Сенатнинг 20 февралдаги тўртинчи ялпи мажлисида ўзига кредит ажратилишини тақиқлаш кўзда тутилган қонун кўриб чиқилиб, маъқулланди.
“Кредит ахбороти алмашинуви тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси қонунига кредит соҳасидаги муносабатларни янада такомиллаштиришга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида”ги қонун билан жисмоний шахслар билан кредит битимларини тузишга тақиқ белгилаш ва уни олиб ташлашга бўлган ҳуқуқлар, уларни Кредит битими тузиш тақиқланган шахслар реестрига киритишнинг тартиби ва шартлари, шунингдек, кредит ахборотидан фойдаланувчиларнинг белгиланган тақиқни бузган ҳолда кредит битими тузгани учун жавобгарлик белгиланилишини назарда тутувчи ўзгартириш ва қўшимчалар киритилмоқда.
Қонунда фирибгарлик йўли билан фуқароларнинг хабарисиз кредит маблағларини уларнинг номига расмийлаштириш ва мазкур кредит маблағларини ўзлаштириш ҳолатларининг олдини олишга қаратилган механизмни яратишга оид ўзгартириш ва қўшимчаларни киритиш назарда тутилган.
Шунингдек, фуқаронинг кредит битими тузиши тақиқланган шахслар реестрида мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги, тақиқлаш (тақиқни бекор қилиш) тўғрисидаги аризанинг ҳолати ҳақида ахборот олиш ҳамда беришда кредит бюроларига нисбатан ҳуқуқ ва мажбуриятлар, уларга нисбатан қўлланадиган чоралар ва санкциялар ҳам акс эттирилмоқда.
Мажлисда қайд этилишича, қонуннинг қабул қилиниши фуқаролар иштирокисиз ёки хабарисиз кредит битимини расмийлаштириш билан боғлиқ фирибгарлик ҳолатларининг олдини олиш мақсадида кредит бюросига ариза киритиш орқали фуқаро билан кредит битимини тузишни тақиқлаш имконини беради.
Ўзбекистонда ўзига кредит ажратилишини тақиқлаш кўзда тутилган қонун лойиҳаси депутатлар томонидан 16 январда иккинчи ва учинчи ўқишда кўриб чиқилиб, қабул қилинганди. Марказий банк ўринбосари Аброрхўжа Турдиалиев кредит битими тузиш тақиқланган шахслар реестрига киритилган шахс кейинчалик банклардан кредит олишни хоҳласа, қайта ариза бериб кредит олишини билдирганди. Жисмоний шахслар ўз номига кредит олишни тўхтатиб қўйиш амалиёти бепул бўлади.
Ўзбекистонда 1 ноябрдан 2025 йил 1 апрелгача банкларда онлайн кредит ажратиш бўйича вақтинчалик тартиб йўлга қўйилган. Унга кўра, кредит ташкилотининг мобил иловаси орқали кредит ажратиш бўйича ариза юбориш жараёнида биометрик идентификациядан ўтиш талаб этилади. Шу билан бирга, фуқаро томонидан кредит олишга ариза юборилгандан сўнг унинг кредит тарихи икки босқичда (ариза тушгандан сўнг ҳамда кредит маблағлари ажратилишидан олдин) ўрганилади. Текширув натижасига кўра, мижознинг қарз юки ошгани ёки муддати ўтган қарздорлик мавжудлиги аниқланса, кредит ажратиш рад этилиши ёки бошқа суммада ажратилиши тўғрисида хабар берилади.
2024 йил I чорагида Ўзбекистонда 2-3 мингтагача киберфирибгарлик жиноятлари содир этилгани хабар қилинганди. 2023 йилнинг январь–ноябрь ойларида эса 5 минг 500 та кибержиноят содир этилган. Шундан 70 фоизи банк карталари билан боғлиқ фирибгарлик ва ўғрилик жиноятлари ҳисобланади.
Изоҳ (0)