Ниҳолга ўз вақтида эътибор қаратилса, у кўркам дарахт бўлади. Болага ҳам парвариш тўлиқ ва тўғри қилинса, қаддир расо, тик қоматли бўлиб улғаяди. Болаларни қандай парваришлар, нималарга эътиборли бўлиш зарур ва нималардан чекланиш кераклиги ҳақидаги саволларга болалар ва аёллар уқаловчиси Шаҳноза Каримова жавоб берди.
— Кўп йиллик иш тажрибам давомида 7 ёшгача бўлган болаларнинг жисмоний саломатлигида массажнинг ўрни катта эканлигини алоҳида таъкидлаб ўтаман. Чақалоқ туғилганидан бир оз ўтиб ортопед кўригига олиб борилиши керак. Мутахассис болада камчилик бўлса керакли кўрсатмалар беради. Аксар ота-оналар бунга эътибор қаратмаяпти. Натижасида болада дисплазия, Х симон, О симон, яссиоёқлик каби ҳолатлар бошланғич нуқтада бўлса, нуқсон катталашиб кетаверади. Бундай болаларда тенгдошларига нисбатан жисмонан тенглик бўлмай қолади. Мунтазам равишда массаж қилинган болалар тенгдошларига нисбатан эртароқ ўтиришни, эмаклашни, юришни ўрганишади.
Соғлом болаларга ҳам массаж тавсия этиладими?
— Соғлом болаларга ҳам массаж тавсия этилади. Қон айланиши ва юрак иши яхшиланади, бола чиниқишига ёрдам беради, боланинг асаблари тинчланиб, уйқуси яхшиланади, иштаҳаси очилади ва энг асосийси, рахит касаллиги асоратларининг олдини олишда ёрдам беради. Гипоксия, мушак тонуси камчилиги билан туғилган болаларнинг ҳолатидан келиб чиқиб гидрованнада чўмилтириш самарали ёрдам беради. Мойчечак дамламаси ва денгиз тузлари қўшилса, унинг самарадорлиги ортади.
Уй шароитида болани мустақил массаж қилиш мумкинми?
— Оналар фарзандини уйда ўзи массаж қилса бўлади, фақат бошида тиббий маълумотга эга бўлган тажрибали мутахассисга мурожаат қилиб, массаж ҳаракатларини ўрганиб олгач, қилгани маъқул. Ҳар 3 ойда мутахассис ёрдамидан фойдаланиб, боланинг ёшига мос массаж ҳаракатларини янгилаб туриш зарур. Шифокор маслаҳатига кўра, массажни чақалоқ олти ҳафталик бўлганда бошлаш керак.
Нотўғри қилинган массаж қандай оқибатларга олиб келади?
— Нотўғри массаждан боланинг тос, қўл-оёқ суягини ўрнидан чиқариб юбориш ҳолатлари кўп учрайди. Боланинг бир ёшигача мўлжалланган массаж курси тўлиқ қилинмаганидан умуртқа, елка суяклари қийшиқ ҳолда қотиб қолади. Суякларни массаж ёрдамида тўғрилаш чақалоқлик давридагидан анча қийин кечади. Натижада сколиоз, лордоз, кифоз — қомат бузилишига олиб келади. Елка бир тарафи баланд, бири паст, оёқларнинг бири калта, оқсоқлик каби муаммолар келиб чиқади.
Массаж қайси ҳолларда тавсия этилмайди?
— Бола эмланганидан сўнг бир ҳафтагача массаж тавсия этилмайди. Иситма кўтарилганда, бола шамоллаганда, баданга тошма тошганда, диарея вақтида ҳам массаж қилиб бўлмайди. Массаж бола овқатланишидан бевосита олдин ёки кейин қилинмайди, 60 дақиқалик танаффус сақланади. Уни бола ихтиёрига қарши қилиш керак эмас, агар бола инжиқланаверса, кейинга қолдирган маъқул.
Тавсия
Болалар дарс вақтида партада букчайиб ўтириши ҳолати кўп кузатилади. Ўқитувчилар ҳам бунга эътиборли бўлиб, болага тик ўтириши кераклигини эслатиб туриши керак. Дарс столи бола бўйига мос, стул суянчиғи ҳам елкадан тепада бўлиши керак.
Болада бирон-бир касаллик аниқланган бўлса ёки ривожланишда орқада қолаётган бўлса, массаж муолажанинг бир қисми ҳисобланиб, албатта, малакали мутахассис томонидан шифокор тавсияси билан амалга оширилиши керак.
Изоҳ (0)