Совет мультфильмларидаги иккичилар ва дангасалар кулги ва норозиликка сабаб бўлиб келган, аммо мультфильм охирида улар турли синовлардан ўтиб, одатда яхши томонга ўзгаришади ва хатоларини тузатишади.
«Яна икки баҳо», 1957 йил
Мухбир Мурзилка муҳим вазифага киришган: Фёдор Решетниковнинг машҳур картинасидаги бола нима учун икки олганини аниқлаш. Маълум бўлишича, Коля экватор қаердалигини билмаган. Бу ҳам камлик қилгандай ўқитувчи унга ноҳақ икки қўйганини исботлашга уринади. Бу ўжар бола Шимолий қутбга тушиб қолгандан сўнг хатоларини тузатиши мумкинлигини тушунади.
«Хатолар ороли», 1955 йил
Коля Сорокин арифметикадан уй вазифасини бажаргиси келмай, дангасалик қилади. Тўсатдан дафтардаги сиёҳли «галочка» жонланиб, Болани сеҳрли оролга олиб кетади. У ерда вазнини йўқотган фил, қўшилиб кетган от ва сигир, онасидан ажралган қуёнчаларга дуч келади. Хатоларини тузатиш учун Коля қайтадан ҳисоб-китоб қилишига тўғри келади, шу пайт сув тошқини бошланади. Картина орқали кичкина томошабинларга ҳар қандай билим ҳаётда фойдали бўлиши мумкинлиги тушунтирилади, уларга бу ҳақда қизиқарли тарзда ва кераксиз тушунтиришларсиз кўрсатиб берилган.
«Федя Зайцев», 1946 йил
Безори Федя оқланган деворга кўмир билан одам расмини чизади. Аммо бу ҳаммаси эмас – қилган ишини тан олишни истамай, айбни бошқасига ағдаради. Бундай ёмон иш севимли болалар китобларининг барча қаҳрамонларини ғазаблантиради. Чеховнинг «Каштанка»си унга ҳуради, Гайдар китобидаги Тимур уни шарманда қилади, ўйинчоқ аскарчалар эса унга қарши жанг қилишга тайёр. Девордаги кўмирда чизилган одамча ҳам жонланади. У Федяни айбини тан олишга ва бошқа бундай қилмасликка ундайди.
«Вовка дунёнинг нариги четида», 1965 йил
Оддий бола Вовка меҳнат қилишни умуман ёқтирмайди. Эртаклар китобига тушиб қолган болакай аввалига подшоҳ бўлишни хоҳлайди: ахир, улар хоҳлаганини қилиши мумкин! Аммо ҳатто қироллик тожи ҳам, маълум бўлишича, кундалик ишлаш заруратини бартараф этмайди. Буни Вовкага ҳамма исботлайди: Доно Василиса, Олтин балиқ, Олма дарахти ва печка ҳам. Аммо кейин бола тушунади: билимсиз ва меҳнатсиз, ҳатто эртаклар оламида ҳам яшай бўлмайди.
«Ўзлаштирилмаган дарслар мамлакатида», 1969 йил
Витя Перестукин иккичи ва дангаса бола. Бир куни у ўзлаштирилмаган дарслар мамлакатига тушиб қолади, у ерда эса ишлар расво: оқ айиқлар жанубда яшайди, тарвузлар дарахтларда ўсади. Мактаб ўқувчисининг нодонлиги атрофдагиларни ғазаблантиради. Бола ҳатто жазога тортилади — чунки у энг оддий нарсаларни ўрганишга ҳаракат ҳам қилмаган, энг ёмони ўз она тилини билмайди. Витянинг саргузаштларидан сўнг, кичкина томошабинлар рус тилининг баъзи қоидаларини тезда ўрганиб олишади: отларни қаерда қўллаш, тиниш белгилари ва қўшимчаларни қандай ёзиш каби.
«Орқа партада», 1978 йил
«Орқа партада» мультфильмининг қаҳрамони Боря Лейкин дангаса ва бекорчи бола эмас. У шунчаки хаёлпараст. Дарсликдаги сабоқларни ўрганиш ўрнига у Нютон билан бўлган суҳбатини тасаввур қилади ва ҳатто олимнинг кашфиётига қандай қаршилик қилганини, бунинг натижасида бутун тарих ривожи ўзгарганини хаёл қилади. Борис Лейкин томошабинларда қизиқиш уйғотади: ахир, унинг фантазиялари зерикарли мактаб дарсларига қараганда анча қизиқарли-да.
Изоҳ (0)