelgach, oqova suv shunchaki ariqqa chiqarilib, bir muncha pastlikda joylashgan Yangiobod mahallasi bo‘ylab oqizilgan. Oqibatda oqova suvdan taralayotgan badbo‘y hid har ikki mahalla ahlini bezovta qilmoqda.
– Ikki kam saksondaman, umrimning 60 yili mana shu hovlida o‘tdi, – deydi Yangiobod mahallasi 21-uyda yashovchi Nasiba aya Xolmurodova. – 20 yillar bo‘ldi chog‘i, uyimizning shundoqqina yoni va old tomonidan oqova suv oqib o‘tadi. Biz-ku, uning badbo‘y hidiga ko‘nikib qoldik, ammo hid sabab paydo bo‘layotgan muammolar og‘irlik qilyapti. Masalan, mahallamizga mehmonlar qadami kamaydi. Taksichilar ham yo ko‘cha boshida yoki oxirida to‘xtashadi. Bular-ku mayli-ya, oqovaning toza havoga, u orqali sog‘lig‘imizga yetkazayotgan zarariga chidab bo‘lmaydi.
Aholining aytishicha, chamasi 2-3 yillar oldin mahallada kanalizatsiya tarmog‘i uchun chuqur qazilib, quvurlar olib kelingan. Afsuski, ushbu xayrli ish boshlanar-boshlanmas to‘xtatilib, chuqurlar ko‘milgan va quvurlar olib ketilgan.
– Shahar mahallalaridagi kanalizatsiya tarmog‘i foydalanib bo‘lmaydigan darajada eskirgan, – deydi Chinoz tumani hokimining iqtisodiyot va ijtimoiy rivojlantirish masalalari bo‘yicha o‘rinbosari Sherzod Mamajonov. – Tarmoqni yangilash uchun 79 milliard so‘m mablag‘ talab etiladi. Ayni paytda kanalizatsiya tarmog‘ini yangilash loyihasi ishlab chiqilib, tasdiqlangan. Zarur mablag‘ ajratilishi bilan ish boshlanadi va bu muammoga barham beriladi.
Qariyb 2 ming 200 kishi istiqomat qiluvchi Gulzorobod mahallasi aholisini ham oqova suvlardan taralayotgan badbo‘y hid muammosi qiynamoqda. Mahallaning ko‘p qavatli uylaridan chiqayotgan oqova suv 3-uydan 20-25 metrlar chamasi narida joylashgan ariqqa oqizib qo‘yilgan.
– Qo‘lansa hidi kamdek, issiq kunlarda bu joylar kasallik tarqatuvchi pashsha-yu, chivinlar makoniga aylanadi, – deydi 3-uyning 9-xonadonida istiqomat qiluvchi fuqaro Zulxumor Ortiqova. – Ulardan qochib, qutulib bo‘lmaydi. Ko‘chaga chiqsangiz ham, uyga kirsangiz ham “talaydi“. Biz kattalar-ku mayli-ya, bolalarga qiyin. Shundoqqina ro‘paramizda 7-umumta’lim maktabi joylashgan. Buning ustiga badbo‘y ariqdan 10-15 metr narida yangi bog‘cha qurilmoqda.
Tumanning Yovvosh mahallasi aholisi ham qo‘lansa hiddan aziyat chekmoqda. Bu yerdagilarni Yoshlik, Yangiobod va Gulzorobod mahallalaridan farqli o‘laroq, “Chinoz baliqchilik omixta yem tayyorlash“ korxonasidan chiqayotgan badbo‘y hid bezovta qiladi.
Mahalla oqsoqoli Kalmon Ergashevning qayd etishicha, amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq, bu turdagi korxonalar aholi yashash joyidan ming metr uzoqlikda joylashtirilishi lozim. “Chinoz baliqchilik omixta yem tayyorlash“ mas’uliyati cheklangan jamiyati va Yovvosh mahallasi o‘rtasidagi masofa esa nari borsa 600 metr masofani tashkil etadi va shu bois badbo‘y hid mahallagacha yetib borib, odamlar e’tiroziga sabab bo‘lmoqda.
– Bu masala yuzasidan juda ko‘p tashkilot va idoralarga murojaat qildik, – deydi oqsoqol K.Ergashev. – Lekin muammo muammoligicha qolib ketmoqda. Tuman tabiatni muhofaza qilish inspeksiyasiga borib, “Nega korxona qurilishiga ruxsat berasizlar, mahallamizgacha 1 kilometr chiqmaydi-ku”, desam, qishloqdan korxonagacha bo‘lgan aylanma yo‘l orqali qariyb o‘sha masofani chiqarib berishdi. Axir, badbo‘y hidning ma’lum yo‘li bo‘lmasa, inspeksiyadagilarning gapini tushunmasa!? Dala orqali to‘g‘ri o‘tib kelaveradi-da u, qaysi yo‘ldan yurishni birovdan so‘rab o‘tirarmidi?
Korxonadan chiqayotgan badbo‘y hid Gulzorobod mahallasiga ham yetib boradi. Boisi, bu mahalla ham korxonadan 600-700 metr chamasi uzoqlikda joylashgan.
3 ming 700 nafar aholi istiqomat qiluvchi Xo‘ja mahallasi ahli esa toza ichimlik suvi muammosidan aziyat chekmoqda. Ma’lumotlarga ko‘ra, ichimlik suvi quvurlari o‘rnatilganiga ham 50 yil bo‘lgan. Bu muddat ichida ular ma’nan eskirib, juda ko‘p yoriqlar paydo bo‘lgan. Tabiiyki, mazkur yoriqlardan quvur ichiga tuproq va ichimlik suvi sifatiga ta’sir ko‘rsatuvchi boshqa narsalar kirib qolgan.
– Suvni o‘chirib yoqishganida bosim hisobiga loyqa va hatto ba’zan suvga qo‘shilib chuvalchanglar ham oqib keladi, – deydi Xo‘ja mahallasi faoli Ikrom Toshmatov. – 2 yilcha burun suvimizning sifatini tekshirtirdik. Tuman SESdagilar uni iste’molga mutlaqo yaroqsiz, deb topishdi va qaynatib ichishni qat’iy tavsiya qilishdi. Shu-shu suvni qaynatib ichamiz.
Tuman “Suvoqova“ davlat unitar korxonasidan ma’lum qilishlaricha, aholini toza ichimlik suvi bilan ta’minlash borasida ulkan bunyodkorlik ishlari amalga oshirilmoqda. Xususan, tuman markaziy suv inshootida chuqurligi 330 metr bo‘lgan 2 ta suv qudug‘i qazildi. Ular 2019-yil yanvar oyida foydalanishga topshirilishi rejalashtirilgan. Mazkur loyiha shahar aholisining toza ichimlik suviga bo‘lgan talabini to‘liq qanoatlantirish imkonini beradi.
Shuningdek, Dehqonobod mahallasida 4 ming 400 metr, Do‘stlik mahallasida 6 ming 700 metr, Bunyodkor mahallasida 4 ming 600 metr, Beshkapada 2 ming 400 metr, Bog‘bonda 2 ming 800 metr, Istiqlolda 4 ming 100 metr, Madaniyat mahallasida 120 metr suv tarmog‘i tortilib, bir qancha suv minoralari ta’mirlangan.
– Aholini toza ichimlik suvi bilan ta’minlash borasida so‘nggi yillarda keng ko‘lamli ishlar bajarildi, – deydi tuman “Suvoqova“ DUK rahbari Nodirjon Qudratov. – Birgina Tong yulduzi mahallasidan misol. Mahallaga ayni paytga qadar ichimlik suvi tarmog‘i tortilmagan edi. Joriy yilda 9 ming metr tarmoq tortilib, toza ichimlik suvi olib borildi. Murojaatga kelsak, to‘g‘ri, hali kamchiliklar bor va uni bir-ikki kun yoki oyda hal etib bo‘lmaydi. Boisi, shaharning markaziy suv quvurlari juda eskirgan. Uni bosqichma-bosqich yangilash uchun esa vaqt va mablag‘ talab etiladi.
Izoh (0)