Президент қарори лойиҳаси билан Ўзбекистонда коррупцияга қарши курашиш бўйича 2030 йилгача мўлжалланган Миллий стратегия ишлаб чиқилиб, жамоатчилик муҳокамасига қўйилганди. Унда коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги мавжуд муаммолар келтириб ўтилди.
Ҳужжатда қайд этилишича, Ўзбекистонда коррупцияга қарши курашиш ҳолатини ўрганиш натижалари, шунингдек, “Коррупциясиз соҳа”, “Коррупциясиз ҳудуд” лойиҳалари, давлат дастурларини амалга ошириш натижалари бўйича хулосалар ҳамда БМТ Конвенцияси тавсиялари коррупцияга қарши курашнинг самарали тизимини шакллантириш учун бу борадаги ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва давом эттириш зарурлигини кўрсатмоқда.
Биринчидан, норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ва улар лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизасини таъминлаш, коррупцияга қарши сиёсат ҳужжатларини ишлаб чиқиш, қонунчилик ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш соҳасида коррупцияга қарши курашиш бўйича халқаро стандартларни жорий этишнинг ҳуқуқий ва ташкилий механизмлари аниқ белгиланмаган.
Давлат органлари, соҳалар ва ҳудудлар кесимида коррупция даражасини баҳолаш ва коррупцияга қарши кураш чора-тадбирларини мониторинг қилиш тизими яратилмаган.
Иккинчидан, давлат бошқаруви соҳасида коррупция хавфининг олдини олишга, давлат органлари фаолиятининг очиқлигини таъминлашга ва коррупцияга қарши ички назорат самарадорлигини оширишга қаратилган давлат хизмати тўғрисидаги қонун нормаларини таъминлашнинг аниқ механизмлари ва чора-тадбирлари ишлаб чиқилмаган.
Давлат органлари мансабдор шахсларнинг масъулиятини ошириш, манфаатлар тўқнашувининг олдини олиш, хорижда ҳисоб рақамлар очишни тақиқлашнинг ҳуқуқий асослари яратилмаган.
Учинчидан, бюджет ташкилотларида назоратни масофавий тарзда рақамли технологиялардан фойдаланган ҳолда амалга ошириш, шу жумладан пул маблағлари ва моддий бойликларни талон-торож қилиш, камомадларга йўл қўйиш, харажатлар сметаси ва штатлар жадвалларини тузиш, тасдиқлаш ҳамда ижро этиш тартибини бузиш ҳолатларини чуқур таҳлил қилиш ва уларни содир этишнинг шарт-шароитларини бартараф қилиш бўйича аниқ чора-тадбирлар ишлаб чиқилмаган.
Тўртинчидан, рақобат усулларини четлаб ўтган ҳолда тўғридан-тўғри давлат харидларини амалга ошириш, шартномаларни ғазначилик органларидан рўйхатдан ўтказмаслик, манфаатлар тўқнашувига йўл қўйиш ҳамда аффилланганлик ҳолатлари давлат харидлари соҳасида қонун бузилиши ҳолатларининг кўпайишига сабаб бўлмоқда.
Давлат харидлари тўғрисидаги қонунчиликни бузилганлиги бўйича 2021 йилда 147 та, 2022 йилда 662 та ва 2023 йил 6 ойида 729 та маъмурий ҳуқуқбузарликлар содир этилган.
Бешинчидан, аҳоли ва давлат хизматчиларининг коррупцияга қарши курашиш бўйича ҳуқуқий билимини ошириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасиз муносабатни шакллантириш бўйича тизимли ёндашув мавжуд эмас.
Давлат органлари ва фуқаролик жамияти институтлари, илмий доиралар ўртасида самарали ҳамкорлик механизмлари ишлаб чиқилмаган, шунингдек, коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги тадқиқотлар даражаси ва сифатини ошириш, тадқиқот натижалари амалиётга татбиқ этиш юзасидан аниқ мақсадли чора-тадбирлар ишлаб чиқилмаган.
Коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг тегишли даражада бажарилиши устидан парламент ва жамоатчилик назорати етарли даражада ташкил этилмаган.
Олтинчидан, тадбиркорлик соҳасида коррупция хавфининг олдини олиш жараёнларини кучайтириш, коррупцияга қарши курашишнинг ҳуқуқий механизмлари тўғрисида хабардорликни ошириш, коррупциянинг олдини олиш ва унга қарши курашиш бўйича давлат органлари ва бизнес сектори ўртасида самарали ҳамкорликни таъминлашнинг самарали механизмлари ишлаб чиқилмаган.
Еттинчидан, ахборот технологияларидан коррупцияга қарши курашишда самарали восита сифатида қўллаш ва улардан фойдаланишда тизимли ва комплекс ёндашувни таъминлаш ишлари етарли даражада ташкил этилмаган.
Таъкидланишича, мазкур муаммоларни ҳал қилиш мақсадида Ўзбекистоннинг коррупцияга қарши курашиш бўйича миллий стратегиясини амалга ошириш алоҳида аҳамият касб этади.
Ушбу қарор лойиҳаси бўйича жамоатчилик муҳокамаси 27 мартгача давом этади.
Изоҳ (0)