Autizm bu — jamiyatdan uzoqlashish bilan xarakterlanadigan ruhiy kasallik. Autizmga chalinganlar ko‘pincha fikrlarini ifoda etishda, boshqalarni tushunishda va xayolotni haqiqatdan ajratishda qiynaladi. Biroq bu ularning mustaqil hayotga moslashishiga va turli sohalarda katta muvaffaqiyatlarga erishishiga to‘sqinlik qilmaydi.
Entoni Hopkins
Bolaligida britaniyalik aktyor va rejissyor disleksiya tufayli sinfdoshlaridan ajralib qolgan. Hopkins yozish va o‘qish qobiliyatida qiyinchiliklarga duch keladi, natijada o‘qishdan orqada qola boshlaydi.
Aytgancha, shifokorlar aktyor 80 yoshga to‘lganda Asperger sindromi (autizmning bir turi) tashxisini qo‘yishgan. Bu Entoni uchun kutilmagan hol edi, lekin u shovqinli bazmlardan tashqarida o‘zini doimo qulay his qilishini tan oladi va, umuman olganda, u juda yolg‘iz bo‘lib, do‘stlari ham kam edi.
Hopkins qahramonlarining xarakterini eng mayda detallarigacha tahlil qiladi, ularning xatti-harakatlarini kuzatadi va harakatlarining haqiqiy sabablarini ochib beradi.
Greta Tunberg
Ekofaol Greta Tunberg endigina 21 yoshda, ammo u allaqachon dunyoga mashhur shaxsga aylangan.
Shifokorlar unga 11 yoshida Asperger sindromi tashxisini qo‘yishdi — o‘shanda u birinchi marta tushkunlikka tushib, gapirishni va ovqatlanishni xohlamay qolgan. Uning qiziqishlari ko‘pincha autistik buzilishi bo‘lgan odamlarda bo‘lgani kabi cheklangan edi. Shuning uchun u o‘z e’tiborini ekologiyaga qaratadi.
Aytgancha, Tunberg uning tashxisini dahshatli narsa deb hisoblamaydi. Aksincha, u buni sovg‘a deb ataydi:
O‘zgacha bo‘lish bu — sovg‘a. Agar boshqalar kabi bo‘lganimda, masalan, maktabdagi ish tashlashni boshlamagan bo‘lardim. Ha, men “oddiy odamlar”dan bir oz farq qilaman, lekin boshqacha bo‘lish juda katta kuch talab qiladi.
Ilon Mask
Tesla va SpaceX asoschisida ham Asperger sindromi bor, u 2021-yilda Saturday Night Live kechki shousida boshlovchi sifatida ishlagan:
Men Saturday Night Live dasturida boshlovchilik qilishdan faxrlanaman. Nutqim unchalik yaxshi emas. Menga bu komedik shou uchun juda zo‘r ekanligini aytishdi va bugungi kechadagi chiqish tarixiy ahamiyatga ega, chunki men Asperger sindromi bilan kasallangan birinchi SNL boshlovchisiman”, degan u.
Sia
Avstraliyalik qo‘shiqchi karyerasini 90-yillarda boshlagan, ammo fransuz dijey David Guetta bilan yozilgan kompozitsiyalar tufayli shuhrat qozongan — ularning birinchi qo‘shma treki “Titanium” 2011-yilda chiqqan.
Sia o‘tgan yili Rob Has a Podcast’ga bergan intervyusida autizm tashxisi haqida ma’lum qiladi.
Sirlarga to‘la bo‘lganingizda sizni hech kim hech qachon bila olmaydi va seva olmaydi. Va nihoyat, biz begonalar bilan to‘la xonada o‘tirib, ularga eng chuqur, eng qorong‘i va hammadan yashirgan sirlarimizni aytib berganimizda birinchi marta o‘zimizni kimligimizni ko‘rayotgandek his qilamiz, deydi Sia.
Lyuis Kerroll
Ma’lum bo‘lishicha, “Alisa mo‘jizalar mamlakatida” filmi muallifi ham autizm spektrining buzilishiga duchor bo‘lgan. Kasallik boshqa bir qancha mashhurlardagi kabi duduqlanish bilan birga uyatchanlik, o‘z dunyosida yashash, yolg‘izlik bilan kechgan.
Shuningdek, u kuchli matematik qobiliyatga ega edi — tadqiqotlarga ko‘ra, bu kasallik bilan og‘rigan odamlar aniq fanlarni oson o‘zlashtiradi. Lyuis shaxmat va fotografiyaga ham qiziqardi.
Vinsent Van Gog
Ko‘pgina tadqiqotchilar gollandiyalik rassom bir nechta ruhiy kasalliklardan aziyat chekkan va autizm bilan kasallangan degan fikrga qo‘shiladi. Bunday fikr yuritish uchun bir qancha sabablar bor.
Bolaligida uning xatti-harakati tengdoshlaridan sezilarli darajada farq qilardi. Van Gog jiddiy, o‘ychan, do‘stlari bo‘lmagan yigit sifatida tavsiflangan. Bundan tashqari, xizmatchilar uning g‘alati va zerikarliligini aytishadi. Ota-onasi hatto “g‘alati” xatti-harakati uchun uni jazolaydi va uni og‘ir tabiatli bola deb atashadi. Lekin qo‘shnilari Vinsentni aksincha, xushmuomala, mehribon, saxovatli va oqko‘ngil inson sifatida ta’riflashadi. Rassomning o‘zi bolaligini “qorong‘i, sovuq va bo‘sh” deb ta’riflagan.
Ikkinchi sabab — uning erta o‘limi. U 37 yoshida o‘z joniga qasd qiladi. Biograflarning ta’kidlashicha, rassomning ongida turli o‘zgarishlar bunga sabab bo‘lgan.
Shunga qaramay, qisqa umri davomida Van Gog juda mashhur bo‘lgan ko‘plab asarlar yaratdi. Endi rassomning suratlari kimoshdi savdosiga qo‘yilgan eng qimmat buyumlar qatoriga kiradi.
Izoh (0)