УЕФА президенти Александр Чеферин ўз интервьюсида Европа Чемпионлар Лигасининг ҳал қилувчи учрашувларини АҚШда ўтказишни хоҳлаётганини айтди.
“Бу имконсиз иш эмас. Бу йили Чемпионлар Лигасининг финали Истамбулда, 2024 йил Лондонда, 2025 йил Мюнхенда ўтказилади. Кейин эса кўрамиз. Бугунги кунда футбол АҚШда жуда машҳур. Америкаликлар энг яхшисига тайёр, улар ҳам Европа клубларини худди европаликлар NBA жамоаларини кузатгандек кузатади. Бу келажак учун жуда муҳим ва истиқболли бозор. АҚШдан ҳомийлик ҳозирча унчалик катта бўлмайди, аммо штатларда тижоратлаштириш бошқача, америкаликлар биз европаликлардан кўра истеъдодлироқ. Аслида мени шокка солган нарса АҚШда Евро—2020 финалини NBA финалидан кўпроқ одам кузатгани бўлди”, — деб жавоб берди Чеферин Чемпионлар Лигаси финалини АҚШда ўтказиш имконияти ҳақидаги саволга.
2022 йилнинг август ойида УЕФА Чемпионлар Лигаси, Европа Лигаси ва бошқа ўз шафъэлигида ўтказадиган турнирларнинг трансляция ҳуқуқини Paramount Global компаниясига сотди. Америкаликлар бу турнирларни 6 мавсум давомида кўрсатиш учун 1,5 миллиард доллар тўлади. Аввалги шартнома бўйича бир мавсум нархи 100 миллион долларга баҳоланган бўлса, янги шартномага кўра нарх 250 миллион еврога кўтарилди. The Athletic нашрининг маълум қилишича, Чеферин гуруҳ баҳсларининг бир нечта учрашувларини Нью-Йорк, Майами ёки Лос-Анжелесда ўтказишни хоҳламоқда. Кейин эса мусобақа финалини тўғрироғи, “тўртлик финали”ни АҚШда ташкил қилмоқчи.
Битим 2024/2025 йилги мусобақадан бошлаб кучга киради. Унда турнир янги “швейсарча модел”га ўтади, жамоалар ва ўйинлар сони ошади. Гуруҳ босқичида турлар олтита эмас саккизтага етади (саккизта рақиб, 4 та уйдаги ва 4 та сафардаги ўйин). Шунингдек, жамоалар кичик гуруҳларга ажратилмайди, барча 36 та жамоа битта турнир жадвалидан ўрин олади. Тақвим олдиндан белгиланмайди, балки жамоаларнинг муваффақиятли иштирокига боғлиқ бўлади. Яхши натижа кўрсатган жамоалар ўзи билан тенг рақибларга қарши, аутсайдерлар эса бошқа кучсиз клубларга қарши ўйин ўтказади. Барчада жадвалда юқорилаш имкони бўлади, аутсайдер клублар ҳам топ жамоалар билан бир неча ўйин ўтказади. Гуруҳ босқичида жами ҳозиргидек 96 та эмас 144 та ўйин ўтказилади. Тенг рақиблар ўртасидаги ўйинлар кўпаяди.
УЕФА ва Чеферин Европа футболини кенгайтиришга ҳамда топ чемпионатларга кўпроқ имтиёзлар беришга ҳаракат қилмоқда. Лекин у нега Суперлига концепциясига алоқадор одамлар гапираётган барча нарсани қаттиқ қораламоқда? УЕФАнинг ўзи ҳам футболда янги турнир қурмоқчи бўлган Андреа Анелли, Флорентино Перес ва компания принциплари асосида ислоҳ қилмоқчи. Улар ҳам топ клублар ўртасидаги ўйинларни Европадан ташқарида ҳам ўтказиш ҳақида ўйлаганди.
Суперлига бош директори Бренд Райхарт февраль ойида 10 та пункт таклиф қилганди.
1. Турнирнинг асосини спорт ютуқлари ташкил қилади
Суперлигада 60–80 та жамоа иштирок этади. Бу бир нечта дивизионларга бўлинган очиқ турнир бўлади. Даромад барча клублар ўртасида тақсимланади. Суперлигада иштирок этиш мавсум давомидаги спорт натижаларига боғлиқ бўлади. Доимий иштирокчилар бўлмайди.
2. Миллий чемпионатлар — футболнинг асоси
Клублар худди аввалгидек миллий чемпионатларда ўйнашни давом эттиради. Суперлига ташкил этилиши билан миллий чемпионатлар ҳам қизиқарли бўлиши кутилмоқда. Чунки янги турнир иштирокчиларни қўшимча ресурслар билан таъминлайди.
3. Барқарор даромад олиш орқали рақобатбардошликни ошириш
Даромаднинг ошиши ва молиявий барқарорликка қатъий риоя қилиш сабаб клубларнинг рақобатбардошлиги ортади. Суперлига квалификациясидан ўтган жамоаларга бир мавсумда Европа даражасидаги 14 та ўйин ўтказиш кафолатланади. Шу сабабли даромад янада аниқ ва барқарор бўлади.
4. Энг муҳими — футболчиларнинг соғлиги
Бир йилда бўлиб ўтадиган ўйинлар сонини аниқлашда футболчиларнинг соғлиғи ҳақида ўйлаш керак. Учрашувлар ҳозиргидан кўп бўлмаслиги керак. Қайд этилишича, учинчи томон футболчиларни янги турнирларда ёки ҳозирги мусобақаларнинг кенгайтирилган версияларида иштирок этишга мажбурлай олмайди.
5. Молиявий барқарорлик қоидаларига қатъий риоя қилиниши керак
Европа мусобақаларини клубларнинг ўзи ташкил қилиши керак. Харажатлар рақобатни ўлдирадиган капиталларга эмас, ишлаб топиладиган пулларга асосланган бўлиши керак. Молиявий барқарорлик қоидалари клубларга футбол билан боғлиқ йиллик даромадларининг фақат белгиланган фоизини маош ва трансферларга сарфлаш имконини бериши керак.
6. Дунёдаги энг яхши футбол мусобақаси
Янги мусобақа дунёдаги энг ҳаяжонли спорт мусобақаси номига даъвогарлик қилиши керак. Ёш авлоднинг бутун дунёга тарқалган спорт ва рақамли ўйин кулгига бўлган иштиёқини қўллаб-қувватлашимиз лозим. Бунга фақат мавсум давомида энг яхши футболчилар бир-бири билан мунтазам равишда учрашадиган турнир орқали эришиш мумкин.
7. Мухлислар учун энг яхши тажриба
Мухлислар билан мулоқот қилиш футболни қандай яхшилаш бўйича ғоялар яратиш учун зарур. Мухлисларнинг меҳмондаги ўйинларга ташриф буюришини ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш керак. Стадионларни бир хил даражада юқори сифатли ҳолатга келтириш учун инфратузилма стандартларини ўрнатиш керак.
8. Аёллар футболини молиялаштиришни ошириш
Биз аёллар футболини ривожлантиришда давом этишимиз керак, шу сабабли молиялаштиришни сезиларли даражада оширишимиз лозим. Инвестициялар нафақат профессионал даражадаги футболга, балки ҳаваскорлар учун ҳам керак.
9. Бирдамлик тўловларини сезиларли даражада ошириш
Суперлигада иштирок этмайдиган клублар учун бирдамлик тўловлари, шунингдек, ижтимоий мақсадлардаги тўловлар 400 миллион евродан кам бўлмайди. Бу ҳозир тўланадиган пулдан 2 бараварга кўп ҳисобланади.
10. Европа Иттифоқининг қадриятлари ва қонунлари ҳурмат қилинади
Европа клублар футболининг асосида Европа Иттифоқининг қадриятлари, қонунлари ва эркинлиги ётиши керак. Спорт трибуналларининг юрисдикцияси фақат спорт масалалари билан қатъий чекланиши лозим. Бошқа барча келишмовчиликлар ваколатли судлар томонидан кўриб чиқилиши керак ва барча ишлар Европа Иттифоқи адлия органларининг назорати остида бўлиши керак.
Бу лойиҳа ҳозиргача фақат газеталардаги нашрлар ва айрим манфаатдор томонлар учун ишлаб чиқилмоқда. Улар УЕФА билан эҳтимолий музокаралар вақтидаги позициясини мустаҳкамлаш учун ишламоқда. Улар муҳокама қиладиган нарса йўқлигини тушунмаяпти. Лекин қизиқ томони: ўзини футболнинг қутқарувчиси деб даъво қилаётган учта клубдан бири бюджетдаги фирибгарликда, иккинчиси эса ҳакамлар қўмитаси раҳбарларидан бирига пул ўтказганликда айбланмоқда. Кўрамиз, учинчи клуб билан нима бўлади? Улар футболни қандай қутқаришини кўриш қизиқ бўлади, — деди Чеферин.
УЕФА ва Чеферинни тушуниш мумкин. Аммо Суперлига лойиҳаси ҳақида эшитишни ҳам хоҳламаётган сиёсатчи аввал “Барселона”, “Реал Мадрид” ва “Ювентус”ни жиддий танқид қилиши, кейин эса ўз турнирларини айнан шу лойиҳа принциплари асосида реформа қилиши қизиқарли ҳолат.
Изоҳ (0)