15-avgust juma kuni Alyaskada AQSH va Rossiya prezidentlarining so‘nggi 4 yildan ortiq vaqt ichidagi birinchi yuzma-yuz uchrashuvi bo‘lib o‘tdi.
Donald Tramp va Vladimir Putin AQSHning Ankorijdagi Elmendorf-Richardson harbiy-havo bazasida “uchga uch” formatda muzokaralar olib bordi. Uchrashuvni ikkala tomon ham konstruktiv va samarali deb baholadi, ammo Ukrainadagi urushni to‘xtatish bo‘yicha kelishuvga erishilmadi. “Daryo” ikki davlat rahbari uchrashuvining asosiy jihatlari haqida so‘zlaydi.
Alyaskadagi sammit arafasida Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy Rossiya va AQSH prezidentlarining uchrashuvi “Kiyev, Moskva va Vashington ishtirokida adolatli tinchlik va rahbarlarning uch tomonlama formatdagi mazmunli muloqoti uchun haqiqiy imkoniyat yaratishiga” umid bildirdi. Shuningdek, u Alyaskadagi sammitdan so‘ng Fransiya prezidenti Emmanuel Makron bilan uchrashishga kelishib olgani ma’lum qilindi.
Yopiq muzokaralar qanday boshlandi
Trampning samolyoti Ankorijga Toshkent vaqti bilan taxminan soat 23:20 da qo‘ndi, 23:40 ga yaqin Putin samolyoti ham yetib keldi. Davlat rahbarlari qizil gilamda uchrashishdi, so‘ngra Trampning mashinasiga o‘tirib, birgalikda tadbir o‘tkaziladigan joyga yo‘l olishdi.
Taxminan soat 00:20 da “uch kishilik” shakldagi muzokaralarning yopiq qismi boshlandi. Rossiya tomonidan rahbarlarga Tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov va Putinning yordamchisi Yuriy Ushakov, Amerika tomonidan esa davlat kotibi Marko Rubio va Trampning maxsus vakili Stiv Uitkoff ishtirok etdi. Uitkoff bundan avval rahbariyat topshirig‘i bilan Kreml bilan muzokaralar olib borish uchun bir necha bor Moskvaga tashrif buyurgandi.
Tramp va Putinning matbuot anjumani
Muzokaralar deyarli uch soat davom etdi, shundan so‘ng Putin va Tramp jurnalistlar oldiga chiqib, qo‘shma matbuot anjumani o‘tkazdi. Birinchi bo‘lib Rossiya rahbari sakkiz daqiqalik nutq so‘zladi. U, xususan, AQShni “yaqin qo‘shni” deb atadi, biroq so‘nggi yillarda mamlakatlar o‘rtasidagi munosabatlar “sovuq urush davridan beri eng past nuqtaga tushib qolganini” ta’kidladi.
Shu munosabat bilan, Tramp bilan uchrashuvi “haqiqatan ham zarur edi”, deydi Putin.
Shuningdek, Rossiya prezidenti Ukrainadagi urush muzokaralarning “asosiy masalalaridan biri”ga aylanganini aytdi. U Trampning mamlakat uchun xavfsizlik kafolatlari zarurligi haqidagi nuqtai nazariga qo‘shildi, biroq “Ukrainadagi voqealar Rossiya milliy xavfsizligiga jiddiy tahdidlar bilan bog‘liqligi” va mojaroni hal qilish uchun “inqirozning barcha sabablari bartaraf etilishi kerakligi” haqidagi fikrlarini yana bir bor takrorladi.
Trampning nutqi to‘rt daqiqadan kamroq davom etdi. U darhol delegatsiyalar “to‘liq kelishuvga erisha olmaganini” va “afsuski, hozircha bitim yo‘qligini” bildirdi. Shu bilan birga, AQSH prezidenti uchrashuvda “sezilarli natijalar qo‘lga kiritilgani” va Ukrainadagi urushni tinch yo‘l bilan hal qilish imkoniyati “juda yuqori” ekanini ta’kidladi. Shuningdek, u Zelenskiy va NATOdagi hamkorlarga qo‘ng‘iroq qilib, muzokaralar tafsilotlarini aytib berishga va’da berdi. Oxirida u Putin bilan yaqin kelajakda yana uchrashishga umid bildirdi. Rossiya prezidenti buni Moskvada amalga oshirishni taklif qildi.
“Ehtimol shunday bo‘lar”, dedi Tramp.
Deyarli matbuot anjumani tugashi bilanoq ikki davlat rahbari Alyaskani tark etdi. Vaholanki, dastlab kengaytirilgan delegatsiyalar bilan ishchi tushlik rejalashtirilgan edi. Unda Rossiya Federatsiyasi Mudofaa va Moliya vazirliklari rahbarlari Andrey Belousov va Anton Siluanov, shuningdek, Pentagon rahbari Pit Xegset va AQSH Moliya vazirligi rahbari Skott Bessent ishtirok etishi ko‘zda tutilgan edi. Ammo, u amalga oshmadi.
Tramp sammitdan keyin intervyu berdi
AQSH prezidenti Fox News telekanaliga bergan yarim soatlik intervyusida muzokaralar kunini “10 balldan 10 ball” deb baholadi. Uning so‘zlariga ko‘ra, qo‘shma matbuot anjumanidan so‘ng u Kreml rahbari bilan yakkama-yakka “juda samimiy” suhbatlashgan. Tramp yana urushni to‘xtatish bo‘yicha kelishuvga erishish endi Vladimir Zelenskiyga bog‘liq ekanini qo‘shimcha qilgan. U Ukraina prezidentiga Putin bilan bitim tuzishni maslahat berdi. Rossiyaga qarshi yangi sanksiyalar haqida esa Tramp yaqin 2-3 hafta ichida o‘ylamaslikka va’da berdi.
Izoh (0)