Амир Темур, Отабек ва Элчин роллари билан томошабинлар эътиборига тушган актёр Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Беҳзод Муҳаммадкаримов 23 март куни 60 ёшни қаршилади. Хонанда бўлиш фикридан қайтган ва кўплаб режиссёрлар ишончсизлик билдирган актёр қандай қилиб муваффақиятга эришди? Келинг бу саволга қуйида жавоб излаймиз.
“Қиз йўқ оилада улғайиш...”
Актёр Тошкентнинг Тахтапул даҳасида, ўқитувчи Абдулазиз Муҳаммадкаримов оиласида туғилган. Унинг бир акаси ва икки укаси бор.
— Қиз фарзанд йўқ оилада туғилишнинг ҳам ўзига яраша яхши жиҳатлари бор. Ота-онамнинг иккиси ҳам ўқитувчи бўлиб ишлаган. У пайтларда кечки сменада ҳам ишланарди. Зарурат сабаб, уларнинг иккиси ҳам икки сменада дарс беришарди. Қош қорайганда уйга қайтишгани учун онам ҳамма уй юмушларини тенг тақсимлаб кетарди. 12 ёшимдан бошлаб мустақил овқат пиширишни ўрганганман. Биринчи пиширган овқатим мастава бўлганди. Қиз бола йўқлиги учун бу ишни мен қилмайман, деб эътироз билдирмасдик. Чунки онамиз ниҳоятда қаттиққўл эди, — дейди Беҳзод Муҳаммадкаримов.
“Санъатга қизиқишга ота-онам сабаб бўлган”
Актёр нега болаликдан санъатга қизиққанини қуйидагича изоҳлади.
— Онам Ўлмасхон ая асли журналист эди, аммо тақдир тақозоси билан бир умр тил ва адабиётдан дарс берди. Отам ҳам худди шу соҳада ишлагани учун оиламизда фақат китоблар муҳокама қилинарди, ғазаллар ўқиларди. Бир куни ойликларини тўплаб магнитофон сотиб олишган. Иккиси Навоий ва Гули монологини ўқиб, овозларини ёзиб олишганди. Афсуски, кейинчалик бу тасмани йўқотиб қўйдим. Ота-онам болаликдан таълим олишимизга алоҳида эътибор берган. Ўша пайтлари драма ва вокал тўгарагига қатнашиш урфга айланганди. Тўрт ўғилнинг бари санъат тўгаракларига борганмиз, аммо мен ва укам Улуғбек актёр бўлдик, — дейди Беҳзод Муҳаммадкаримов.
“Мен хонанда бўлолмайман”
Глиэр номидаги мусиқа мактабини ва Ҳамза номидаги мусиқа коллежини тамомлаган Беҳзод Муҳаммадкаримов негадир хонандалик истеъдоди у қадар юқори эмаслигини англайди ва актёр бўлишга қарор қилади.
— Болаликдан хонанда бўламан деб орзу қилардим. Мусиқа асбобларини ҳам чалишни ўрганганман. Аммо тенгдошларимга нисбатан истеъдодим у қадар юқори эмаслигини, бўлсам ҳам ўртамиёна хонанда бўлишим мумкинлигини тушуниб етганман. “Бошқа соҳани танлайман”, деб юрган пайтимда отам Ўзбекфильмда ёш актёрлар учун курс очилаётгани ҳақидаги эълонни ўқиганини айтган. Кастингдан муваффақиятли ўтиб, курсга қабул қилинганман. У ерда бир муддат ўқигандан кейин устозим Мукамбар Раҳимованинг ёрдами билан республикада миқёсида ўтказилган кўрик танловда иштирок этганман. Ғолиб бўлганимиз учун санъат институтида ўқиш учун йўлланма беришган. Энг қизиғи, мени иккинчи курсдан ўқишга қабул қилишган. Омадим шундаки, курс раҳбари Турғун Азизов, ўша пайтдаги ассистентлари Мунаввара Абдуллаева бўлган. Курсдошларим ҳам энг иқтидорли ёшлар эди, ўқишга кириб, кўпроқ актёрлик сирларини ўрганишим кераклигини англаганман, — дейди Беҳзод Муҳаммадкаримов.
“Театрга ишга олишмади”
Беҳзод Муҳаммадкаримов 1984 йили санъат олийгоҳини тамомлайди, ўша вақтда Ўзбек Миллий академик драма театрига танлов асосида ёш актёрлар ишга олиниши ҳақидаги хабарлар тарқайди.
— Ишга кираман деб борсам, штатда жой йўқ дейишган. “Жой йўқ бўлса нега эълон берасизлар”, деб роса жаҳлим чиққан. Бир ёқда армияга ҳам ҳужжат топшириб қўйганман. Агар армияга боришдан аввал бирор ерга ишга кириб олсам, ҳарбий хизмат ҳам меҳнат дафтарчасига киритиларди. Театр, телевидение ёки киностудияда танлов бўлса, албатта, қатнашардим. Аммо кетма-кет ҳаммасидан рад жавобини олдим. Энг қизиғи мен билан борганларни ишга олишарди, менга рад жавобини беришарди. Охири “военкомат”га бориб “Ҳужжатларимни йўқотиб қўйдингларми, ҳеч бўлмаса мени армияга олиб кетинглар”, деганман. Шундан кейин ҳарбий хизматга жўнатилиб, бир ярим йил Россия ўрмонларида хизмат қилганман, — дейди актёр Беҳзод Муҳаммадкаримов.
“Абдурайим юлдуз, мен ҳеч кимман”
Актёр ҳарбий хизматдан қайтиб ҳам ишсизликдан қийналганини эслайди.
— 1986 йили ҳарбий хизматдан қайтиб, яна ҳозирги Ўзбек Миллий академик драма театрига иш сўраб борганман. Рад жавобини олгач, курсдошим Абдурайим Абдуваҳобов билан сатира театрига борганман. Шум бола юлдуз, уни ҳамма танирди. Ҳеч иккиланмай уни ишга олишган. Мени эса ҳеч ким танимас, бунинг устига ташқи кўринишим ҳам комедияга мос эмасди. “Соз чалиб, қўшиқ айтишни биламан”, деганимдан кейин мени театр ансамблига ишга олишган. Аммо бу театрда узоқ ишлолмаганман, чунки пул топиш учун ўзим истамай комик ролларни ижро этиш азоб эди, — дейди Беҳзод Муҳаммадкаримов.
“Оиламни қийнашни истамадим”
Беҳзод Муҳаммадкаримов энг омадли актёрлардан бири. Чунки унга Амир Темур, Отабек ва Элчин каби ролларни ижро этиш бахти насиб этган. Аммо 2000 йиллардаги ишсизлик ва молиявий қийинчиликлар уни санъатдан кетиб, бошқа соҳада пул топишга ундаган.
— “Нега айнан АҚШга боргансиз?” деб кўп сўрашади. Ҳаммаси тасодифан бўлган. Аслида АҚШда ишлаш ниятим бўлмаган. 2000 йили учувчилар ҳақида фильм суратга олинадиган бўлди. Тасвирга олиш жараёнларининг бир қисми бортда ва бир қисми АҚШда бўлгани учун бизга 4 йилга виза беришди. Афсуски, яхши фильм қандайдир сабабларга кўра оммага намойиш этилмади.
Ўзбекистонга қайтиб ишлаб юрдим. Аммо театрдаги маошим бор-йўғи 17 доллар эди. Баъзида дубляжга чақиришмаса, умуман актёрларга иш йўқ эди. Мен Амир Темурни, Элчиннинг ролини ўйнаганман деб оиламни қийнаб қўйишни истамадим. Ҳеч бўлмаса, берилган визадан фойдаланиб 4 йил АҚШда ишлаб келай деб йўлга тушганман. Кейинчалик режалар ўзгариб, 9 йил қолиб кетдим, — дейди актёр.
“АҚШда йиллаб қуёшни кўрмаганман”
Актёр мусофирчиликда нималар билан шуғуллангани ҳақида сўзлаб берди.
— Мен Америкада қора ишларни қилганимни яширмайман. Ишни меҳмонхонада чойшаб ва ёстиқларни ташишдан бошладим. Кейин магазинда полларни тозалаб, лаклайдиган ишга кирдим. Асосан, кечқурун ишлардим. Бу ҳам етмагандек кундузи ҳам иш олардик, кундузи топганимизга Америкада яшардик, кечқурун ишлаган пулимизни Тошкентга — уйга юборардим. Кечаси билан ишлаб, кундузи яна пешингача ишлардим. Ҳар куни шундай: дам олиш кунларисиз ишлардим. Тўғрисини айтсам, фақат кечқурун ишлаганимиз учун йиллаб қуёшни кўрмаган вақтларим бўлди. Ресторанда идиш-товоқ ювдим, официантлик қилдим, пицца ташидим, қурилишда ишладим, юк ташувчи бўлиб, уй кўчирдим. Ҳаттоки музқаймоқ чиқарадиган цехда ишлаб, музқаймоқ ҳам тайёрладим. Бир йигитга қирқ ҳунар оз, деган мақолни амалда ўзимда кўрдим ва исботладим. Қисқасини айтганда, мусофирчиликда эшакдек ишлаганман, — дейди Беҳзод Муҳаммадкаримов.
“Роль учун 15 кунда 20 кг вазн ташлаганман”
-bNQzAqFK.jpg)
— “Ўткан кунлар” фильмининг иккинчи талқини суратга олиниши керак бўлган пайтда вазн орттирган эдим. Кейин марҳум режиссёримиз Мелис Абзалов бу фильм суратга олинмасидан 10 йил олдин Отабек ролига таклиф қилган эди. Отабек ролини 34 ёшимда ўйнаганман, 24 ёшимда таклиф қилган экан. Отабек ролига тайёрланиб юр, қайта-қайта ўқиб чиқ, деганди. Мен эса юзаки қараганман. Шу йил давомида ҳаракат қилиб фильмни суратга олишга эришган. Ўн йил ўтиб, мени чақирди. Билмадим, мендан бошқа инсонни бу ролда кўролмаган.
Вазн орттирганман, мени ҳеч ким Отабек деб ўйламас эди. Барибир чақирди, бордим. Биринчи фото, кейин кино синовида қатнашдим. Шу билан ўтолмаслигимни билдим, чунки ўзимни шу ролда кўролмаганман. Кейин чақириб, менга ролдан ўтганимни, вазн ташлашим кераклигини айтишди.
Мелис акага фильмни иккинчи марта олиш шартми, дедим. Мелис ака эса бу асарга қайта-қайта ёндашиш мумкинлигини айтди. Ўйлаб қарасам, ҳақиқатан тўғри. Сўнгра Отабекнинг ёши 24 да бўлганини, меники эса 34 далигини айтдим. Бунга ҳам гап топиб берди. У вақтда инсонлар вақтли улғайган, деди. Сенга мўйлов қўйгандик, Абдулла Қодирийга ўхшаб қолдинг, дейишди.
Абдулла Қодирий эса Отабек сифатида ўзини тасвирлаган, ҳатто бу роль саҳналаштирилса, ўзим ўйнайман, деган гаплар ҳам бўлган. Шу билан менга имкон қолдиришмади. Кейин худди спортчилар мусобақага тайёрлангандек ҳаракат қилдим. Ейдиган овқатимни уч баробар камайтирдим, ҳаракатимни эса уч баробарга кўпайтирдим. Меҳмонхонада яшаган бўлсак, биринчи қаватдан тўртинчи қаватга қайта-қайта тушиб чиққанман, югурардим. Осон бўлмас экан, силлам қуриб қоларди. Уйга келганимда турмуш ўртоғим ҳам қараб, фақат суягингиз қолибди-ку, деган. Шу билан 15 кунда 20 килога озганман, мазам қочиб қолган, — дейди актёр.
“Аёлим актриса бўлишини истамаганман”
Беҳзод Муҳаммадкаримов оиласи ҳақида гапиришни у қадар истамайди. Қизиғи шундаки, унинг турмуш ўртоғи ҳам профессионал актриса, аммо актёр унинг санъатда фаолият юритишини хоҳламаган.
— Турмуш ўртоғим Гўзалхон билан олдинма-кетин институтни тамомлаганман. У мендан кейинги курсда ўқиган. Аммо институтни тугатгандан кейин “Ё сен ёки мен ишлашим керак. Иккимиз ҳам гастролма-гастроль юрсак, болаларнинг аҳволи нима кечади”, деганман. Шу боис у ишламай, уч фарзандимизнинг тарбияси билан шуғулланган. Иккита ўғлимиз, битта қизимиз бор. Болаларимизнинг ҳаммаси олий маълумотли. Аёлимнинг энг катта ютуғи мана шунда, — дейди актёр Беҳзод Муҳаммадкаримов.
Изоҳ (0)