Ўзбекистонда хотин-қизлар фаоллари томонидан муҳтож оила ва фуқароларнинг муаммоларини комплекс ўрганиш ва уларни ҳал этишга кўмаклашиш, ижтимоий ҳимояга муҳтож аҳолига мақсадли ёрдам бериш ишлари янги тизим асосида ташкил этилади. Бу ҳақда жамоатчилик муҳокамаси учун эълон қилинган Вазирлар Маҳкамасининг тегишли қарорида кўзда тутилган.
Ҳужжатга кўра, хотин-қизлар фаоллари томонидан амалга оширилишига кўмаклашиладиган ижтимоий хизматлар рўйхати тасдиқланади. Рўйхатдаги ижтимоий хизматларни кўрсатиш учун масъул бўлган вазирлик ва идоралар хизматларни электрон шаклда кўрсатиш бўйича маъмурий регламентлар ишлаб чиқилиб, босқичма-босқич “Маҳаллада ижтимоий хизмат” модули орқали амалга оширилади.
Хотин-қизлар фаоли телефон орқали мулоқот, электрон манзил ёки ижтимоий тармоққа келиб тушган хабар, яшаш жойига борган ҳолда ёхуд шахсий учрашув орқали, мутасадди ходимлар тавсиялари асосида хизмат олувчининг мурожаатини модул орқали рўйхатга олади.
Ижтимоий хизматларга эҳтиёж хизмат олувчиларни бирламчи баҳолаш ва комплекс баҳолаш орқали аниқланади. Бирламчи баҳолаш жараёнида хатар даражаси (хатар йўқ, паст, ўрта, юқори) аниқланади.
Хотин-қизлар фаоли мурожаат сабабини ҳамда хизмат олувчининг шароитларини ўрганиб, қийин вазиятга тушиб қолиш сабабларини аниқлайди. Бирламчи баҳолаш шаклига зарур қайдлар киритиб борилади ҳамда хизмат олувчининг ҳолатида мавжуд хатар ва ҳимоя омиллари белгилаб борилади.
Бирламчи баҳолаш давомида хизмат олувчининг ҳаёти, фаолиятига сезиларли таъсир кўрсатмайдиган хатар омиллари аниқланган бўлса, бу хатарнинг паст даражаси ҳисобланади. Бунда хизматлар қисқа муддатли ёки бир марталик бўлиши, масъул ташкилотга йўналтириш билан ҳал этилиши мумкин.
Хизмат олувчининг ҳаёти, фаолияти, соғлиғи, оиласи, иши ёки ўқиши ва ижтимоий муносабатларида икки ёхуд ундан ортиқ муаммоли вазиятлар мавжуд бўлса, ўрта даражадаги хатар ҳисобланади.
Хизмат олувчининг ҳаётига жиддий салбий таъсир кўрсатувчи тўрт ва ундан ортиқ соҳага оид муаммолар, маиший зўравонлик, шафқатсиз муомала ёки бола билан шафқатсиз муносабат, алкогол ёки гиёҳванд воситаларга тобелик, ахлоқидаги муаммолар, қонунбузилишлари, оғир психик бузилишлар, турар-жойини йўқотиш, оилавий низо ва нотинчликлар каби ҳолатлар мавжуд бўлса, хизмат олувчини юқори даражадаги хатар вазиятида деб ҳисоблаш учун асос бўлади.
Юқори хавф аниқланган ҳолда мураккаб ҳаётий вазиятдаги хизмат олувчи эҳтиёжлари хотин-қизлар фаоли томонидан электрон модулдаги шакл асосида комплекс баҳолаш орқали ўрганилади.
Ижтимоий хизматлар биринчи навбатда қуйидаги тоифадаги шахсларга кўрсатилади:
- кексалар;
- ҳаракат фаоллиги чекланган, хотирани қисман ёки тўлиқ йўқотганлар;
- оғир хасталик, даволаниши узоқ муддат талаб қиладиган хасталар;
- руҳий касаллик ва хулқ-атворнинг бузилиши, жумладан психоактив моддаларни истеъмол қилаётган шахслар;
- ногиронлиги мавжудлар;
- уй-жойга муҳтожлар;
- ишсизлар;
- кам таъминланганлар;
- ота-оналарнинг ажралиши туфайли хулқ-атворидаги бузилишлар аниқланган болалар;
- ота-оналар ёки уларнинг ўрнини босувчи шахслар томонидан тарбиялашдан бўйин товланган вояга етмаганлар;
- ижтимоий алоқаларни йўқотган, жумладан озодликдан маҳрум этиш жойларида бўлиб қайтганлар;
- тазйиқ ва зўравонликка учраганлар;
- одам савдоси билан боғлиқ вазиятга тушиб қолганлар;
- ёнғин, табиий офат, фалокатдан жабрланганлар.
Баҳолаш натижаларига кўра, хотин-қизлар фаоли хизмат олувчининг нормал ҳаёт кечиришига тўсқинлик қилаётган муаммоларни бартараф этиш, унга ижтимоий хизматларни кўрсатишда кўмаклашиш учун тегишли чораларни амалга оширади.
Яъни, хизмат олувчининг мурожаати давомида аниқланган муаммоларни таҳлил қилади. У билан биргаликда муаммоларни бартараф этишга йўналтирилган ижтимоий хизматлар режасини ишлаб чиқади. Хизмат олувчини ижтимоий хизматлардан фойдаланиши учун ваколатли ташкилотларга йўналтиради. Хизмат олувчини муҳим ҳаётий ва ижтимоий кўникмаларга ўргатади, маслаҳатлар бериб боради.
Ушбу ҳужжат лойиҳаси муҳокамаси 7 апрелгача давом этади. Хотин-қизлар фаоллари томонидан амалга оширилишига кўмаклашиладиган ижтимоий хизматлар рўйхати билан қуйидаги ҳавола орқали танишиш мумкин.
Изоҳ (0)