Касбий фаолиятимиз давомида пахтачилик билан шуғулланувчи фермер хўжаликларининг кластерлар билан ўзаро ҳамкорлиги деҳқонларга “қиммат”га тушиб, фермер сотган ҳосили учун ўз вақтида пулларини ололмаслигига ҳам дуч келганмиз. Президент Шавкат Мирзиёев томонидан имзоланган янги фармон фермерларнинг мана шу каби сарсонгарчиликларига якун ясайдиган бўлди. “Дарё” президентнинг “Пахтачилик соҳасида эркин бозор муносабатларини янада ривожлантиришнинг қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони мазмун-моҳияти ҳақида сўз юритади.
“Дарё” журналистига бу ҳақида гапириб берган Қишлоқ хўжалиги вазирлиги масъули Соатмурод Қулмирзаевга кўра, мазкур фармон кластер ва фермер манфаатларини бирдек ҳимоя қилади.
Ушбу фармон қабул қилинишидан кўзланган асосий мақсад бу — фермер ўзи етиштирган ҳосилини истаган нархида сотишига эришишдан иборат эди. Фермерларнинг бу каби муаммоси айнан шу фармон орқали ечимини топди. Энди фермер 2024 йил ҳосилидан бошлаб, ўзи етиштирган маҳсулотни биржа орқали, ўзи истаган харидорига яъни ҳудудларда фаолият юритаётган кластерларга эркин танлови билан сотади.
Бу орқали етиштирилган пахта ҳосилини сотиб олишда кучли рақобат пайдо бўлади. Шунингдек, фермер фьючерс шартномасида кўзда тутилган ҳосилидан ортган маҳсулотини ёки кредит маблағи эмас, ўз маблағи эвазига етиштирилган ҳосилини ҳам ўзи истаган нархда сотиш имкониятига эга бўлди, — дейди Соатмурод Қулмирзаев.
Мутахассиснинг тушунтириш беришича, фармонга кўра, кластерларга пахта ҳосилини харид қилиш учун 10 ойга, олти ойлик имтиёзли давр билан 10 фоизлик кредитлар берилади.
Эндиликда кластерлар пахта сотиб олиш учун шахсий маблағини сарфламайди. Уларга пахта сотиб олиш учун 10 ойлик муддатга олти ойлик имтиёзли муддат билан фоизи паст кредитлар берилади. Кластер ўзидаги мавжуд маблағни эса пахтани қайта ишлаб, экспорт қилиш масалаларига сарфлайди, — дейди мутахассис.
Фармонга мувофиқ эндиликда фермерлар етиштираётган ҳосили учун олдиндан пул олади. Ва бу пуллар унинг ҳисоб рақамига ташлаб берилади.
Фермерларга пахта хом ашёси қийматининг 60 фоизи миқдорида аванс маблағлари 14 ойга 12 ойлик имтиёзли давр билан кредит сифатида ажратилиб, фермернинг ҳисоб рақамига ўтказиб берилади. Ҳисоб рақамига пул ўтказилган фермер маблағига ўзи истаган нархда ёнилғи маҳсулотларини, моддий ресурсларни эркин сотиб олиши мумкин, — дейди вазирлик масъули.
Сирдарё вилоятининг Оқолтин туманида фаолият юритувчи “Фаттоҳ ота” фермер хўжалиги раҳбари Маҳмуд Ҳамидов ушбу фармон орқали фермерларнинг маблағи имтиёзли кредит кўринишида ҳисоб рақамларига олдиндан ўтказиб берилиши айни муддао бўлганини айтмоқда.
Ўзимизнинг маблағимиз тўғридан тўғри ҳисоб рақамимизга тушиб, ўзимиз ёнилғи ва ўғит маҳсулотларини эркин сотиб олиш имкониятига эга бўлдик. Тан олиш керак, илгари барча ёнилғи, ўғит маҳсулотларини кластердан бозор нархига нисбатан қиммат нархда сотиб олар эдик. Энди шунга чек қўйилди. Пул ўзимизда бўлгач, истаган жойимиздан, арзон нархда сотиб оламиз-да, — дейди фермер.
Қишлоқ хўжалиги вазирлиги вакилининг қўшимча қилишича, эндиликда фермернинг ҳосилини қабул қилиб олган кластер ҳосилнинг 80 фоиз маблағини ҳосил топширилган кундан бошлаб, уч иш кунида тўлаб бериш мажбуриятини олди.
Энди фермер кластердан пулини ололмай сарсон бўлмайди. Фермердан пахта ҳосилини қабул қилиб олган кластер ҳосил учун тўланадиган маблағнинг 80 фоизини уч иш кунида фермерга тўлаб беради. Қолган 20 фоизини эса, шартноманинг сўнгги куни, ҳосил йилининг сўнгги куни 31 декабрига қадар тўлаб бериши шарт бўлди, — дейди у.
Айтилишича, фармон кластерларга ҳам бир қатор имкониятлар берган.
Илгари кластер маълум бир ҳудудда фаолият юритиб, фақатгина ўша ҳудуддан пахта хом ашёсини сотиб олишгагина мажбур эди. Оқибатда хом ашё етишмаслиги кластернинг мавжуд имкониятларининг 50 фоизи ишлаб туришига, қолган имкониятини хом ашё йўқлиги сабаб ишга сололмаслигига олиб келарди. Энди катта кластерлар исталган фермеридан таклиф қилган маблағи бўйича пахта хом ашёсини етарли даражада сотиб олиб, ишлаш имкониятига эга бўлди, — дейди вазирлик масъули.
Қўшимча қилинишича, фармон билан кластерлар тузилиши эндиликда Қишлоқ хўжалиги вазирлиги билан келишилган ҳолда вилоят ҳокимлари қарори билан ташкил этиладиган бўлди.
Изоҳ (0)