+30 даражадаги иссиқ кунлар уйқуни ҳақиқий синовга айлантиради. Бир ёнингдан иккинчи ёнингга ағанайсан, чойшаб танага ёпишиб қолади, ёстиқ қизиб кетган бўлади, эрталаб эса ўзингни ҳолдан тойган ҳис қиласан. Иссиқда ёмон ухлаб чиқиш нафақат кайфиятни бузади, балки иммунитет, диққат ва умумий ҳолатга ҳам салбий таъсир кўрсатади. Кондиционерсиз ҳам иссиқ тунларни енгил ва қулай ўтказишнинг синовдан ўтган усуллари бор.
Иссиқда қулай ухлашнинг сири — комплекс ёндашувда: танани совитиш, тўғри шамоллатиш, мос материалларни танлаш ва ётоқхонада микроиқлим яратиш. Бу лайфҳаклар терморегуляция тамойилларига асосланган бўлиб, дим ётоқхонани салқин масканга айлантиришга ёрдам беради.
Қулай уйқу учун тавсия этилган усуллар:
- Оёқларни совуқ сув солинган идишда совитиш тана ҳароратини пасайтиради;
- Музлатилган сув идиши оёқ тагига қўйилса, шахсий кондиционер вазифасини бажаради;
- Нам чойшабни вентилятор олдига осиш — буғланиш орқали совитиш эффектини яратади;
- Бўйин орқаси ва билаклардаги муз йирик қон томирлари орқали организмни тез совитади;
- Хонани тўғри шамоллатиш ҳароратни 5–7 даражага пасайтириши мумкин.
Лайфҳак 1: Оёқлар учун музлатилган грелка
Оёқлар — тана ҳароратини бошқаришда муҳим зона ҳисобланади. Товонлар орқали йирик қон томирлари ўтади, уларни совитиш бутун тана ҳароратини тез пасайтиради. Оддий сувли грелкани музлатиб, уни каравотнинг оёқ томонига қўйинг.
Музлатилган гелли совиткичлар, сув солинган шишалар ёки ҳатто музлатилган нўхат солинган пакетлар ҳам ишлайди. Уларни сочиққа ўранг — музлатиб юборишнинг олдини олиш учун.
Бошқа вариант — каравот ёнига совуқ сув солинган идиш қўйиш. Вақти-вақти билан оёқларингизни 2–3 дақиқага сувга солиб туринг. Совитиш эффекти 15–20 дақиқа давом этади.
Агар тунда иссиқдан уйғонсангиз, оёқларингизга совуқ нарса қўйинг, бу ухлашга тез ёрдам беради.
Лайфҳак 2: Нам чойшаб ва вентилятор
Чойшаб ёки катта сочиқни совуқ сувга ботиринг, бир оз сиқиб, устингизга ёпинг. Вентиляторни шундай жойлаштирингки, у ҳўл матони пуфласин. Буғланиш жараёни кучли совитиш эффектини беради.
Чойшаб ҳўл, лекин томиб турмаслиги керак — ортиқча сув ноқулайлик туғдиради. Пахта ёки зиғирпоя матоларидан фойдаланинг — улар ҳаво ўтказади ва намликни яхши ушлаб туради.
Нам чойшабларни олдиндан совитиб, музлаткичда сақланг. Бири қуриб қолса (30–40 дақиқада), уни совуқроғи билан алмаштиринг.
Бу усул айниқса қуруқ иссиқда яхши ишлайди. Нам ҳавода эса таъсири пастроқ бўлади.
Лайфҳак 3: Асосий нуқталарни совитиш
Муз ёки совуқ нарсаларни қуйидаги жойларга қўйинг: бўйин орқаси, билаклар, товонлар, қўлтиқ ости — бу жойларда қон томирлари терига яқин жойлашган. Совитиш орқали тана ҳарорати тез тушади.
Кичик сув шишаларини музлатиб ёки музли пакетлардан фойдаланинг. Терини музлатмаслик учун уларни юпқа матога ўраб олинг.
Айниқса, бўйин орқасини совитиш самарали — бу ерда миянинг қон билан таъминланиши учун муҳим томирлар бор. 5–10 дақиқа ичида совуқ компресс уйқуга кетишга ёрдам беради.
Яна бир ғаройиб, аммо самарали усул — нам пайпоқни музлатиб, билакларингизга билакузук каби тақинг.
Лайфҳак 4: Ётоқхонани тўғри шамоллатиш
Хонада йўналган ҳаво оқими яратинг. Деразани очинг, дераза токчасига битта вентиляторни ташқарига қаратиб қўйинг — у иссиқ ҳавони чиқаради. Иккинчи вентиляторни эшик ёнига қўйинг, ичкарига қаратиб — у ташқаридан салқин ҳаво киритади.
Агар фақат битта дераза бўлса: вентиляторни деразанинг паст қисмига жойлаштиринг, ичкарига қаратинг (салқин ҳаво киради), юқори қисмидаги деразани очинг — иссиқ ҳаво чиқиб кетади.
Шамоллатишни 23:00 дан 7:00 гача амалга оширинг — ташқаридаги ҳаво салқинроқ бўлади. Кундузи эса барча дераза ва пардаларни ёпинг.
Вентиляторни тўғридан тўғри танангизга эмас, хонанинг бошқа қисмига қаратинг — доимий ҳаво оқими шамоллашга олиб келиши мумкин. Хонада умумий айланма ҳаво ҳаракати бўлиши керак.
Лайфҳак 5: Ётоқ жиҳозларини совитиш
Чойшаб, ёстиқ жилди ва кўрпа ғилофини ухлашдан 30 дақиқа олдин музлаткичга қўйинг. Совуқ чойшаб 15–20 дақиқа давомида қулайлик яратади — бу вақт уйқуга кетиш учун етарли бўлади.
Пахта, зиғирпоя, бамбук каби фақат табиий матолардан фойдаланинг. Синтетик матолар ҳаво ўтказмайди ва иссиқликни тутиб қолади.
Ипак мато ёз учун аъло танлов — у салқин бўлиб, танадаги намликни яхши чиқаради.
Кўрпани бутунлай четга суринг — оддий чойшабнинг ўзи етарли. Агар психологик жиҳатдан кўрпасиз ухлаш ноқулай бўлса, юпқа пахтали адёлни танланг.
Лайфҳак 6: Ухлашдан олдин танани совитиш
Ухлашдан 30 дақиқа олдин салқин (лекин муздек эмас) душ қабул қилинг. Сув ҳарорати танадан 2–3 даражага паст бўлиши керак — тахминан 34–35 °C.
Тананинг баъзида ҳўл қолишига рухсат беринг — буғланаётган намлик совитиш эффектини беради. Вентилятор остига ҳўл тана билан ётинг — бу совитишни кучайтиради.
Сочларингизни совуқ сув билан намланг — ҳўл бош узоқ вақт салқинликни сақлайди.
Ётишдан олдин нам сочиқни бўйнингизга ўраб 10–15 дақиқа тутинг — мияга кетаётган қон салқинлашади.
Лайфҳак 7: Каравотда микроиқлим яратиш
Одий ёстиқни ухлашдан 1 соат олдин музлаткичга қўйинг.
Агар пол салқинроқ бўлса — полга ётинг. Юпқа матрас ёки адёл солинг. Пол одатда каравотдан 2–3 °C совуқроқ бўлади.
Иссиқда яхши ухлаш учун қўшимча тавсиялар
Кечки овқатни енгил ва эрта қилинг — оғир овқат тана ҳароратини кўтаради. Сўнгги овқат ухлашдан 3 соат олдин бўлиши керак.
Совуқ, лекин муздек бўлмаган сув ичинг. Сувсизланиш иссиқликни кучайтиради. Ёнингизда сув стакани турсин.
Барча электр жиҳозларини ўчиринг — улар иссиқлик тарқатади. Ҳатто телефон зарядкаси ҳам хона ҳароратини оширади.
Минимал кийим кийинг ёки бутунлай ечининг — ҳар қандай мато терморегуляцияни бузади.
Кундузги тайёргарлик
Эрталабдан бошлаб барча пардалар ва панжараларни ёпинг — қуёш нурини хонага киритманг. Деразаларга фолга ёпиштирсангиз, қуёш иссиқлигининг 97% ини қайтаради.
Иссиқлик чиқарувчи барча манбаларни ўчиринг: электр чироқлар, техника.
Кечқурун нам тозалаш қилинг — буғланаётган сув ҳаво ҳароратини пасайтиради.
Хонанинг бурчакларига совуқ сув солинган товалар қўйинг — улар табиий намлагич ва совиткич сифатида ишлайди.
Иссиқда ухлашга тўсқинлик қилувчи хатолар
Муздек сув ёки музни тўғридан тўғри терига қўйиш қон томирларнинг торайишига олиб келади ва иссиқлик мувозанатини бузади.
Вентиляторни тўғридан-тўғри юзга узоқ вақт ёқиш совуқ тушиш ёки шиллиқ пардаларни қуритиши мумкин.
Ухлашдан олдин спиртли ичимлик ичиш иссиқлик мувозанатини бузади ва иссиқлик ҳиссини кучайтиради.
Кечаси жуда кўп сув ичиш тез-тез ҳожатга туришга сабаб бўлади.
Узоқ муддатли ечимлар
Агар иссиқ муаммо бўлиб қолса, кондиционер ёки буғлантирувчи совутгич ўрнатишни ўйлаб кўринг.
Матрасни нафас оладиган — пружинали ёки табиий материаллардан ясалганига алмаштиринг. Полиуретан матраслар жуда қизийди.
Шифтга ўрнатиладиган вентиляторни ўрнатинг — у бутун хонани совутишда самаралироқ.
Деразаларни соябон билан қоплаш ёки ташқи жалузилар ўрнатишни кўриб чиқинг.
Болаларнинг иссиқда ухлаши
Болалар катталарга қараганда тезроқ исиб кетади, шунинг учун уларга алоҳида эътибор керак. Енгил кийинтиринг ёки кийимсиз ухлатинг.
Болалар учун совитувчи пластирлар муздан хавфсизроқ. Уларни пешона ёки орқа бошга ёпиштиринг.
Сув ичишни кўпроқ таклиф қилинг — болалар кўпинча ичишни унутади ва тез сувсизланади.
Намлагичлардан фойдаланинг — қуруқ ҳаво иссиқлик ҳиссини кучайтиради.
Кондиционерсиз иссиқда қулай ухлаш мумкин. Асосийси — бир нечта маслаҳатларни бир вақтда қўллаш ва ётоқхонани олдиндан тайёрлашдир.
Изоҳ (0)