Аутизм бу — жамиятдан узоқлашиш билан характерланадиган руҳий касаллик. Аутизмга чалинганлар кўпинча фикрларини ифода этишда, бошқаларни тушунишда ва хаёлотни ҳақиқатдан ажратишда қийналади. Бироқ бу уларнинг мустақил ҳаётга мослашишига ва турли соҳаларда катта муваффақиятларга эришишига тўсқинлик қилмайди.
Энтони Ҳопкинс
Болалигида британиялик актёр ва режиссёр дислексия туфайли синфдошларидан ажралиб қолган. Ҳопкинс ёзиш ва ўқиш қобилиятида қийинчиликларга дуч келади, натижада ўқишдан орқада қола бошлайди.
Айтганча, шифокорлар актёр 80 ёшга тўлганда Аспергер синдроми (аутизмнинг бир тури) ташхисини қўйишган. Бу Энтони учун кутилмаган ҳол эди, лекин у шовқинли базмлардан ташқарида ўзини доимо қулай ҳис қилишини тан олади ва, умуман олганда, у жуда ёлғиз бўлиб, дўстлари ҳам кам эди.
Ҳопкинс қаҳрамонларининг характерини энг майда деталларигача таҳлил қилади, уларнинг хатти-ҳаракатларини кузатади ва ҳаракатларининг ҳақиқий сабабларини очиб беради.
Грета Тунберг
Экофаол Грета Тунберг эндигина 21 ёшда, аммо у аллақачон дунёга машҳур шахсга айланган.
Шифокорлар унга 11 ёшида Аспергер синдроми ташхисини қўйишди — ўшанда у биринчи марта тушкунликка тушиб, гапиришни ва овқатланишни хоҳламай қолган. Унинг қизиқишлари кўпинча аутистик бузилиши бўлган одамларда бўлгани каби чекланган эди. Шунинг учун у ўз эътиборини экологияга қаратади.
Айтганча, Тунберг унинг ташхисини даҳшатли нарса деб ҳисобламайди. Аксинча, у буни совға деб атайди:
Ўзгача бўлиш бу — совға. Агар бошқалар каби бўлганимда, масалан, мактабдаги иш ташлашни бошламаган бўлардим. Ҳа, мен “оддий одамлар”дан бир оз фарқ қиламан, лекин бошқача бўлиш жуда катта куч талаб қилади.
Илон Маск
Tesla ва SpaceX асосчисида ҳам Аспергер синдроми бор, у 2021 йилда Saturday Night Live кечки шоусида бошловчи сифатида ишлаган:
Мен Saturday Night Live дастурида бошловчилик қилишдан фахрланаман. Нутқим унчалик яхши эмас. Менга бу комедик шоу учун жуда зўр эканлигини айтишди ва бугунги кечадаги чиқиш тарихий аҳамиятга эга, чунки мен Аспергер синдроми билан касалланган биринчи SNL бошловчисиман”, деган у.
Сиа
Австралиялик қўшиқчи карьерасини 90 йилларда бошлаган, аммо француз дижей Давид Гуэтта билан ёзилган композициялар туфайли шуҳрат қозонган — уларнинг биринчи қўшма треки “Титаниум” 2011 йилда чиққан.
Сиа ўтган йили Rob Has a Podcast’га берган интервьюсида аутизм ташхиси ҳақида маълум қилади.
Сирларга тўла бўлганингизда сизни ҳеч ким ҳеч қачон била олмайди ва сева олмайди. Ва ниҳоят, биз бегоналар билан тўла хонада ўтириб, уларга энг чуқур, энг қоронғи ва ҳаммадан яширган сирларимизни айтиб берганимизда биринчи марта ўзимизни кимлигимизни кўраётгандек ҳис қиламиз, дейди Сиа.
Льюис Керролл
Маълум бўлишича, “Алиса мўжизалар мамлакатида” фильми муаллифи ҳам аутизм спектрининг бузилишига дучор бўлган. Касаллик бошқа бир қанча машҳурлардаги каби дудуқланиш билан бирга уятчанлик, ўз дунёсида яшаш, ёлғизлик билан кечган.
Шунингдек, у кучли математик қобилиятга эга эди — тадқиқотларга кўра, бу касаллик билан оғриган одамлар аниқ фанларни осон ўзлаштиради. Льюис шахмат ва фотографияга ҳам қизиқарди.
Винсент Ван Гог
Кўпгина тадқиқотчилар голландиялик рассом бир нечта руҳий касалликлардан азият чеккан ва аутизм билан касалланган деган фикрга қўшилади. Бундай фикр юритиш учун бир қанча сабаблар бор.
Болалигида унинг хатти-ҳаракати тенгдошларидан сезиларли даражада фарқ қиларди. Ван Гог жиддий, ўйчан, дўстлари бўлмаган йигит сифатида тавсифланган. Бундан ташқари, хизматчилар унинг ғалати ва зерикарлилигини айтишади. Ота-онаси ҳатто “ғалати” хатти-ҳаракати учун уни жазолайди ва уни оғир табиатли бола деб аташади. Лекин қўшнилари Винсентни аксинча, хушмуомала, меҳрибон, саховатли ва оқкўнгил инсон сифатида таърифлашади. Рассомнинг ўзи болалигини “қоронғи, совуқ ва бўш” деб таърифлаган.
Иккинчи сабаб — унинг эрта ўлими. У 37 ёшида ўз жонига қасд қилади. Биографларнинг таъкидлашича, рассомнинг онгида турли ўзгаришлар бунга сабаб бўлган.
Шунга қарамай, қисқа умри давомида Ван Гог жуда машҳур бўлган кўплаб асарлар яратди. Энди рассомнинг суратлари кимошди савдосига қўйилган энг қиммат буюмлар қаторига киради.
Изоҳ (0)