Donald Tramp AQSHda ingliz tilini rasmiy til deb e’lon qiluvchi farmonni imzoladi. Bu AQSH tarixida ilk bor rasmiy til belgilanishi hisoblanadi.
“Ingliz tili AQSHda doimo asosiy til bo‘lgan, shuning uchun uni rasmiy tan olish kerak. AQSHning ko‘pchilik shtatlari allaqachon ingliz tilini rasmiy deb belgilagan”, deyiladi farmonda.
AQSH fuqaroligini olish jarayonidan o‘tadigan odamlar ingliz tili imtihonini topshirishlari ham talab etiladi. Mamlakat fuqarolik va immigratsiya xizmatlariga ko‘ra, ular “ingliz tilini tushunish qobiliyatini, shu jumladan, oddiy darajada o‘qish, yozish va gapirish imkoniyatlarini namoyish etishlari shart”.
Trampning farmoniga ko‘ra, ingliz tilini rasmiy til sifatida belgilash yangi fuqarolarga yordam beradi va ularning moslashishini osonlashtiradi.
Ma’lumot uchun, AQSHda aksariyat odamlar ingliz tilida gaplashsa-da, mamlakatda 350 dan ortiq turli tillar mavjud. Shunday bo‘lsa-da, aholining 75% dan ko‘prog‘i uyda faqat ingliz tilida gaplashadi.
Bu o‘zgarish Trampning immigratsiya siyosatiga mos keladi. U, shuningdek, tug‘ilganlik huquqiga asoslangan fuqarolikni bekor qilish to‘g‘risidagi farmonni ham imzolagan, biroq bir nechta sudlar bu qarorni rad etgan.
2024-yilgi prezidentlik kampaniyasi davomida Tramp ingliz tilida gapirmaydigan noqonuniy muhojirlarga qarshi chiqib, mamlakatga “yangi tillar kirib kelayotgani” haqida ogohlantirgandi.
Sentyabr oyida o‘sha paytdagi vitse-prezident Kamala Harris bilan bo‘lib o‘tgan prezidentlik debatida u shunday dedi: “ular ingliz tilida gapira olmaydi. Ular qaysi davlatda ekanini ham deyarli bilishmaydi”. 2024-yil aprel oyida esa u Viskonsin shtatidagi Vaytvoter shahri noqonuniy muhojirlar bilan to‘la ekani va “ular ingliz tilida biror so‘z ham gapira olmasligini” ta’kidlagandi.
2024-yil mart oyida bo‘lib o‘tgan Konservativ Siyosiy Harakatlar Konferensiyasida Tramp: “mamlakatimizga yangi tillar kirib kelmoqda. Butun millatimiz bo‘ylab bu tillarni o‘rgata oladigan biror o‘qituvchi ham yo‘q. Bu juda g‘alati holat. Ular bu yerdagi hech kim eshitmagan tillarda gapirishadi. Bu juda dahshatli narsa”, degan.
Trampning vitse-prezidenti ham ilgari ingliz tilini mamlakatning rasmiy tili sifatida tan olishni qo‘llab-quvvatlagan.
“Bu qonun mantiqiy haqiqatni tan oladi: ingliz tili bu mamlakatning tilidir. Shu sababli, amerikaliklarning katta qismi ushbu taklifni qo‘llab-quvvatlaydi”, dedi Vans qonun loyihasi e’lon qilinganida. “Ingliz tili 250 yildan beri Amerika madaniyatining asosiy qismi bo‘lib kelgan. Kongress uni qonuniy ravishda mustahkamlashi uchun allaqachon vaqt yetib kelgan va aynan shu qonun buni amalga oshiradi”.
Tramp o‘zining yangi buyrug‘i bilan 2000-yilgi Bill Klintonning federal idoralar va federal yordam oluvchi barcha tashkilotlarga qo‘ng‘iroq qilgan va ingliz tilini bilmaydigan fuqarolarga tarjima yordami ko‘rsatishini talab qilgan buyrug‘ini bekor qildi. Endi bo‘limlar boshqa tillarda xizmat ko‘rsatish yoki ko‘rsatmaslik qarorini o‘zlari hal qilishi kerak bo‘ladi.
Izoh (0)