Сенат эллик саккизинчи ялпи мажлисда “Темирйўл транспорти тўғрисида”ги қонунни кўриб чиқди. Муҳокама чоғида сенатор Абдураҳим Эркаев юқори тезликда ҳаракатланадиган тезюрар поезд чипта нархлари эркин белгиланиши ортидан сифатни ҳам яхшилаш кераклигини таъкидлади.
Хизмат сифати ва харажатлари чипта нархида акс этиши лозим. Бу холис ва ҳалол мезонлар асосида амалга оширилиши керак. Бу ҳолатда йўловчилар билан “Ўзбекистон темир йўллари” аксионерлик жамияти манфаатлари тўқнашуви юзага келмаслиги керак.
Биринчидан, аҳоли ижтимоий тармоқларда чипта нархлари хизмат кўрсатиш сифатига мос келмайди, деган фикрларни билдирмоқда. Демак, аҳоли кўрсатилаётган хизматдан норози.
Иккинчидан, савол туғилади, чипта нархларини белгилашда хизматлар нархи ошкора шаффоф калкуляция қилинганми, аҳоли бундан хабардорми? Бунда Монополияга қарши кураш қўмитаси, Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш агентлиги, жамоатчилик ва депутатлар вакиллари чипталар нархини белгилашда, калкуляция қилишда қатнашганми? Қатнашмаган бўлса, нега қатнашмаган? Қатнашган бўлса, амалда қандай юз берди? “Ўзбекистон темир йўллари” аксионерлик жамияти ҳозирча монопол ташкилот. Маҳкама манфаатлардан келиб чиқиб аксионерлик жамияти асосланмаган нархлар белгиламаяптими? Масалан, Қарши—Тошкент Афросиёб поезд чиптаси хусусий авиакомпаниялар чиптаси нархидан қиммат бўлиб кетди. Шу пайтгача поезд чиптаси самолётнинг чиптасидан юқори нархга кўтарилмаган эди. Темирйўлда бир йилда икки марта тарифлар оширилди, тарифларнинг эркин белгиланиши хизмат кўрсатиш сифатининг яхшиланишига таъсир қилдими? Йўловчилар фикри бу борада ижобий эмас. Гап нархлар ҳақида эмас, хизматларнинг сифати ҳақида кетяпти. Биринчи навбатда, аҳоли мамнун бўладиган хизмат кўрсатилиши керак, деди сенатор.
Сенаторнинг эътирозига транспорт вазири Илҳом Маҳкамов жавоб қайтарди. Унинг айтишича, бугунги қонунлар қабул қилинганига қадар барча йўловчи ташиш хизмати тарифлари монопол хизмат бўлгани ва монопол реестрда иштирок этгани учун Иқтисод ва молия вазирлиги ҳамда Монополияга қарши курашиш қўмитаси билан келишилган ҳолда белгиланган.
Бугунги кунгача барчаси келишилган ва тан нархидан келиб чиқиб белгиланган. Ҳозирда бу қонун қабул қилингандан кейин ўзлари юқори тезликда ҳаракатланувчи йўналишларга нисбатан тарифларни белгилаш эркин бозор иқтисодиётига ўтказилади. Худди шу йўналишда ҳаракатланадиган барча поезд чипта нархлари эски нархларда қолади.
Аҳолининг асосий эътирозларидан бири хизмат кўрсатилаётган сифатдан келиб чиққан ҳолда ҳақиқатни айтишимиз керак. Ҳаракат таркибларимизнинг ўртача йили 30 йилга яқинлашиб қолган. Охирги олти йил давомида поездлар сифатини яхшилашга жуда катта маблағ сарфланди. Узоқ масофага ҳаракатланадиган вагонларимизни охирги 5 йилда модернизация қилиш ишларини бошлаганмиз.
Қонун нуқтайи назаридан келиб чиқадиган бўлсак, оператор ташувчига йўловчиларга кўрсатиладиган сифатга алоҳида эътибор бериш, монополияга қарши курашиш агентлигига ва бизнинг инспекцияга йўловчилар харид қилган чипталарни тан нархида иштирок этиш, керак бўлган сифат кўрсаткичларига риоя қилинмаса, операторга нисбатан чора кўриш ҳам белгилаб кетилди. Бугунги кундаги сиёсат, яъни йўловчилар мобиллигини, ички туризмни ҳамда хизмат сифатини ошириш — Транспорт вазирлиги ва “Ўзбекистон темир йўллари” акциядорлик жамиятининг олдига қўйилган вазифаси, деди вазир.
Қонун билан темирйўл транспортида бозор тамойиллари асосида эркин шакллантириладиган тарифлар аниқ белгиланаётган бўлиб, унга кўра юк вагонларини тақдим этиш, юқори тезликда ҳаракатланадиган ва тезюрар поездларда йўловчиларни ташиш хизматлари тарифларини давлат томонидан тартибга солиш амалиётидан воз кечилиб, бозор тамойиллари асосида тартибга солиш механизми жорий этилмоқда.
Сенат қонунни маъқуллади.
Изоҳ (0)