Баҳор келиши билан витамин, минераллар танқислиги ва уларга эҳтиёжнинг кўпайиши кузатилади. Қуйида витаминлар етишмаслигининг аломатлари ва авитаминознинг олдини олиш учун қайси маҳсулотларни баҳор фаслида кўпроқ истеъмол қилиш кераклиги ҳақида сўз боради.
Авитаминоз деганда организмда у ёки бу витаминнинг етишмаслиги натижасида юзага келадиган касаллик тушунилади. Бунга нотўғри овқатланиш сабабчидир, бироқ ер аҳолисининг деярли ҳар бирида бирор витамин танқислиги учрайди. Айниқса шаҳарда яшовчилар сурункали чарчоқ, тери ва сочлар билан муаммоларга тез-тез дуч келади.
Авитаминоз белгилари
- оғиз атрофида ёриқлар ва қуруқ лаблар B2 витамини етишмаслигидан. B2 манбалари: йогурт, сут, пишлоқ, хамиртуруш ва буғдой;
- уйқусизлик, асабийлик, ёмон кайфият, ҳуснбузарлар ва дерматитнинг пайдо бўлиши B1, B5, B6, B12 витаминлари етишмаслигидан. Уларнинг манбалари: балиқ, ёнғоқ, дуккаклилар, тухум, сут, жигар, гўшт;
- милкларнинг қонаши, кўз остининг қорайиши C витамини етишмаслигидан. C витамини манбалари: цитрус мевалар, резаворлар, қовоқ ва помидор;
- қазғоқ, тери қуриши, синувчан сочлар А витамини ва биотин етишмаслигидан. Уларнинг манбаи: тухум сариғи, ёнғоқ, исмалоқ, авокадо ва гулкарам;
- тирноқлар синиши, оғиз қуриши, кўриш қобилиятининг пасайиши ва тез-тез шамоллаш А, E, D витаминлари етишмаслигидан. Уларнинг манбаи: ёғ, донли ўсимликлар, тухум, ёнғоқ;
- ширинликларсиз тура олмаслик, тунда сесканиб туриш, уйқудаги муаммолар магний етишмаслигидан. Унинг манбаи: бодом, кунгабоқар ва қовоқ уруғи, шпинат, ловия, банан ва денгиз маҳсулотлари;
- тирноқ ва сочларнинг синувчанлиги, қон босимининг пасайиши, бўёқ, ацетон каби ҳидларни ёқтириш танада темир етишмаслигидан. Унинг манбаи: қизил гўшт, денгиз маҳсулотлари, дуккаклилар, жигар, икра.
Авитаминозга қарши қайси маҳсулотларни баҳорда истеъмол қилиш лозим?
- Балиқ
Балиқ таркибида А, B1, B2, B3, B5, B6, B12, D ва E витаминлари мавжуд бўлиб, барча ёшдаги инсонларга тавсия этилади. Тунец ва форель балиқлари витаминга бой энг фойдали балиқлардир.
- Кўкатлар
Тўқ яшил рангли кўкатлар А, B2, B3, B6, B9, C, E, К витаминлари ва бета-каротин манбаидир. Улардан энг фойдалиси шпинат ва кале карамидир.
- Уруғлар
Инсон организми учун муҳим бўлган B1, B2, B3, B5, B6 ва E витаминлари уруғларда ҳам кўп учрайди, айниқса, зиғир ва кунгабоқар уруғи мазкур витаминларга жуда бой.
- Брокколи
Брокколида А, B9, C, E, К витаминлари ва бета-каротин кабилар мавжуд.
- Мол ва қўй гўшти
Мол ва қўй гўштида B2, B3, B5, B6 ва B9 витаминлари кўпдир. Диетологлар ортиқча вазн ҳосил бўлмаслиги учун ёғсиз гўшт ейишни тавсия этади.
- Қўзиқорин
Тўйимли ва калорияси паст бўлган қўзиқоринларда B2, B3, B5 ва D витаминлари мавжуд. Улардан энг фойдалиси шампинён қўзиқоринидир.
- Ёнғоқ
Ёнғоқлар B1, B2, B6 ва E витаминлари манбаи бўлиб, юрак фаолияти ва холестерин миқдорини пасайтиришда фойдалидир.
- Тухум
Товуқ тухуми таркибида B2, B5, B12 ва D витаминлари мавжуд. Тавсия қилинган норма: кунига 2 дона.
- Ширин қалампир
А ва C витаминлари, бета-каротин ва ликопинга бой қалампир маҳсулоти ҳам фойдали, ҳам парҳезбопдир.
- Авокадо
Таркибида B5, B6, B9 ва E витаминлари бор бўлган авокадо бир оз ёғли бўлгани учун кунига биттадан ортиқ ейиш мумкин эмас.
- Яшил нўхат ва қовоқ
Нўхат таркибида А, B1, E витаминлари ва бета-каротин мавжуд. Гўшт емайдиганлар учун яшил нўхат истеъмол қилиш тавсия этилади.
- Қуритилган мевалар
Овқат ҳазм қилувчи ва антиоксидантларга бой қуритилган мевалар таркибида А, B6, К витаминлари ва бета-каротин мавжуд бўлиб, кунига ўртача бир ҳовуч миқдорда ейиш лозим.
Изоҳ (0)