Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг бугун бўлиб ўтган навбатдаги ялпи мажлисида Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги Халқ демократик партияси фракцияси ўзини парламентдаги мухолифат фракцияси, деб эълон қилди.
Мажлис аввалида сўз олган Халқ демократик партияси фракцияси раиси Улуғбек Иноятов ХДП фракциясининг бугун бўлиб ўтган навбатдан ташқари йиғилишида қабул қилинган қарорни ялпи мажлис кун тартибига киритиш таклифини билдирди.
Дастлаб, парламентдаги мухолифатнинг кафолатланган ҳуқуқларини кенгайтиришга қаратилган қонун лойиҳаси кўриб чиқилди. Қонун лойиҳаси юзасидан Демократик институтлар ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш масалалари қўмитаси аъзоси Наримон Умаровнинг маърузаси эшитилди.
Моддама-модда кўриб чиқилган қонун лойиҳаси иккинчи ва учинчи ўқишларда қабул қилиниб, Сенатга юбориш тўғрисида қарор қилинди.
Шундан сўнг, Ўзбекистон Халқ демократик партияси фракциясининг ўзини парламентдаги мухолифат, деб эълон қилиш тўғрисидаги масала кўриб чиқилди. Халқ демократик партияси фракцияси раҳбари Улуғбек Иноятов фракциянинг бу ҳақдаги расмий баёнотини ўқиб эшиттирди.
У парламентдаги кўпчилик – “Тараққиёт блоки”га нисбатан фикрини билдириб, фракция мазкур блокнинг тузилишига эътироз билдирмаган ҳолда, унинг устувор вазифалари, шунингдек, ҳукумат дастури ва фаолиятининг айрим йўналишларига қўшила олмаслигини маълум қилди.
Шунингдек, айни вақтда учинчи ўқишда қабул қилинган сўл партиялар, сосиал-демократия ғоялари тарафдорлари билан биргаликда ташаббус қилинган парламентдаги мухолифатнинг кафолатланган ҳуқуқларини кенгайтиришга қаратилган қонун, ўзини парламентдаги мухолифат, деб эълон қилган сиёсий партия фракцияси учун кенгайтирилаётган ҳуқуқ ва имкониятлардан тўлақонли фойдаланишни кафолатлашини қайд этди.
“Партиямиз электорати овозини парламент ва ҳукуматга етказиш, уларнинг манфаатларини самарали ҳимоя қилиш, мамлакатда кучли ижтимоий сиёсат юритишни давом эттириш учун Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги Халқ демократик партияси фракцияси ўзини парламентдаги мухолифат фракцияси, деб эълон қилади”, — деди, ХДП фракцияси раҳбари У.Иноятов.
Шунингдек, парламентдаги мухолифат фракцияси сифатида амалга оширилиши муҳим деб ҳисобланган бир қатор вазифаларга тўхталиб ўтилди.
Хусусан:
– қонун лойиҳалари ва парламент муҳокамасидаги долзарб масалалар бўйича ўз сайловолди дастури мақсадларидан келиб чиққан ҳолда қатъий сиёсий позисияни билдириб бориш;
– ҳукумат ва парламентдаги кўпчиликнинг таклиф ҳамда ташаббусларини танқидий кўриб бориш, улар юзасидан ўз муносабатларини билдириб бориш;
– ҳукумат ва парламентдаги кўпчилик томонидан парламентга киритилган қонун лойиҳалари бўйича зарур деб кўрилган ҳолда муқобил қонун лойиҳаларини ишлаб чиқиш ва киритиб бориш;
– иқтисодий ва ижтимоий масалалар бўйича ҳукумат ҳаракат дастури ижросини танқидий баҳолаш ва ўз нуқтаи назарини билдириш;
– парламент назорати воситаларидан самарали фойдаланиш, шу жумладан қабул қилинган қонунларнинг ҳуқумат томонидан сўзсиз ижро этилиши, қонун лойиҳаларини парламентга ўз вақтида ва сифатли киритилиши, қонунлар ижроси учун зарур бўлган қонун ости ҳужжатларининг ўз вақтида қабул қилинишини таъминлаш устидан таъсирчан назорат олиб бориш.
Шу ўринда, парламентда мухолифат нима учун керак, деган савол бўлиши табиий.
Мухолифат — қабул қилинаётган қарорларни танқидий кўриб чиқиш орқали тўғри йўл танлашга кўмаклашади, шу орқали қарорлар янада халқчил, асосланган ва адолатли бўлиши таъминланади. Мухолифат одатда назоратчи ролини бажариб, ҳокимиятга келган кучларни сергак, уйғоқ бўлишларини таъминлайди.
Шунингдек, мухолифат аҳоли ва сайловчиларини қийнаётган муаммоларни кўтариб чиқиб, парламентдаги кўпчилик эътиборини ушбу масалаларга қаратади, уларни ҳал қилиш учун кўпроқ эътибор қаратишни талаб қилади.
Умуман олганда, мухолифат фуқароларнинг фикр билдиришга бўлган конституциявий ҳуқуқини амалга ошириш усули ҳамдир.
Эслатиб ўтамиз, жорий йилнинг 5 май куни Олий Мажлис Қонунчилик палатасида энг кўп ўринга эга икки фракция – Либерал-демократик партия ва “Миллий тикланиш” демократик партияси бирлашиб, “Тараққиёт блоки”ни тузган эди.
Шунингдек, 2024 йилнинг ноябрь ойида Президент Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг сайловдан кейинги биринчи мажлисида парламентда мухолифатни жонлантириш зарурлигини айтганди. Шу билан бирга, сайловлардаги соғлом рақобат, мухолиф фикрлар кураши парламентга кўчиб ўца, бу албатта халқ манфаатларига мос қонунлар ишлаб чиқилишига хизмат қилишига ишонч билдирган.
Изоҳ (0)