Niholga o‘z vaqtida eʼtibor qaratilsa, u ko‘rkam daraxt bo‘ladi. Bolaga ham parvarish to‘liq va to‘g‘ri qilinsa, qaddir raso, tik qomatli bo‘lib ulg‘ayadi. Bolalarni qanday parvarishlar, nimalarga eʼtiborli bo‘lish zarur va nimalardan cheklanish kerakligi haqidagi savollarga bolalar va ayollar uqalovchisi Shahnoza Karimova javob berdi.
— Ko‘p yillik ish tajribam davomida 7 yoshgacha bo‘lgan bolalarning jismoniy salomatligida massajning o‘rni katta ekanligini alohida taʼkidlab o‘taman. Chaqaloq tug‘ilganidan biroz o‘tib ortoped ko‘rigiga olib borilishi kerak. Mutaxassis bolada kamchilik bo‘lsa kerakli ko‘rsatmalar beradi. Aksar ota-onalar bunga eʼtibor qaratmayapti. Natijasida bolada displaziya, X simon, O simon, yassioyoqlik kabi holatlar boshlang‘ich nuqtada bo‘lsa, nuqson kattalashib ketaveradi. Bunday bolalarda tengdoshlariga nisbatan jismonan tenglik bo‘lmay qoladi. Muntazam ravishda massaj qilingan bolalar tengdoshlariga nisbatan ertaroq o‘tirishni, emaklashni, yurishni o‘rganishadi.
Sog‘lom bolalarga ham massaj tavsiya etiladimi?
— Sog‘lom bolalarga ham massaj tavsiya etiladi. Qon aylanishi va yurak ishi yaxshilanadi, bola chiniqishiga yordam beradi, bolaning asablari tinchlanib, uyqusi yaxshilanadi, ishtahasi ochiladi va eng asosiysi, raxit kasalligi asoratlarining oldini olishda yordam beradi. Gipoksiya, mushak tonusi kamchiligi bilan tug‘ilgan bolalarning holatidan kelib chiqib gidrovannada cho‘miltirish samarali yordam beradi. Moychechak damlamasi va dengiz tuzlari qo‘shilsa, uning samaradorligi ortadi.
Uy sharoitida bolani mustaqil massaj qilish mumkinmi?
— Onalar farzandini uyda o‘zi massaj qilsa bo‘ladi, faqat boshida tibbiy maʼlumotga ega bo‘lgan tajribali mutaxassisga murojaat qilib, massaj harakatlarini o‘rganib olgach, qilgani maʼqul. Har 3 oyda mutaxassis yordamidan foydalanib, bolaning yoshiga mos massaj harakatlarini yangilab turish zarur. Shifokor maslahatiga ko‘ra, massajni chaqaloq olti haftalik bo‘lganda boshlash kerak.
Noto‘g‘ri qilingan massaj qanday oqibatlarga olib keladi?
— Noto‘g‘ri massajdan bolaning tos, qo‘l-oyoq suyagini o‘rnidan chiqarib yuborish holatlari ko‘p uchraydi. Bolaning bir yoshigacha mo‘ljallangan massaj kursi to‘liq qilinmaganidan umurtqa, yelka suyaklari qiyshiq holda qotib qoladi. Suyaklarni massaj yordamida to‘g‘rilash chaqaloqlik davridagidan ancha qiyin kechadi. Natijada skolioz, lordoz, kifoz — qomat buzilishiga olib keladi. Yelka bir tarafi baland, biri past, oyoqlarning biri kalta, oqsoqlik kabi muammolar kelib chiqadi.
Massaj qaysi hollarda tavsiya etilmaydi?
— Bola emlanganidan so‘ng bir haftagacha massaj tavsiya etilmaydi. Isitma ko‘tarilganda, bola shamollaganda, badanga toshma toshganda, diareya vaqtida ham massaj qilib bo‘lmaydi. Massaj bola ovqatlanishidan bevosita oldin yoki keyin qilinmaydi, 60 daqiqalik tanaffus saqlanadi. Uni bola ixtiyoriga qarshi qilish kerak emas, agar bola injiqlanaversa, keyinga qoldirgan maʼqul.
Tavsiya
Bolalar dars vaqtida partada bukchayib o‘tirishi holati ko‘p kuzatiladi. O‘qituvchilar ham bunga eʼtiborli bo‘lib, bolaga tik o‘tirishi kerakligini eslatib turishi kerak. Dars stoli bola bo‘yiga mos, stul suyanchig‘i ham yelkadan tepada bo‘lishi kerak.
Bolada biron-bir kasallik aniqlangan bo‘lsa yoki rivojlanishda orqada qolayotgan bo‘lsa, massaj muolajaning bir qismi hisoblanib, albatta, malakali mutaxassis tomonidan shifokor tavsiyasi bilan amalga oshirilishi kerak.
Izoh (0)