Дональд Трамп АҚШда инглиз тилини расмий тил деб эълон қилувчи фармонни имзолади. Бу АҚШ тарихида илк бор расмий тил белгиланиши ҳисобланади.
“Инглиз тили АҚШда доимо асосий тил бўлган, шунинг учун уни расмий тан олиш керак. АҚШнинг кўпчилик штатлари аллақачон инглиз тилини расмий деб белгилаган”, дейилади фармонда.
АҚШ фуқаролигини олиш жараёнидан ўтадиган одамлар инглиз тили имтиҳонини топширишлари ҳам талаб этилади. Мамлакат фуқаролик ва иммиграция хизматларига кўра, улар “инглиз тилини тушуниш қобилиятини, шу жумладан, оддий даражада ўқиш, ёзиш ва гапириш имкониятларини намойиш этишлари шарт”.
Трампнинг фармонига кўра, инглиз тилини расмий тил сифатида белгилаш янги фуқароларга ёрдам беради ва уларнинг мослашишини осонлаштиради.
Маълумот учун, АҚШда аксарият одамлар инглиз тилида гаплашса-да, мамлакатда 350 дан ортиқ турли тиллар мавжуд. Шундай бўлса-да, аҳолининг 75% дан кўпроғи уйда фақат инглиз тилида гаплашади.
Бу ўзгариш Трампнинг иммиграция сиёсатига мос келади. У, шунингдек, туғилганлик ҳуқуқига асосланган фуқароликни бекор қилиш тўғрисидаги фармонни ҳам имзолаган, бироқ бир нечта судлар бу қарорни рад этган.
2024 йилги президентлик кампанияси давомида Трамп инглиз тилида гапирмайдиган ноқонуний муҳожирларга қарши чиқиб, мамлакатга “янги тиллар кириб келаётгани” ҳақида огоҳлантирганди.
Сентябрь ойида ўша пайтдаги вице-президент Камала Ҳаррис билан бўлиб ўтган президентлик дебатида у шундай деди: “улар инглиз тилида гапира олмайди. Улар қайси давлатда эканини ҳам деярли билишмайди”. 2024 йил апрель ойида эса у Висконсин штатидаги Вайтвотер шаҳри ноқонуний муҳожирлар билан тўла экани ва “улар инглиз тилида бирор сўз ҳам гапира олмаслигини” таъкидлаганди.
2024 йил март ойида бўлиб ўтган Консерватив Сиёсий Ҳаракатлар Конференциясида Трамп: “мамлакатимизга янги тиллар кириб келмоқда. Бутун миллатимиз бўйлаб бу тилларни ўргата оладиган бирор ўқитувчи ҳам йўқ. Бу жуда ғалати ҳолат. Улар бу ердаги ҳеч ким эшитмаган тилларда гапиришади. Бу жуда даҳшатли нарса”, деган.
Трампнинг вице-президенти ҳам илгари инглиз тилини мамлакатнинг расмий тили сифатида тан олишни қўллаб-қувватлаган.
“Бу қонун мантиқий ҳақиқатни тан олади: инглиз тили бу мамлакатнинг тилидир. Шу сабабли, америкаликларнинг катта қисми ушбу таклифни қўллаб-қувватлайди”, деди Ванс қонун лойиҳаси эълон қилинганида. “Инглиз тили 250 йилдан бери Америка маданиятининг асосий қисми бўлиб келган. Конгресс уни қонуний равишда мустаҳкамлаши учун аллақачон вақт етиб келган ва айнан шу қонун буни амалга оширади”.
Трамп ўзининг янги буйруғи билан 2000 йилги Билл Клинтоннинг федерал идоралар ва федерал ёрдам олувчи барча ташкилотларга қўнғироқ қилган ва инглиз тилини билмайдиган фуқароларга таржима ёрдами кўрсатишини талаб қилган буйруғини бекор қилди. Энди бўлимлар бошқа тилларда хизмат кўрсатиш ёки кўрсатмаслик қарорини ўзлари ҳал қилиши керак бўлади.
Изоҳ (0)