Атоқли ўзбек ёзувчиси Абдулла Қодирийнинг «Ўткан кунлар» романини таржима қилган америкалик олим Марк Риз Парижнинг Лувр музейида очилган «Ўзбекистон воҳаларининг мўъжизалари. Карвон йўллари чорраҳасида» кўргазмаси ҳақидаги ўз фикрларини «Дарё» мухбири билан ўртоқлашди.
Америкалик таниқли олим ўз интервьюсида Президент администрасияси Ижро этувчи аппаратининг Коммуникациялар ва ахборот сиёсати бўйича шўъба мудири Саида Мирзиёева томонидан дунёдаги энг йирик музейда ана шундай кенг кўламли маданий тадбирни ташкил этиш борасида амалга оширилган улкан ишларга алоҳида тўхталиб ўтди.
«Саида Мирзиёева «Ўзбекистон воҳаларининг мўъжизалари. Карвон йўллари чорраҳасида» кўргазмасини Парижда муваффақиятли амалга оширганини кўриб турибман.
Санъат ва гуманитар фанлар оммавий дипломатиянинг пойдевори, ўзбек халқининг дунёга намоён қилишнинг ифодаси, деган тамойилга келишимга сабаб бўлмоқда.
Мен «амалга ошириш» деган иборани қўлладим, чунки бу ерда айнан шу ибора мос келади: яхши ғоя ҳаммада бўлиши мумкин, лекин ҳамма ҳам уларни чиройли тарзда амалга ошира олмайди.
Аввало, санъатда диди ниҳоятда юқори бўлган миллатни бундай кўргазмаларни ўтказишга кўндира олиш керак. Кейин буни амалга ошириш учун тўрт йил давомида тинимсиз меҳнат қилиш — машаққатли дипломатия, ҳеч ким қилишни хоҳламаган ишларни бажариш — бу муносиб баҳолай олиш қийин бўлган улкан ютуқдир.
Кейин менинг фикрларим руҳоний нарсаларга - моддий буюмларга сингиган қадимий Ўрта Осиёнинг шакли ва эстетикасига ўтади. Марказий Осиё ва Франция экспертларининг ҳамкорлиги.
«Биз шундаймиз. Биз ўзимиздан аввал ўтганларнинг анъаналарини ва ютуқларини сақловчи ўзбеклармиз», — дея олиш учун ақл бовар қилмас қарорлар қабул қилиш керак.
Меҳмонларга тақдим этилган объектларнинг контекстини уларга етказа олиш — бу катта ютуқ.
Саида Мирзиёева ва унинг жамоаси халқни шакллантирадиган, унга ғурур бағишлайдиган ишларни амалга оширди.
Ҳар бир жамиятга раҳнамолар керак. Нафақат кенг кўламдаги санъат қадрини тан оладиган, балки ҳеч қандай мукофот ёки эътирофсиз ҳар куни машаққатли меҳнатни амалга оширадиганларни ҳам қўллаб-қувватлайдиган раҳнамолар зарур.
Бундай раҳнамолар маҳаллий жамият ва халқаро ҳамжамият ўртасидаги алоқани, томошабин сифатида эмас, балки ўзаро боғловчи сифатида ташкил қилади.
Ўзбекистон ижодкорларнинг янги авлодини қўллаб-қувватлаш ва ривожлантириш учун маҳаллий ва халқаро миқёсда санъатга ҳомийликни кескин оширишга муҳтож.
Ўзбекистон хорижий меҳмонларни ўзбек санъати элчиси сифатида жалб қилишдан ташқари, халқаро ижодкорларни кенг кўламда қабул қилиши керак, токи маҳаллий фуқаролар ҳам ушбу ижодий ҳамкорликдан самарали фойдаланишлари учун.
Президентлар Шавкат Мирзиёев ва Эммануэль Макрон Луврда Марказий Осиё санъат асарларини биргаликда томоша қилаётган лаҳзаларни мен ҳаммамиз фойдаланишимиз зарур бўлган лаҳзалар сифатида қабул қилдим.
Ўзбекистондаги 28 йиллик фаолиятим давомида мен бунга ўхшаш ҳолатни кўрмагандим: бу оммавий дипломатиянинг санъат атрофида мазмунли тарзда айланиши.
Мирзиёева хоним кўп йиллик машаққатли меҳнати натижасида ўз мақсадига етишди ҳамда келажакдаги ҳамкорлик ва бошқа жойларда ривожланиш учун ишончга эга бўлди.
Унинг қўқонлик экани қалбимни янада иситади!», — деди америкалик олим Марк Риз.
«Ўзбекистон воҳаларининг мўъжизалари. Карвон йўллари чорраҳасида» кўргазмасида ҳозирги Ўзбекистоннинг жанубий қисмидан ўтган, милоддан аввалги V-ВИ асрлардан Темурийлар ҳукмронлигигача бўлган даврни қамраб олган Буюк Ипак йўлининг тарихи тасвирланган. Монументал санъат асарлари, деворий расмлар, саройларнинг ўймакорлик деталлари, декоратив санъат асарлари ва бошқа ёдгорликлар дунёдаги энг машҳур музей бўлган Луврда намойиш этилмоқда.
Кўргазмада 169 та музей экспонати, хусусан, Ўзбекистоннинг 16 музейидан 138 та ноёб ашёлар ва дунёнинг етакчи музейларидан 31 та экспонат намойиш этилмоқда.
Изоҳ (0)