Жадидчилик ҳаракати ҳақида ҳикоя қилувчи “Армон” фильми тақдимоти ўтказилди

15 ноябрь куни пойтахт кинотеатрларидан бирида жадидчилик тарихи ҳақида ҳикоя қилувчи “Армон” фильмининг ёпиқ тақдимоти ўтказилди. Фильм режиссёри – Руслан Солиев, саунд-продюсер – Камрон Тўйчиев.

“Армон” фильми жадидчиликка асос солиниш тарихи, унинг намоёндалари тақдири, 1917 йил сиёсий воқеаларининг ислоҳотчилар ҳаракатига таъсири, шунингдек жадидларнинг Ўзбекистон тарихида қолдирган изи ҳақида ҳақида ҳикоя қилади. Бундан ташқари, фильм гендер тенглик масалаларига эътибор қаратади ва Марказий Осиёнинг бошқа давлатларидаги тараққийпарварлар ҳаракатларига ҳам тўхталади. Картинада бош ролларни Ўзбекистон ва бошқа мамлакатларнинг таниқли шахслари, хусусан Эркин Бозоров, Саид-Абдулазиз Юсупов, Манижа ҳамда Аскар Ильясовлар ижро этган.  
Фильмни суратга олиш ишлари Ўзбекистон, Россия ва Туркия давлатларида бўлиб ўтди. Лойиҳа устида 2 йил давомида ишланди.



Фильмда Жадидчилик ҳаракатини ўрганадиган дунёнинг илғор тадқиқотчилари, шунингдек прогрессистларнинг авлодлари ХIX-ХХ асрларда рўй берган тарихий воқеалар ҳақида ўз ҳикоялари билан бўлишадилар. Улар орасида Ҳамидулла Болтабоев, Қаҳрамон Ражабов, Дилором Алимова, Бахтиёр Ҳасанов, Тимур Кўжаўғлу, Шайх Нуриддин Ҳолиқназар, Сулаймон Иноятов, Хондамир Қодирий, Кристофер Жеймс Форт, Нигора Раҳимжонова, Азалшоҳ Ҳамроев, Мавлуда Раҳмонова, Рудольф Бархет, Шоҳруҳ ва Фаррух Беҳбудий, Гавҳар Зокирова, Шуҳрат Саиджонов, Фурқатбек Яквалхожиев, Адиб Халид, Марианна Камп, Сергей Абашин, Марк Риз каби кишилар бор.

Жадидчилик – Ўзбекистон ҳудудида ХIX асрнинг охирида тарқалган ижтимоий-сиёсий маърифатпарвар ҳаракат ҳисобланади. Унинг намоёндалари, жадидлар диний фанлар қаторида дунёвий фанлар ҳам ўқитилган янги усулдаги мактабларни очишган. Жадидларнинг ўзлари ўқув қўлланмалар ёзган, шунингдек ўзбек тили ва шеърияти ривожига хизмат қилган, ўзбек театри ва драмаси асосларини яратган.

Улар орасида Абдурауф Фитрат, Мунаввар Қори Абдурашидхонов, Маҳмудхўжа Беҳбудий, Абдулла Авлоний, Абдулҳамид Чўлпон, Абдулла Қодирий ва бошқалар бўлган. Қодирий ўзбек романчилигининг асосчиси ҳисобланади. Ушбу прогрессистлар мамлакат сиёсий майдонида ўчмас из қолдирган. Тарихий 1917 йилда улар Қўқон автономиясини тузган, бироқ автономия 1918 йилда совет ҳокимияти томонидан тор-мор этилган. 1920 йилларда айрим жадидлар раҳбар лавозимларда фаолият олиб борган. Шу орқали улар ўзбек интеллигенциясининг ривожланишида иштирок этишган. Жадидлар тарихи фожиали якун топади. Улар 1920 – 1930 йиллар охирида амир ва совет ҳокимияти томонидан таъқиб этилган.

“Улкан жамоа бутун қалби билан киришган ушбу лойиҳани тугатиш учун икки йилдан ортиқ вақт кетди. Бу мураккаб ва дардга тўла фильм. Бир ярим соат давомида барча қаҳрамон ва воқеалар ҳақида тўлиқ ҳикоя қилиб бўлмайди, албатта. Лекин жадидчилик мавзуси трендда эканлиги мени чин дилдан қувонтиради. Шунингдек, тараққийпарварлар ҳақида қанча кўп ҳикоя қилинмасин, шунча оз, чунки жадидлар хотираси олдида қарздормиз. Умуман бугунги таҳликали замонда бу ўта муҳим мавзу”, – дейди фильм режиссёри Руслан Солиев.
“Армон” фильмининг YouTube платформасидаги премьераси 20 ноябрь куни 20:00 да бўлиб ўтади.