Чинозда болалар кўп қаватли уйлар канализация тармоғидан ариққа очиқдан-очиқ оқизиб қўйилган оқова сувларда ўйнаб, қўл ювиш ва ҳатто ичиш ҳолатлари ҳам учраб турибди. Бу ҳақда ЎзАга Тошкент вилояти Чиноз тумани фуқаролари томонидан канализация тармоғи ва тоза ичимлик суви муаммоси зикр этилиб йўлланган мурожаатни ўрганиш жараёнида Янгиобод маҳалласи аҳолиси маълум қилди.
Эски Тошкент йўли бўйлаб Чиноз шаҳрига кираверишда йўлнинг ўнг томонида Ёшлик, чап томонида Янгиобод маҳалласи жойлашган. Ушбу маҳаллаларда жами 3 мингга яқин аҳоли истиқомат қилади.
Маҳаллий одамлар тилида «1-микрорайон», деб аталувчи «Ёшлик» маҳалла фуқаролар йиғини ҳудудида 17 та кўп қаватли уй мавжуд. Уйларнинг канализация тармоғи тортилганига ярим аср бўлган ва ўтган вақт мобайнида қувурлар маънан эскирган. Муаммо шундаки, тармоқ бутунлай яроқсиз ҳолга келгач, оқова сув шунчаки ариққа чиқарилиб, бир мунча пастликда жойлашган Янгиобод маҳалласи бўйлаб оқизилган. Оқибатда оқова сувдан таралаётган бадбўй ҳид ҳар икки маҳалла аҳлини безовта қилмоқда.
– Икки кам саксондаман, умримнинг 60 йили мана шу ҳовлида ўтди, – дейди Янгиобод маҳалласи 21-уйда яшовчи Насиба ая Холмуродова. – 20 йиллар бўлди чоғи, уйимизнинг шундоққина ёни ва олд томонидан оқова сув оқиб ўтади. Биз-ку, унинг бадбўй ҳидига кўникиб қолдик, аммо ҳид сабаб пайдо бўлаётган муаммолар оғирлик қиляпти. Масалан, маҳалламизга меҳмонлар қадами камайди. Таксичилар ҳам ё кўча бошида ёки охирида тўхташади. Булар-ку майли-я, оқованинг тоза ҳавога, у орқали соғлиғимизга етказаётган зарарига чидаб бўлмайди.
Аҳолининг айтишича, чамаси 2-3 йиллар олдин маҳаллада канализация тармоғи учун чуқур қазилиб, қувурлар олиб келинган. Афсуски, ушбу хайрли иш бошланар-бошланмас тўхтатилиб, чуқурлар кўмилган ва қувурлар олиб кетилган.
– Шаҳар маҳаллаларидаги канализация тармоғи фойдаланиб бўлмайдиган даражада эскирган, – дейди Чиноз тумани ҳокимининг иқтисодиёт ва ижтимоий ривожлантириш масалалари бўйича ўринбосари Шерзод Мамажонов. – Тармоқни янгилаш учун 79 миллиард сўм маблағ талаб этилади. Айни пайтда канализация тармоғини янгилаш лойиҳаси ишлаб чиқилиб, тасдиқланган. Зарур маблағ ажратилиши билан иш бошланади ва бу муаммога барҳам берилади.
Қарийб 2 минг 200 киши истиқомат қилувчи Гулзоробод маҳалласи аҳолисини ҳам оқова сувлардан таралаётган бадбўй ҳид муаммоси қийнамоқда. Маҳалланинг кўп қаватли уйларидан чиқаётган оқова сув 3-уйдан 20-25 метрлар чамаси нарида жойлашган ариққа оқизиб қўйилган.
– Қўланса ҳиди камдек, иссиқ кунларда бу жойлар касаллик тарқатувчи пашша-ю, чивинлар маконига айланади, – дейди 3-уйнинг 9-хонадонида истиқомат қилувчи фуқаро Зулхумор Ортиқова. – Улардан қочиб, қутулиб бўлмайди. Кўчага чиқсангиз ҳам, уйга кирсангиз ҳам «талайди«. Биз катталар-ку майли-я, болаларга қийин. Шундоққина рўпарамизда 7-умумтаълим мактаби жойлашган. Бунинг устига бадбўй ариқдан 10-15 метр нарида янги боғча қурилмоқда.
Туманнинг Ёввош маҳалласи аҳолиси ҳам қўланса ҳиддан азият чекмоқда. Бу ердагиларни Ёшлик, Янгиобод ва Гулзоробод маҳаллаларидан фарқли ўлароқ, «Чиноз балиқчилик омихта ем тайёрлаш» корхонасидан чиқаётган бадбўй ҳид безовта қилади.
Маҳалла оқсоқоли Калмон Эргашевнинг қайд этишича, амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқ, бу турдаги корхоналар аҳоли яшаш жойидан минг метр узоқликда жойлаштирилиши лозим. «Чиноз балиқчилик омихта ем тайёрлаш» масъулияти чекланган жамияти ва Ёввош маҳалласи ўртасидаги масофа эса нари борса 600 метр масофани ташкил этади ва шу боис бадбўй ҳид маҳаллагача етиб бориб, одамлар эътирозига сабаб бўлмоқда.
– Бу масала юзасидан жуда кўп ташкилот ва идораларга мурожаат қилдик, – дейди оқсоқол К.Эргашев. – Лекин муаммо муаммолигича қолиб кетмоқда. Туман табиатни муҳофаза қилиш инспекциясига бориб, «Нега корхона қурилишига рухсат берасизлар, маҳалламизгача 1 километр чиқмайди-ку», десам, қишлоқдан корхонагача бўлган айланма йўл орқали қарийб ўша масофани чиқариб беришди. Ахир, бадбўй ҳиднинг маълум йўли бўлмаса, инспекциядагиларнинг гапини тушунмаса!? Дала орқали тўғри ўтиб келаверади-да у, қайси йўлдан юришни бировдан сўраб ўтирармиди?
Корхонадан чиқаётган бадбўй ҳид Гулзоробод маҳалласига ҳам етиб боради. Боиси, бу маҳалла ҳам корхонадан 600-700 метр чамаси узоқликда жойлашган.
3 минг 700 нафар аҳоли истиқомат қилувчи Хўжа маҳалласи аҳли эса тоза ичимлик суви муаммосидан азият чекмоқда. Маълумотларга кўра, ичимлик суви қувурлари ўрнатилганига ҳам 50 йил бўлган. Бу муддат ичида улар маънан эскириб, жуда кўп ёриқлар пайдо бўлган. Табиийки, мазкур ёриқлардан қувур ичига тупроқ ва ичимлик суви сифатига таъсир кўрсатувчи бошқа нарсалар кириб қолган.
– Сувни ўчириб ёқишганида босим ҳисобига лойқа ва ҳатто баъзан сувга қўшилиб чувалчанглар ҳам оқиб келади, – дейди Хўжа маҳалласи фаоли Икром Тошматов. – 2 йилча бурун сувимизнинг сифатини текширтирдик. Туман СЭСдагилар уни истеъмолга мутлақо яроқсиз, деб топишди ва қайнатиб ичишни қатъий тавсия қилишди. Шу-шу сувни қайнатиб ичамиз.
Туман «Сувоқова» давлат унитар корхонасидан маълум қилишларича, аҳолини тоза ичимлик суви билан таъминлаш борасида улкан бунёдкорлик ишлари амалга оширилмоқда. Хусусан, туман марказий сув иншоотида чуқурлиги 330 метр бўлган 2 та сув қудуғи қазилди. Улар 2019 йил январь ойида фойдаланишга топширилиши режалаштирилган. Мазкур лойиҳа шаҳар аҳолисининг тоза ичимлик сувига бўлган талабини тўлиқ қаноатлантириш имконини беради.
Шунингдек, Деҳқонобод маҳалласида 4 минг 400 метр, Дўстлик маҳалласида 6 минг 700 метр, Бунёдкор маҳалласида 4 минг 600 метр, Бешкапада 2 минг 400 метр, Боғбонда 2 минг 800 метр, Истиқлолда 4 минг 100 метр, Маданият маҳалласида 120 метр сув тармоғи тортилиб, бир қанча сув миноралари таъмирланган.
– Аҳолини тоза ичимлик суви билан таъминлаш борасида сўнгги йилларда кенг кўламли ишлар бажарилди, – дейди туман «Сувоқова» ДУК раҳбари Нодиржон Қудратов. – Биргина Тонг юлдузи маҳалласидан мисол. Маҳаллага айни пайтга қадар ичимлик суви тармоғи тортилмаган эди. Жорий йилда 9 минг метр тармоқ тортилиб, тоза ичимлик суви олиб борилди. Мурожаатга келсак, тўғри, ҳали камчиликлар бор ва уни бир-икки кун ёки ойда ҳал этиб бўлмайди. Боиси, шаҳарнинг марказий сув қувурлари жуда эскирган. Уни босқичма-босқич янгилаш учун эса вақт ва маблағ талаб этилади.
Изоҳ (0)