Давлат хизматчиларининг тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиш ҳолатларига чек қўйилмоқда, деб хабар бермоқда Коррупцияга қарши курашиш агентлиги.
Қайд этилишича, Коррупцияга қарши курашиш агентлиги томонидан вазирлик ва идоралар, давлат муассасалари ва ташкилотлар ходимларининг тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиш ҳолатлари юзасидан ўрганишлар ўтказиб келинмоқда.
Хусусан, Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги, Сув хўжалиги ҳамда Қишлоқ хўжалиги вазирликлари ва уларнинг тизим ташкилотлари ўрганилганда уларда фаолият юритаётган 398 нафар бошқарув ходими 449 та тадбиркорлик субъектида таъсисчилик асосида фаолият юритиб келаётгани аниқланди.
Жумладан, Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигининг 93 нафар бошқарув ходими 112 та тадбиркорлик субъектида, Сув хўжалиги вазирлигининг 26 нафар бошқарув ходими 35 та тадбиркорлик субъектида ҳамда Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 279 нафар бошқарув ходими 302 та тадбиркорлик субъектида таъсисчилик асосида фаолият юритиб келган.
Юқоридаги ҳолатларни бартараф этиш бўйича мазкур вазирликларга агентлик томонидан тегишли тақдимномалар киритилиб, қайд этилган қонунбузилиш ҳолатларига чек қўйилди.
Ўзбекистонда коррупцияга қарши курашиш ҳолатини ўрганиш натижалари, шунингдек, “Коррупциясиз соҳа”, “Коррупциясиз ҳудуд” лойиҳалари, давлат дастурларини амалга ошириш натижалари бўйича хулосалар ҳамда БМТ Конвенцияси тавсиялари коррупцияга қарши курашнинг самарали тизимини шакллантириш учун бу борадаги ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва давом эттириш зарурлигини кўрсатмоқда.
Биринчидан, норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ва улар лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизасини таъминлаш, коррупцияга қарши сиёсат ҳужжатларини ишлаб чиқиш, қонунчилик ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш соҳасида коррупцияга қарши курашиш бўйича халқаро стандартларни жорий этишнинг ҳуқуқий ва ташкилий механизмлари аниқ белгиланмаган.
Давлат органлари, соҳалар ва ҳудудлар кесимида коррупция даражасини баҳолаш ва коррупцияга қарши кураш чора-тадбирларини мониторинг қилиш тизими яратилмаган.
Иккинчидан, давлат бошқаруви соҳасида коррупция хавфининг олдини олишга, давлат органлари фаолиятининг очиқлигини таъминлашга ва коррупцияга қарши ички назорат самарадорлигини оширишга қаратилган давлат хизмати тўғрисидаги қонун нормаларини таъминлашнинг аниқ механизмлари ва чора-тадбирлари ишлаб чиқилмаган.
Давлат органлари мансабдор шахсларнинг масъулиятини ошириш, манфаатлар тўқнашувининг олдини олиш, хорижда ҳисоб рақамлар очишни тақиқлашнинг ҳуқуқий асослари яратилмаган.
Учинчидан, бюджет ташкилотларида назоратни масофавий тарзда рақамли технологиялардан фойдаланган ҳолда амалга ошириш, шу жумладан пул маблағлари ва моддий бойликларни талон-торож қилиш, камомадларга йўл қўйиш, харажатлар сметаси ва штатлар жадвалларини тузиш, тасдиқлаш ҳамда ижро этиш тартибини бузиш ҳолатларини чуқур таҳлил қилиш ва уларни содир этишнинг шарт-шароитларини бартараф қилиш бўйича аниқ чора-тадбирлар ишлаб чиқилмаган.
Тўртинчидан, рақобат усулларини четлаб ўтган ҳолда тўғридан-тўғри давлат харидларини амалга ошириш, шартномаларни ғазначилик органларидан рўйхатдан ўтказмаслик, манфаатлар тўқнашувига йўл қўйиш ҳамда аффилланганлик ҳолатлари давлат харидлари соҳасида қонун бузилиши ҳолатларининг кўпайишига сабаб бўлмоқда.
Давлат харидлари тўғрисидаги қонунчиликни бузилганлиги бўйича 2021 йилда 147 та, 2022 йилда 662 та ва 2023 йил 6 ойида 729 та маъмурий ҳуқуқбузарликлар содир этилган.
Бешинчидан, аҳоли ва давлат хизматчиларининг коррупцияга қарши курашиш бўйича ҳуқуқий билимини ошириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасиз муносабатни шакллантириш бўйича тизимли ёндашув мавжуд эмас.
Давлат органлари ва фуқаролик жамияти институтлари, илмий доиралар ўртасида самарали ҳамкорлик механизмлари ишлаб чиқилмаган, шунингдек, коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги тадқиқотлар даражаси ва сифатини ошириш, тадқиқот натижалари амалиётга татбиқ этиш юзасидан аниқ мақсадли чора-тадбирлар ишлаб чиқилмаган.
Коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг тегишли даражада бажарилиши устидан парламент ва жамоатчилик назорати етарли даражада ташкил этилмаган.
Олтинчидан, тадбиркорлик соҳасида коррупция хавфининг олдини олиш жараёнларини кучайтириш, коррупцияга қарши курашишнинг ҳуқуқий механизмлари тўғрисида хабардорликни ошириш, коррупциянинг олдини олиш ва унга қарши курашиш бўйича давлат органлари ва бизнес сектори ўртасида самарали ҳамкорликни таъминлашнинг самарали механизмлари ишлаб чиқилмаган.
Еттинчидан, ахборот технологияларидан коррупцияга қарши курашишда самарали восита сифатида қўллаш ва улардан фойдаланишда тизимли ва комплекс ёндашувни таъминлаш ишлари етарли даражада ташкил этилмаган.
Изоҳ (0)